SP nr 10 w Tychach odnotowuje w dzienniku „zwolnienie” lub „nieobecność usprawiedliwioną” na religii, dopóki rodzice nie złożą oświadczenia o nieuczęszczaniu na religię – skarga fundacji do Kuratorium w Katowicach

Aktualności Działania Religia/etyka w szkole

Lublin, 23 września 2025 r.

Szanowna Pani Joanna Strychasz
Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 10 im. Gustawa Morcinka
ul. Borowa 123
43-100 Tychy

e-mail: sp10@oswiata.tychy.pl

Szanowna Pani Dyrektor,

Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego zwracam się do Pani z wnioskiem o zaprzestanie zmuszania uczniów klas pierwszych do udziału w zajęciach religii rzymskokatolickiej oraz zmianę sposobu odbierania oświadczeń w sprawie udziału uczniów w lekcjach religii i/lub etyki.

Od rodziców uczniów klas pierwszych otrzymaliśmy informacje, że wymagają Państwo składania oświadczeń dot. odmowy udziału w zajęciach religii rzymskokatolickiej, gdyż wszyscy uczniowie zostali przez szkołę zapisani „automatycznie”. Ponadto, wg. posiadanych informacji, pod groźbą wpisywania nieobecności nakazuje się uczniom obecność na religii katolickiej do czasu przedłożenia przez rodziców informacji o  NIEUCZĘSZCZANIU.

Po raz kolejny (poprzednia interwencja miała miejsce w roku 2023) pragnę zwrócić Państwa uwagę na fakt, że nie jest dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę,  lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub pełnoletnich uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania, a także Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w  sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.

Na mocy § 1 ust. 1 Rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2017 roku §1 ust. 1  W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:

1) w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców;

2) w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie.

1a.  W przedszkolach zajęcia religii uwzględnia się w ramowym rozkładzie dnia. W szkołach zajęcia religii i etyki uwzględnia się w tygodniowym rozkładzie zajęć.

2. Życzenie, o którym mowa w ust. 1, jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione.

3.Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie.

Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli.

Stanowisko ministra edukacji opublikowane na portalu ministerstwa w dniu 20 września 2016 r. brzmi: Oświadczenia w sprawie udziału ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki, istotne dla organizacji pracy szkoły, są dokumentami zawierającymi dane osobowe. Zatem informacje w nich zawarte mogą być przetwarzane zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych. Religia (określonego wyznania) i etyka są zajęciami, w których uczeń uczestniczy na zasadzie dobrowolnego wyboru. Podstawą udziału ucznia w zajęciach z religii, z etyki lub w zajęciach z obu przedmiotów jest życzenie wyrażone w formie pisemnego oświadczenia złożonego przez rodziców (opiekunów prawnych) lub pełnoletniego ucznia. Szkoła nie może domagać się od rodziców lub pełnoletniego ucznia oświadczenia o nieuczęszczaniu na lekcje religii lub etyki. Należy jednak poinformować szkołę,  także w formie pisemnego oświadczenia o ewentualnym wycofaniu wcześniej złożonego oświadczenia deklarującego udział ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki.

Ponadto Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej korespondencji z ministerstwem z 2018 r. uznaje za wartą upowszechnienia dobrą praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.

Załączam Państwu prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:

Oświadczenie

na podstawie § 1 ust. 2 w zw. Z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka  ………………………………………………………  w lekcjach …………………. *

……………………….

* Należy wpisać nazwę przedmiotu: religia, etyka. Można wyrazić życzenie uczestniczenia w lekcjach z obu przedmiotów jednocześnie. W przypadku wpisania religii należy wskazać, o które wyznanie chodzi.

W druku, którym posługuje się szkoła opublikowanym na www placówki (https://www.sp10.oswiata.tychy.pl/a/dokumenty-do-pobrania) umieścili Państwo możliwość wyboru wyłącznie religii rzymskokatolickiej oraz informację, że rodzic, w przypadku rezygnacji z religii/etyki jest zobowiązany skreślić te zajęcia na druku. Czy mają Państwo na myśli również rodziców uczniów klas pierwszych, którzy NIGDY WCZEŚNIEJ nie deklarowali udziału dziecka w tych zajęciach nadobowiązkowych?

Ponadto przypominam Państwu, iż program obejmujący dziennik elektroniczny umożliwia utworzenie dla lekcji religii tzw. „klasy wirtualnej”, która pozwoli kierować informacje tylko do oznaczonego grona adresatów – tj. rodziców dzieci, które uczestniczą w tych zajęciach.

Nie ma żadnego uzasadnienia dla prowadzenia dziennika elektronicznego w taki sposób, by rodzice, którzy nie życzą sobie, aby ich dzieci uczestniczyły w lekcjach religii, otrzymywali powiadomienia lub informacje o takich zajęciach za pośrednictwem dziennika elektronicznego czy też, co gorsza, by w dzienniku elektronicznym odnotowywano zwolnienie czy nieobecność ucznia z lekcji religii w sytuacji, gdy dziecko nie było w ogóle zapisane na lekcje religii, jak ma to miejsce w zarządzanej przez Panią placówce oświatowej.

Przetwarzanie danych osobowych przez katechetę w tym zakresie nie ma podstawy prawnej (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/W).

Rodzic ucznia który nie został zapisany na lekcje religii umiejscowione na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej, nie powinien widzieć tego przedmiotu w planie zajęć dziecka. Co za tym idzie dziecko nie ma obowiązku przebywania w szkole, a szkoła nie ma obowiązku opiekowania się nim, zaś rodzice nie muszą „przejmować opieki na skutek rezygnacji z udziału w religii”, jeśli religia organizowana jest na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej.

Ponadto na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:

  1. Czy szkoła zbiera oświadczenia pozytywne rodziców w sprawie udziału w lekcjach religii lub/i etyki przed dopuszczeniem ich dzieci do udziału w tych zajęciach?
  2. W jaki sposób wyrażane jest życzenie rodziców w sprawie uczęszczania na lekcje religii lub/i etyki? Jeśli jest to druk prosimy o udostępnienie treści druku (rodzice twierdzą, że nie jest to ten sam druk, który został umieszczony na www szkoły)
  3. Czy w druku, którym posługuje się szkoła uwzględniono możliwość wyboru organizowania przez szkołę zajęć z religii prawosławnej lub etyki?
  4. Czy i w jaki sposób rodzice oraz uczniowie są informowani o prawie do zapisania się na lekcje etyki (w tym o możliwości udziału w lekcjach religii i etyki jednocześnie)
  5. Czy w szkole organizowane są lekcje etyki dla chętnych uczniów?
  6. Czy lekcje etyki były organizowane w uprzednim roku szkolnym 2024/2025?
  7. Ile oświadczeń wskazujących na życzenie rodziców co do udziału ich dzieci w lekcjach etyki szkoła otrzymała w roku szkolnym 2023/2024 oraz w 2022/2023?
  8. Jeżeli szkoła otrzymała od rodziców lub pełnoletnich uczniów oświadczenia wskazujące na ich życzenie udziału w lekcjach etyki w ostatnich trzech latach, czy udział w lekcjach został uczniom zapewniony? Jeżeli chętni uczniowie nie uczęszczali na lekcje etyki, pomimo uprzedniego wyrażenia życzenia, proszę o wskazanie powodu i informacji przekazanej zainteresowanym rodzicom/uczniom, a także czy szkoła ewentualnie przekazała otrzymane oświadczenia rodziców do organu zarządzającego szkołą?
  9. Czy w planach zajęć uczniów zapisanych na etykę w poprzednim roku szkolnym, przedmiot jest widoczny analogicznie do katechezy, już z dniem 1 września?
  10. Czy w dzienniku elektronicznym uczniowie klas pierwszych nieuczestniczący w dodatkowych zajęciach katechezy mają wpisane przez katechetów zwolnienie („zw”) lub „nieobecność”? Jaki komunikat widzą rodzice dzieci niezapisanych na religię katolicką w dzienniku elektronicznym w zakładce PLAN ZAJĘĆ oraz FREKWENCJA?
  11. Ilu uczniów uczęszcza do szkoły w roku 2025/2026?
  12. Ilu uczniów w szkole zostało zapisanych przez rodziców na zajęcia religii rzymskokatolickiej?
  13. Ilu uczniów w szkole zostało zapisanych przez rodziców na lekcje etyki?
  14. Ilu uczniów w szkole zostało zapisanych przez rodziców na lekcje etyki oraz religię jednocześnie? Proszę o wskazanie wyznania.
  15. Ilu uczniów w szkole nie uczestniczy w zajęciach religii w roku szkolnym 2025/2026 (prosimy o wskazanie wyniku w ujęciu liczbowym i procentowym)?

Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com,  jako załącznik do korespondencji elektronicznej.

Z wyrazami szacunku

Dorota Wójcik
prezeska zarządu

Dnia 3 października 2025 r. otrzymaliśmy odpowiedź szkoły o treści jak niżej:

Tychy, 03 października 2025 r.

Szanowna Pani                                                                 

Dorota Wójcik

Prezes Zarządu Fundacji „Wolność od Religii”

ul. Chopina 41/2

20-023 Lublin

W odpowiedzi na Pani pismo informuję, że w naszej szkole uczniowie, których rodzice nie życzą sobie udziału dziecka w lekcjach religii nie mają odnotowywanej frekwencji. W załączniku udostępniam oświadczenie, które zostało przedłożone rodzicom uczniów na pierwszych zebraniach we wrześniu b.r. Jest to wzór, który rekomendował i przygotował prawnik, specjalista prawa oświatowego.
Na stronie internetowej szkoły widniał na początku września stary wzór oświadczenia, stąd mogło dojść do nieporozumienia.
Przesyłam również odpowiedzi na zadane pytania w ramach Pani wniosku o udostępnienie informacji publicznej.

Na przyszłość proszę nie robić błędów w nazwisku. —

Z poważaniem,

Joanna Strycharz

Dyrektor

Szkoła Podstawowa nr 10 im. Gustawa Morcinka

ul. Borowa 123, 43-100 Tychy

W dniu 14 października fundacja przesłała WYSTĄPIENIE DO KURATORA OŚWIATY W KATOWICACH W SPRAWIE NIEPRAWIDŁOWOŚCI WRAZ Z WNIOSKIEM O ZAJĘCIE SIĘ SPRAWĄ.

  Lublin, 14 października 2025 r.

 Szanowna Pani Aleksandra Dyla
Śląski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty w Katowicach
ul. Powstańców 41 a
40-024 Katowice
e-mail: kancelaria@kuratorium.katowice.pl

 

WYSTĄPIENIE DO KURATORA OŚWIATY

W SPRAWIE NIEPRAWIDŁOWOŚCI

WRAZ Z WNIOSKIEM O ZAJĘCIE SIĘ SPRAWĄ

Wnoszę o interwencję w opisanej poniżej sprawie i podjęcie odpowiednich środków nadzorczych ze względu na występujące w Szkole Podstawowej nr 10 im. Gustawa Morcinka, ul. Borowa 123, 43-100 Tychy nieprawidłowości w postaci naruszania przepisów oświatowych oraz dyskryminacji uczennic i uczniów nieuczęszczających na nieobowiązkowe zajęcia religii rzymskokatolickiej.

Wskazuję, iż podjęcie interwencji w sprawie jest niezbędne zarówno w związku z nieprzestrzeganiem przez szkołę Prawa oświatowego, ale także na podstawie art. 55 ust. 2 pkt 5 Prawa oświatowego, zgodnie z którym nadzorowi podlega w szczególności przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia oraz upowszechnianie wiedzy o tych prawach.

We wrześniu tego roku Fundacja korespondowała z dyrekcją szkoły w związku z wymuszaniem oświadczeń negatywnych w sprawie udziału w dodatkowych zajęciach religii rzymskokatolickiej oraz odnotowywaniem nieobecności uczniów nigdy niezapisanych na religię w dzienniku elektronicznym.

Dyrekcja szkoły w odpowiedzi na naszą prośbę załączyła druk oświadczenia w sprawie uczęszczania ich dziecka na lekcje religii/etyki, w którym zauważamy nieprawidłowości m.in.:

Wymuszanie oświadczeń negatywnych w sprawie udziału w zajęciach z religii (uczeń/uczennica NIE BĘDZIE UCZĘSZCZAĆ)

Jak wskazuje Konstytucja RP i Prawo oświatowe rodzice samodzielnie występują do szkoły z ewentualnym życzeniem odnośnie uczestniczenia ich dzieci w lekcjach religii danego wyznania oraz w uroczystościach religijnych lub też biorą w nich dobrowolny udział na zaproszenie katechetów.          

Nie jest dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki.     

Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania, a także Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w  sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.

Na mocy § 1 ust. 1 Rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku, §1 ust. 1  W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:

1) w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców;

2) w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie.

1a.  W przedszkolach zajęcia religii uwzględnia się w ramowym rozkładzie dnia. W szkołach zajęcia religii i etyki uwzględnia się w tygodniowym rozkładzie zajęć.

2. Życzenie, o którym mowa w ust. 1, jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione.

3.Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie.

Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli.

Stanowisko ministra edukacji opublikowane na portalu ministerstwa w dniu 20 września 2016 r. brzmi: Oświadczenia w sprawie udziału ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki, istotne dla organizacji pracy szkoły, są dokumentami zawierającymi dane osobowe. Zatem informacje w nich zawarte mogą być przetwarzane zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych. Religia (określonego wyznania) i etyka są zajęciami, w których uczeń uczestniczy na zasadzie dobrowolnego wyboru. Podstawą udziału ucznia w zajęciach z religii, z etyki lub w zajęciach z obu przedmiotów jest życzenie wyrażone w formie pisemnego oświadczenia złożonego przez rodziców (opiekunów prawnych) lub pełnoletniego ucznia. Szkoła nie może domagać się od rodziców lub pełnoletniego ucznia oświadczenia o nieuczęszczaniu na lekcje religii lub etyki. Należy jednak poinformować szkołę,  także w formie pisemnego oświadczenia o ewentualnym wycofaniu wcześniej złożonego oświadczenia deklarującego udział ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki.

W każdej szkole wszyscy uczniowie powinni być traktowani równo, a co za tym idzie powinni mieć takie same prawa. W konsekwencji, wpisywanie uczniom niezapisanym na zajęcia religii w dzienniku „zwolnienia” lub „nieobecności usprawiedliwionej” nie tylko nie znajduje oparcia w przepisach prawa, ale także niewątpliwie dyskryminuje dzieci.

Program obejmujący dziennik elektroniczny umożliwia utworzenie dla zajęć religii tzw. „klasy wirtualnej”. Nie ma żadnego uzasadnienia dla prowadzenia dziennika elektronicznego w taki sposób, by rodzice, którzy nie życzą sobie, aby ich dzieci uczestniczyły w zajęciach religii, otrzymywali powiadomienia lub informacje o takich zajęciach za pośrednictwem dziennika elektronicznego czy też, co gorsza, by w dzienniku elektronicznym odnotowywano nieobecność czy zwolnienie ucznia podczas zajęć religii w sytuacji, gdy dziecko nie było w ogóle zapisane na dodatkową katechezę.

Przetwarzanie danych osobowych przez katechetę w tym zakresie nie ma podstawy prawnej (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/W).

Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, naukę religii organizuje się na życzenie rodziców. Uczeń którego rodzice nie wyrazili życzenia uczęszczania na katechezę nie może być „z automatu” zapisany przez szkołę tak jak ma to miejsce w SP nr 10 w Tychach.

Możliwość utworzenia tzw. „klas wirtualnych” dla poszczególnych lekcji służy  uporządkowaniu spraw związanych z organizacją zajęć religii dla osób, które chcą w nich uczestniczyć. Część rodziców nigdy nie zapisywała swoich dzieci na te lekcje, a biorąc pod uwagę, że są to zajęcia dodatkowe, to nie ma żadnych przesłanek do uwzględniania ich w planie zajęć całej szkoły, w taki sposób, żeby rodzice /uczniowie widzieli te zajęcia w systemie.

W każdej szkole wszyscy uczniowie powinni być traktowani równo, a co za tym idzie powinni mieć takie same prawa. W konsekwencji, wpisywanie uczniom niezapisanym na zajęcia religii w dzienniku „zwolnienia” lub „nieobecności usprawiedliwionej” nie tylko nie znajduje oparcia w przepisach prawa, ale także niewątpliwie dyskryminuje dzieci, bowiem dzieci, które mają wpisane szereg zwolnień w dzienniku są traktowane gorzej od dzieci uczęszczających na lekcje religii.

Kwestią, na którą należy również zwrócić uwagę pozostaje również utrudnianie dostępu do lekcji etyki. Dyrektor, w odpowiedzi na pismo fundacji, informuje że lekcje etyki nie zostały zorganizowane w poprzednim roku szkolnym (rodzice zrezygnowali po otrzymaniu informacji, iż lekcje będą odbywać się międzyoddziałowo w klasach I-VIII), pomimo że na początku roku szkolnego szkoła zebrała oświadczenia o wyrażeniu życzenia organizacji od 7 rodziców. W roku szkolnym 2025/2026 lekcje etyki odbywają się w oddziałach międzyszkolnych.

W 2015 roku na zlecenie Rzecznika Praw Obywatelskich został przygotowany i opublikowany raport na podstawie badania „Dostępność lekcji religii mniejszościowych i lekcji etyki w ramach systemu edukacji szkolnej”. RPO uznał za przejaw dyskryminacji w dostępie do lekcji etyki m.in.: „Negatywną reakcję na zgłoszenie chęci udziału w lekcjach etyki przez rodziców, młodzież i dzieci (…) Odmowę organizacji lekcji etyki ze względu na małą liczbę chętnych. (…) Organizowanie lekcji etyki w placówkach międzyszkolnych oddalonych od miejsca zamieszkania ucznia. Nieinformowanie o możliwości wyboru etyki, niewpisywanie lekcji etyki do planu zajęć szkolnych, opóźnianie uruchomienia zajęć z etyki względem początku roku szkolnego.”

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu zmian rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 marca 2014 roku,począwszy  od dnia 1 września 2014 roku, w związku z nową treścią § 2 ust. 2 rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku, (z którego usunięto limit 3 uczniów jako minimalny w grupie nauczania religii lub etyki) wprowadzenie tej zmiany pozwoli zapewnić naukę etyki każdemu uczniowi zainteresowanemu udziałem w zajęciach z tego przedmiotu, eliminując jednocześnie wskazane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka przypadki odmowy zorganizowania lekcji etyki ze względu na brak wymaganej liczby uczniów.     

W oświadczeniu Ministerstwa Edukacji Narodowej opublikowanym na ministerialnym portalu w dniu 16 marca 2014 roku czytamy:

W celu ułatwienia organizacji nauczania etyki w szkole zaleca się, aby w przypadku niewielkiej liczby uczniów wybierających etykę stosować rozwiązania organizacyjne umożliwiające prowadzenie zajęć w grupach różnowiekowych, łączących uczniów z całego etapu edukacyjnego. W takim przypadku treści nauczania etyki powinny być podzielone na moduły nadające się do realizowania w dowolnej kolejności. Pozwoli to skonstruować ofertę nauczania etyki w każdej szkole, nawet wtedy, gdy liczba uczniów wybierających etykę jest niewielka. W przypadku większej liczby uczniów wybierających etykę zaleca się, aby szkoła realizowała zajęcia w grupach łączących uczniów z jednego rocznika. Jak już wspomniano, od 1 września 2014 r. przestaje obowiązywać dotychczasowe ograniczenie co najmniej trzech uczniów, dla których organ prowadzący tworzy grupę międzyszkolną lub pozaszkolny punkt katechetyczny. Oznacza to, że zajęcia z etyki lub religii (określonego wyznania) są organizowane nawet dla jednego ucznia. W takim przypadku wskazane jest, aby zajęcia z etyki odbywały się w szkole, w której uczeń ten spełnia obowiązek szkolny lub obowiązek nauki”.

W związku z powyższym wnosimy o:

– przeprowadzenie kontroli doraźnej,

– przekazanie fundacji treści protokołów pokontrolnych, w tym zaleceń pokontrolnych, jeśli takowe zostaną sformułowane,

– w szczególności prosimy o zobligowanie szkoły do organizacji zajęć z etyki i religii (w tym zbieranych oświadczeń) zgodnie z prawem stanowionym, w tym gwarancjami Konstytucji RP, Prawem oświatowym, szczególnie rozporządzeniem MEN w przedmiotowej sprawie oraz RODO.

Z poważaniem

Dorota Wójcik
prezeska zarządu

Załączniki:

  1. Pismo fundacji do dyrekcji z dnia 23 września 2025 r.
  2. Odpowiedź dyrekcji szkoły z dnia 2 października 2025 r.

W dniu 31 października 2025 r. wpłynęła odpowiedź kuratorium. Kuratorium w efekcie interwencji deklaruje, że od listopada 2025 r. w dziennikach uczniów zostaną utworzone oddziały wirtualne. Ponadto szkoła, w następnym roku szkolnym, zmieni wzór oświadczenia na zgodny z przepisami prawa (bez deklaracji negatywnej).

Etyka jest organizowana w grupie pozaszkolnej i kuratorium nie przeszkadza sprzeczność z deklaracjami ministerstwa edukacji z 2014 r. (Oznacza to, że zajęcia z etyki lub religii (określonego wyznania) są organizowane nawet dla jednego ucznia. W takim przypadku wskazane jest, aby zajęcia z etyki odbywały się w szkole, w której uczeń ten spełnia obowiązek szkolny lub obowiązek nauki”).