Poniżej przedstawiamy zapisy USTAWY z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, które odnoszą się do ochrony praw mniejszości bezwyznaniowych
(tekst jednolity: Dz. U. 2005 r. Nr 231 poz. 1965)
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej:
– wykonując postanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej o wolności sumienia i
wyznania,
– nawiązując do godnej trwałego szacunku i kontynuacji tradycji tolerancji i wolności religijnej
oraz potwierdzającej ją współpracy Polaków różnych wyznań i światopoglądów w
rozwoju i pomyślności Ojczyzny,
– uznając historyczny wkład kościołów i innych związków wyznaniowych w rozwój kultury
narodowej oraz krzewienie i umacnianie podstawowych wartości moralnych,
– kierując się zasadami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym
Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, Akcie Końcowym Konferencji
Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Deklaracji Organizacji Narodów Zjednoczonych
o wyeliminowaniu wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji z powodów religijnych
lub przekonań,
– umacniając warunki do czynnego i równoprawnego uczestnictwa obywateli w życiu publicznym
i społecznym, bez względu na ich stosunek do religii,
stanowi, co następuje:
DZIAŁ I
Wolność sumienia i wyznania
Art. 1.
1. Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu obywatelowi wolność sumienia i wyznania.
2. Wolność sumienia i wyznania obejmuje swobodę wyboru religii lub przekonań oraz wyrażania
ich indywidualnie i zbiorowo, prywatnie i publicznie.
3. Obywatele wierzący wszystkich wyznań oraz niewierzący mają równe prawa w życiu
państwowym, politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym.
Art. 2.
Korzystając z wolności sumienia i wyznania obywatele mogą w szczególności:
1) tworzyć wspólnoty religijne, zwane dalej „kościołami i innymi związkami wyznaniowymi”,
zakładane w celu wyznawania i szerzenia wiary religijnej, posiadające własny
ustrój, doktrynę i obrzędy kultowe;
2) zgodnie z zasadami swojego wyznania uczestniczyć w czynnościach i obrzędach religijnych
oraz wypełniać obowiązki religijne i obchodzić święta religijne;
2a) należeć lub nie należeć do kościołów i innych związków wyznaniowych;
3) głosić swoją religię lub przekonania;
4) wychowywać dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami w sprawach religii;
5) zachowywać milczenie w sprawach swojej religii lub przekonań;
6) utrzymywać kontakty ze współwyznawcami, w tym uczestniczyć w pracach organizacji
religijnych o zasięgu międzynarodowym;
7) korzystać ze źródeł informacji na temat religii;
8) wytwarzać i nabywać przedmioty potrzebne do celów kultu i praktyk religijnych oraz
korzystać z nich;
9) wytwarzać, nabywać i posiadać artykuły potrzebne do przestrzegania reguł religijnych;
10) wybrać stan duchowny lub zakonny;
11) zrzeszać się w organizacjach świeckich w celu realizacji zadań wynikających z wyznawanej
religii bądź przekonań w sprawach religii;
12) otrzymać pochówek zgodny z wyznawanymi zasadami religijnymi lub z przekonaniami
w sprawach religii.
Art. 3.
1. Uzewnętrznianie indywidualnie lub zbiorowo swojej religii lub przekonań może podlegać
jedynie ograniczeniom ustawowym koniecznym do ochrony bezpieczeństwa publicznego,
porządku, zdrowia lub moralności publicznej albo podstawowych praw i wolności innych
osób.
2. Korzystanie z wolności sumienia i wyznania nie może prowadzić do uchylania się od wykonywania
obowiązków publicznych nałożonych przez ustawy.
3.1) Ze względu na przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne obywatele mogą
występować o przeznaczenie do służby zastępczej na zasadach i w trybie określonych w
ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej (Dz. U. Nr 223, poz. 2217 oraz z
2005 r. Nr 180, poz. 1496).
Art. 6.
1. Nikt nie może być dyskryminowany bądź uprzywilejowany z powodu religii lub przekonań
w sprawach religii.
2. Nie wolno zmuszać obywateli do niebrania udziału w czynnościach lub obrzędach religijnych
ani do udziału w nich.
Art. 9.
1. W Rzeczypospolitej Polskiej stosunek państwa do wszystkich kościołów i innych związków
wyznaniowych opiera się na poszanowaniu wolności sumienia i wyznania.
2. Gwarancjami wolności sumienia i wyznania w stosunkach państwa z kościołami i innymi
związkami wyznaniowymi są:
1) oddzielenie kościołów i innych związków wyznaniowych od państwa;
2) swoboda wypełniania przez kościoły i inne związki wyznaniowe funkcji religijnych;
3) równouprawnienie wszystkich kościołów i innych związków wyznaniowych, bez
względu na formę uregulowania ich sytuacji prawnej.
Art. 10.
1. Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań.
2. Państwo i państwowe jednostki organizacyjne nie dotują i nie subwencjonują kościołów i
innych związków wyznaniowych. Wyjątki od tej zasady regulują ustawy lub przepisy wydane
na ich podstawie.
Art. 20.
1. Kościoły i inne związki wyznaniowe mogą nauczać religii oraz wychowywać religijnie
dzieci i młodzież, zgodnie z wyborem dokonanym przez ich rodziców lub opiekunów
prawnych.
2. Nauczanie religii dzieci i młodzieży jest wewnętrzną sprawą kościołów i innych związków
wyznaniowych. Jest ono organizowane, zgodnie z programem ustalonym przez władze
kościoła lub innego związku wyznaniowego, w punktach katechetycznych znajdujących
się w kościołach, domach modlitw i innych pomieszczeniach udostępnionych na ten
cel przez osobę uprawnioną do dysponowania nimi.
3. Nauczanie religii uczniów szkół publicznych i wychowanków przedszkoli publicznych
może odbywać się również w szkołach i przedszkolach na zasadach określonych w odrębnej
ustawie.
Ustawa w całości: