Lublin, 6 października 2025 r.
Dyrekcja Szkoły Podstawowej nr 6
im. ks. dr. Bernarda Sychty w
Kościerzynie
ul. Marii Skłodowskiej-Curie 19
e-mail szkoły: sekretariat.sp6@koscierzyna.gda.pl
Szanowni Państwo,
W związku z otrzymanymi informacjami o łamaniu praw osób bezwyznaniowych oraz mniejszości wyznaniowych przez władze szkoły publicznej, przekazujemy je dyrekcji, a zarazem oczekujemy podjęcia pilnych działań, które przywrócą stan wynikający z postanowień Konstytucji i Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
Według informacji, które przekazali Państwo rodzicom wszystkich uczniów uczęszczających do szkoły w dniu 10 października (piątek) obchodzą Państwo Uroczysty jubileusz 40-lecia Szkoły. Szkoły zgodnie z poniższym harmonogramem:
Program uroczystości, kl. 1 – 3:
– 8.00 – 8.45 – zajęcia z wychowawcą w salach lekcyjnych
– 9.00 – dzieci wraz z opiekunami wychodzą na uroczystą mszę świętą do Kościoła pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie
– 10.45 – powrót z kościoła, dzieci udają się na obiad a następnie do domu lub do świetlicy
– 12.00 uroczysta akademia dla trójki uczniów z każdej klasy (klasy 1-2) i pełne klasy 3 wraz wychowawcami.
Rodzice dzieci, którzy sobie nie życzą udziału dziecka w liturgii muszą poinformować wychowawcę do środy – 8 października 2025 r. o BRAKU ZGODY.
Święto Szkoły winno być uroczystością skierowaną do wszystkich uczennic i uczniów uczęszczających do szkoły, nie tylko do uczniów katolickich. Do zarządzanej przez Państwa publicznej placówki oświatowej uczęszczają uczniowie bezwyznaniowi i zostali przez dyrekcję szkoły wykluczeni z oficjalnych uroczystości.
Zwracam Państwa uwagę, że zgodnie z Ustawą o gwarancjach wolności sumienia z dnia 17 maja 1989 r. w art. 10 ust. 1 Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań.W związku z tym ogólnoszkolne wydarzenia i uroczystości, zgodnie z neutralnym światopoglądowo statusem publicznych placówek oświatowych nie powinny zawierać mszy w obrządku rzymskokatolickim. Informacja o mszy powinna być informacją dodatkową, a zaproszenie na mszę w kościele rzymskokatolickim nie powinno być kierowane bezpośrednio przez wychowawców czy dyrektora, a jedynie przez katechetę lub środowiska, z którymi szkoła współpracuje.
Msza jako wydarzenie o charakterze wyznaniowym powinna pozostawać poza regułami szkolnymi, co pozwoli na nieujawnianie wyznania przez osoby nie chcące brać udziału w takim wydarzeniu, jak również na zachowanie konstytucyjnych standardów niedyskryminacji i równego traktowania uczniów. Dyrektor szkoły uważany jest za organ władzy publicznej, jako podmiot powołany w drodze ustawy do wykonywania zadań publicznych (por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 06 marca 2008 r., I OSK 1918/07 , M. Jabłoński, K. Wygoda, Ustawa o dostępie do informacji publicznej – komentarz, Wrocław 2002). Nauczyciele pracujący w szkole pozostają w służbowej zależności wobec dyrektora. Z powyższych względów Szkoła powinna mieć na szczególnej uwadze treść art. 53 ust. 7 Konstytucji, stanowiący, że nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.
Nadmieniam również, że wyjścia na wydarzenia religijne związane z uczęszczaniem na zajęcia z religii określonego wyznania, powinny być organizowane przez katechetów. Do fundacji wpływa wiele skarg od nauczycieli, którzy zwracają uwagę na fasadowy charakter „prośby” dyrektorów szkół o opiekę nad uczniami podczas mszy lub w czasie odprowadzania do Kościoła. Zwracam uwagę, że tego rodzaju „prośba”, kierowana przez przełożonego wobec pracowników w sposób zasadniczy łamie zapisy Konstytucji RP „Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania (Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.1997.78.483) w art 53 ust. 7). Nauczyciel „poproszony” przez przełożonego chcąc odmówić, jednocześnie zdradza, iż nie należy do wyznania rzymskokatolickiego.
Ponadto według Ministerstwa Edukacji Narodowej „Wszelkie zajęcia wykraczające poza realizację podstawy programowej a więc m.in. udział uczniów w uroczystościach kościelnych powinny odbywać się za zgodą rodziców”.
Deklaracja chęci uczestniczenia w lekcjach religii, nawet jeśli została złożona przez rodziców uczniów nie jest jednoznaczna z chęcią uczestniczenia w dowolnych uroczystościach religijnych w przyszłości, jest wyłącznie deklaracją chęci uczestniczenia w lekcjach religii, podobnie nie jest deklaracją światopoglądową, a szkoły nie mają prawa pytać uczniów o wyznanie ani światopogląd. W przeciwnym razie działanie szkoły przyjęłoby formę zmuszania do udziału w praktykach religijnych, która wprost byłaby naruszeniem Konstytucji RP Art. 53 ust. 6.
Szkoła nie powinna zobowiązywać rodziców do ujawniania swoich przekonań religijnych i wyznania poprzez wymaganie od nich przedstawiania oświadczeń negatywnych w sprawie udziału w praktykach religijnych, ujawniających wrażliwe dane. Zgodnie z art. 53 ust. 7 Konstytucji, nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania. Wskazać należy w kontekście przedstawianej sprawy, że zgodnie ze stanowiskiem orzecznictwa i doktryny prawa, dyrektor szkoły jest traktowany jako organ władzy publicznej, jako podmiot powołany w drodze ustawy do wykonywania zadań publicznych.
Liczę na zrozumienie i Państwa wrażliwość jako reprezentantów władzy publicznej, proszę również o udzielenie odpowiedzi z zachowaniem formy pisemnej.
Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
- W jaki sposób umożliwili Państwo rodzicom zadeklarowanie woli uczestniczenia ich dziecka we mszy? Czy zostały zebrane pisemne zgody rodziców?
- Czy 10 października 2025 r. na który zaplanowano uroczystości jest dniem wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 28 maja 2021 r. w sprawie organizacji roku szkolnego w publicznych szkołach i placówkach?
- Ilu uczniów skorzystało z opieki świetlicowej w czasie kiedy uczniowie katoliccy uczestniczyli we mszy?
- Ilu uczniów nie było obecnych w dniu 10 października 2025 r. w szkole?
- Czy wychowawcy zostali zaproszeni do uczestnictwa w mszy przez dyrektora placówki, czy udział ich był obligatoryjny, gdyż msza została wpisana w rozkład zajęć szkolnych? W jaki sposób wyznaczono nauczycieli do udziału we mszy i opieki nad uczniami w kościele?
- Czy wychowawcy musieli deklarować swój sprzeciw do dyrekcji, jeśli nie chcieli wziąć udziału w mszy, a w konsekwencji i tak zostali zobowiązani do zaprowadzenia i przyprowadzenia uczniów z kościoła rzymskokatolickiego?
- Jakie zajęcia w dniu Święta Szkoły zaplanowano dla uczniów nieuczestniczących w lekcjach religii i tych których rodzice nie życzą sobie, aby uczestniczyli w mszy?
- Kto był inicjatorem pomysłu, aby w obchody Święta Szkoły obejmowały wyłącznie mszę katolicką?
- Czy harmonogram obchodów był przedmiotem ustaleń z Radą Rodziców? Czy w tej sprawie były podejmowane jakieś uchwały (prosimy o udostępnienie)?
- Czy rodzice uczniów uczęszczających do szkoły mają prawo wniesienia sprzeciwu wobec organizowania wydarzeń ogólnoszkolnych w instytucjach wyznaniowych oraz czy jawny sprzeciw jednego lub kilkorga rodziców wobec przedstawionego programu obchodów zostałby uszanowany przez dyrekcję szkoły i uczyniłby przebieg oficjalnych uroczystości szkolnych neutralnym religijnie?
- Czy szkoła utworzyła tzw. wirtualne oddziały dla uczniów zapisanych na zajęcia religii rzymskokatolickiej w dzienniku elektronicznym?
- Ilu uczniów uczy się w szkole w roku szkolnym 2025/2026?
- Ilu uczniów w szkole uczęszcza na religię katolicką w roku szkolnym 2025/2026?
- Ilu uczniów w szkole nie uczęszcza na religię katolicką w roku szkolnym 2025/2026?
- Ilu uczniów uczęszcza na lekcje etyki w roku szkolnym 2025/2026?
- Ile jest oddziałów, w których mniej niż 100% uczniów nie uczestniczy w zajęciach religii rzymskokatolickiej w roku szkolnym 2025/2026? Czy religia w tych oddziałach jest organizowana na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 20 października 2025 r. wpłynęła odpowiedź szkoły.
Dnia 23 października 20205 r. fundacja wysłała skargę do Kuratorium Oświaty w Gdańsku.
Lublin, 23 października 2025 r.
Szanowny
Pan Grzegorz Kryger
Pomorski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty w Gdańsku
ul. Chmielna 74/76
80-748 Gdańsk
e-mail: kuratorium@kuratorium.gda.pl
WYSTĄPIENIE W SPRAWIE NIEPRAWIDŁOWOŚCI WRAZ Z WNIOSKIEM O ZAJĘCIE SIĘ SPRAWĄ
Wnoszę o interwencję w opisanej poniżej sprawie i podjęcie odpowiednich środków nadzorczych ze względu na nieprawidłowości występujące w Szkole Podstawowej nr 6 w Kościerzynie, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 19, a także łamanie praw osób bezwyznaniowych oraz mniejszości wyznaniowych.
W październiku fundacja korespondowała z dyrekcją szkoły w sprawie sposobu organizacji jubileuszu 40-lecia szkoły (pomiędzy lekcjami a uroczystym apelem w sali gimnastycznej zorganizowano wyjście uczniów na mszę w kościele rzymskokatolickim), w tym wymuszania oświadczeń o niebraniu udziału w praktykach religijnych.
Święto szkoły odbyło się według następującego harmonogramu:
Program uroczystości:
kl. 1 – 3:
– 8.00 – 8.45 – zajęcia z wychowawcą w salach lekcyjnych
– 9.00 – dzieci wraz z opiekunami wychodzą na uroczystą mszę świętą do Kościoła pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie
– 10.45 – powrót z kościoła, dzieci udają się na obiad a następnie do domu lub do świetlicy
– 12.00 uroczysta akademia dla trójki uczniów z każdej klasy (klasy 1-2) i pełne klasy 3 wraz wychowawcami.
Rodzice dzieci, którzy nie życzyli sobie udziału dziecka w mszy musieli poinformować wychowawcę o braku zgody.
Dyrekcja w swojej odpowiedzi z dnia 20 października 2025 r. stwierdza, że „Informacja o mszy została przekazana w formie ogłoszenia, a rodzice mogli wyrazić chęć udziału dziecka poprzez zgłoszenie wychowawcy. Szkoła nie wymagała pisemnych zgód ani oświadczeń o braku zgody”, jednakowoż należy stanowczo stwierdzić, iż dyrekcja kłamie.
W komunikacie przekazanym rodzicom przez dziennik elektroniczny widnieje informacja: „Jeśli Rodzice nie życzą sobie udziału dziecka w liturgii, zapewnimy opiekę świetlicową. Prosimy poinformować wychowawcę klasy do środy – 8 października 2025 r. o ewentualnym braku zgody na udział dziecka w liturgii. (…) Zwracamy się do Państwa z prośbą, aby do środy – 8 października przekazać wychowawcy dziecka informację o potrzebie opieki świetlicowej tego dnia z podaniem orientacyjnej godziny odbioru dziecka”.
Ponadto uczniom, którzy nie byli obecni na mszy wpisano w dziennikach elektronicznych „nieobecność” (sic!).
W piśmie fundacji z dnia 6 października 2025 r. zwracaliśmy uwagę dyrekcji szkoły, iż święto szkoły winno być uroczystością skierowaną do wszystkich uczennic i uczniów uczęszczających do szkoły, nie tylko do uczniów katolickich. Do tej publicznej placówki oświatowej uczęszczają uczniowie bezwyznaniowi i zostali przez dyrekcję szkoły wykluczeni z oficjalnych uroczystości.
Msza jako wydarzenie o charakterze wyznaniowym powinna pozostawać poza regułami szkolnymi, co pozwoli na nieujawnianie wyznania przez osoby, które nie chcą brać udziału w takim wydarzeniu, jak również na zachowanie konstytucyjnych standardów niedyskryminacji i równego traktowania uczniów. Dyrektor szkoły uważany jest za organ władzy publicznej jako podmiot powołany w drodze ustawy do wykonywania zadań publicznych (por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 06 marca 2008 r., I OSK 1918/07 , M. Jabłoński, K. Wygoda, Ustawa o dostępie do informacji publicznej – komentarz, Wrocław 2002). Nauczyciele pracujący w szkole pozostają w służbowej zależności wobec dyrektora. Z powyższych względów szkoła powinna mieć na szczególnej uwadze treść art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, stanowiący, że nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.
Jak wskazuje Konstytucja RP i Prawo oświatowe rodzice samodzielnie występują do szkoły z ewentualnym życzeniem co do uczestniczenia ich dzieci w lekcjach religii danego wyznania oraz w uroczystościach religijnych lub też biorą w nich dobrowolny udział na zaproszenie katechetów. Rozporządzenie dot. nauki religii i etyki, poza możliwością zwolnienia uczniów z zajęć szkolnych w celu odbycia rekolekcji, nie wskazuje możliwości zwalniania ich w celu odbycia innych praktyk religijnych bez uprzedniego otrzymania informacji od rodziców.
Szkoła nie powinna zobowiązywać rodziców do ujawniania swoich przekonań religijnych i wyznania poprzez wymaganie od nich przedstawiania jakichkolwiek oświadczeń negatywnych w sprawie udziału w praktykach religijnych, ujawniających wrażliwe dane. Zgodnie z art. 53 ust. 7 Konstytucji, nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania. Ponadto w opinii fundacji zaangażowanie dyrekcji szkoły w organizację wyjścia szkolnego na mszę rzymskich katolików jest złamaniem art. 25 ust. 2 Konstytucji RP, który stwierdza, iż władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym, jednocześnie stanowi to złamanie zasady legalizmu – zgodnie z art. 7 Konstytucji RP, organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, co jest jednoznacznie rozumiane jako nakaz ścisłej wykładni przepisów kompetencyjnych oraz stosowania zasady „co nie jest im dozwolone, jest zakazane”. (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2002 r., K 20/01).
Jest to również rażący przykład braku poszanowania przez dyrektora szkoły prawa i reguł demokratycznych poprzez uprzywilejowanie jednego ze związków wyznaniowych i promowanie religii rzymskokatolickiej w szkole publicznej, wymuszania uczestnictwa w obrzędach religijnych oraz wykluczenia z uroczystości szkolnej uczniów należących do innych niż katolicy grup.
Zgodnie z art. 6. ustawy „Karta nauczyciela” nauczyciel obowiązany jest m.in. „kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka” oraz „dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów”. Uczniowie uczęszczający do ww. wspomnianej szkoły placówki zamiast powyższego odbierają w praktyce lekcję pogardy dla Konstytucji RP oraz porządku prawnego obowiązującego w naszym kraju.
Ustawa o gwarancjach wolności sumienia z dnia 17 maja 1989 r. w art. 6 ust. 1 również wskazuje, iż nikt nie może być dyskryminowany bądź uprzywilejowany z powodu religii lub przekonań w sprawach religii, a także „Nie wolno zmuszać obywateli do niebrania udziału w czynnościach lub obrzędach religijnych ani do udziału w nich”. Ponadto zgodnie z art. 10 Ustawy ust. 1 „Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań”.
Dyrekcja w swojej odpowiedzi do fundacji używa argumentu, iż „pomysł włączenia mszy w program obchodów wynikał z tradycji szkoły oraz propozycji przedstawicieli społeczności szkolnej (nauczycieli i rodziców), przy zachowaniu zasady dobrowolności udziału”. Argument ten jest wyjątkowo bałamutny, gdyż jeszcze nie tak dawno tradycją polską było bicie dzieci, a dziś jest to prawnie zabronione. Nie można krzywdy dzieci, ani łamania prawa stanowionego oraz praw uczniów, rodziców i nauczycieli usprawiedliwiać tradycją.
Dyrektor usprawiedliwia również swoje działanie argumentem, że żaden rodzic nie zgłosił dyrekcji szkoły sprzeciwu wobec takiej organizacji wyjścia szkolnego na mszę rzymskokatolicką. Powyższy argument jest również bałamutny, istnienie bądź nieistnienie skarg od rodziców nie rozstrzyga meritum sprawy, same zaś skargi można próbować ukrywać. W oparciu o wieloletnie doświadczenie Fundacji Wolność od Religii w obszarze zapobiegania dyskryminacji osób bezwyznaniowych wiemy, iż rodzice należący do mniejszości obawiają się zgłaszać własne zastrzeżenia do dyrekcji szkół i kuratorium ze względu na częsty brak zrozumienia i kłopoty, które w następstwie mogą spotkać ich dzieci ze strony nauczycieli, innych rodziców i rówieśników. Mamy również wątpliwości, czy jawny sprzeciw jednego lub kilkorga rodziców wobec przedstawionego programu obchodów zostałby uszanowany przez dyrekcję szkoły i uczyniłby przebieg oficjalnych uroczystości szkolnych neutralnymi religijnie.
Jak informowaliśmy powyżej, rodzice mogą obawiać się składania imiennych skarg wobec dyrekcji szkoły nie mniej niż nauczyciele. Brak tego rodzaju skarg nigdy nie powinien być usprawiedliwieniem dla indoktrynacji, wykluczenia i dyskryminacji osób o innym niż katolicki światopoglądzie mających miejsce w edukacji publicznej.
Zdarza się, że przedstawiciele Rady Rodziców uważają, że o sprawach wyznania, praktyk religijnych etc. decyduje głos Rady lub głos większości. Zdarza się również, że są napastliwi i nieżyczliwi wobec osób, które zgłaszają w tej sprawie swoje uwagi. Nie oczekujemy od rodziców pełnej świadomości prawnej i profesjonalnego przeszkolenia antydyskryminacyjnego, jednakowoż obowiązek ten spoczywa niewątpliwie na władzach szkoły i Kuratorze Oświaty.
Zwracamy również uwagę Pana Kuratora, iż w grudniu 2024 r. Lubelski Kurator Oświaty opublikował i rozesłał do wszystkich dyrektorów szkół odpowiednie wytyczne w podobnej sprawie (dostępne tutaj:
https://kuratorium.lublin.pl/?akc=akt&op=szcz&id=13824.)
Kurator m.in. wskazuje, iż: udział uczniów w uroczystościach o charakterze wyznaniowym nie powinien odbywać się w ramach zajęć wynikających z ramowego planu nauczania (z wyjątkiem tych, których możliwość realizacji wynika z obowiązujących przepisów prawa). Dotyczy to również uczestnictwa uczniów we mszach (np. na rozpoczęcie/zakończenie roku szkolnego, dzień patrona, nadanie imienia itp.) jako wydarzeniach o ww. charakterze. Sfera ta powinna pozostawać poza regułami szkolnymi, co pozwoli na nieujawnianie wyznania przez osoby, które nie chcą brać udziału w takim wydarzeniu, jak również na zachowanie konstytucyjnych standardów niedyskryminacji i równego traktowania.
Jesteśmy przekonani, iż wyżej opisana praktyka szkoły jest niezgodna z obowiązującym w Polsce prawem. Uznanie tego typu działań za nieprawidłowość potwierdzano również wielokrotnie w historii naszej korespondencji z instytucjami publicznymi, m.in. Rzecznikiem Praw Obywatelskich i Kuratoriami Oświaty.
W związku z powyższym wnosimy o:
– przeprowadzenie kontroli doraźnej,
– przekazanie fundacji treści protokołów pokontrolnych, w tym zaleceń pokontrolnych, jeśli takowe zostaną sformułowane,
– w szczególności prosimy o zobligowanie szkoły do organizacji ogólnolnoszkolnych wydarzeń zgodnie z prawem stanowionym, w tym gwarancjami Konstytucji RP, Prawem oświatowym, szczególnie rozporządzeniem MEN w przedmiotowej sprawie oraz RODO.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
Załączniki:
- Pismo fundacji z dnia 06.10.2025 r.
- Odpowiedź Szkoły z dnia 20.10.2025 r.
W dniu 6 listopada 2025 r. wpłynęła odpowiedź z Kuratorium Oświaty w Gdańsku, Delegatura w Kościerzynie.
Dyrektor Delegatury w Kościerzynie, Pani Joanna Sawczyn nie odnosi się do kłamstwa dyrektora szkoły, który twierdzi, że nikt nie wymagał od rodziców zgłoszeń o braku udziału w mszy.
Ponadto Kuratorium informuje, że to dyrektor szkoły wraz z Radą Rodziców decyduje o porządku obchodów święta szkoły w tym również względzie czy rzymskokatolicka msza będzie częścią uroczystości (bo przecież może być).
Kuratorium przypomina również, że dla Pomorskiego Kuratora Oświaty niego bardzo ważne przestrzeganie prawa rodziców do wychowywania swoich dzieci, w tym do decydowania o uczestnictwie ich dzieci w zajęciach i uroczystościach zgodnych z ich wolą i światopoglądem.
