Lublin, 13 września 2021 r.
Dyrekcja
CLXV Liceum Ogólnokształcącego
ul. Ostródzka 175
03-289 Warszawa
e-mail: sekretariat@liceum165.edu.pl
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego zwracam się z wnioskiem o zmianę sposobu odbierania oświadczeń w sprawie udziału uczniów w lekcjach religii i/lub etyki.
Pragnę szczególnie zwrócić Państwa uwagę na fakt, że nie jest dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę, lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania, a także Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.
Na mocy
§ 1 ust. 1 Rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku, w brzmieniu
obowiązującym od dnia 1 września 2017 roku §1 ust.
1 W publicznych przedszkolach
i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej
„przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców.
W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej
„szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:
1) w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców;
2) w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie.
1a. W przedszkolach zajęcia religii uwzględnia się w ramowym rozkładzie dnia. W szkołach zajęcia religii i etyki uwzględnia się w tygodniowym rozkładzie zajęć.
2. Życzenie, o którym mowa w ust. 1, jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione.
3.Uczestniczenie
lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie
może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie.
Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli.
Stanowisko ministra edukacji opublikowane na portalu ministerstwa w dniu 20 września 2016 r. brzmi: Oświadczenia w sprawie udziału ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki, istotne dla organizacji pracy szkoły, są dokumentami zawierającymi dane osobowe. Zatem informacje w nich zawarte mogą być przetwarzane zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych. Religia (określonego wyznania) i etyka są zajęciami, w których uczeń uczestniczy na zasadzie dobrowolnego wyboru. Podstawą udziału ucznia w zajęciach z religii, z etyki lub w zajęciach z obu przedmiotów jest życzenie wyrażone w formie pisemnego oświadczenia złożonego przez rodziców (opiekunów prawnych) lub pełnoletniego ucznia. Szkoła nie może domagać się od rodziców lub pełnoletniego ucznia oświadczenia o nieuczęszczaniu na lekcje religii lub etyki. Należy jednak poinformować szkołę, także w formie pisemnego oświadczenia o ewentualnym wycofaniu wcześniej złożonego oświadczenia deklarującego udział ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki.
Ponadto Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej
korespondencji z ministerstwem z 2018 r.
uznaje za wartą upowszechnienia dobrą praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom
i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania
lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe
jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy
szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są
zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.
Załączam Państwu prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:
Oświadczenie
na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka ……………………………………………………… w lekcjach …………………. *
……………………….
* Należy wpisać nazwę
przedmiotu: religia, etyka. Można wyrazić życzenie uczestniczenia w lekcjach z
obu przedmiotów jednocześnie. W przypadku wpisania religii należy wskazać, o które wyznanie chodzi.
Ponadto na podstawie art. 2 ust.
1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji
Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności,
wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na
poniższe pytania:
1) Czy szkoła zbiera oświadczenia rodziców lub pełnoletnich uczniów w sprawie ich udziału w lekcjach religii lub/i etyki przed dopuszczeniem uczniów do udziału w zajęciach?
2) Czy zbieranie ww. oświadczeń jest ponawiane w każdym kolejnym roku szkolnym?
3) Czy religia jest w planie zajęć uczniów klas pierwszych?
4) Czy i w jaki sposób rodzice są informowani o prawie do zapisania dziecka na lekcje etyki?
5) Czy w szkole organizowane są lekcje etyki dla chętnych uczniów?
6) Czy wychowawcy klas utworzyli wirtualne oddziały dla uczniów zapisanych na lekcje religii rzymskokatolickiej w dzienniku elektronicznym?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 24 września wpłynęła odpowiedź szkoły.
Dyrekcja szkoły informuje:
ad 1. Szkoła zbiera oświadczenia rodziców lub pełnoletnich uczniów w sprawie ich udziału w lekcjach religii lub/i etyki przed organizowaniem tych zajęć na terenie szkoły.
ad 2. Oświadczenia nie muszą być ponawiane w kolejnych latach szkolnych.
ad 3. Religia jest planowana w klasach zgodnie z oświadczeniami rodziców/prawnych opiekunów lub dorosłych uczniów, również w klasach pierwszych.
ad 4. Rodzice są informowani na pierwszym zebraniu przez wychowawców klas o możliwości zapisania uczniów na zajęcia z etyki i/lub religii.
ad 5. Szkoła organizuje zajęcia etyki zgodnie z oświadczeniami rodziców/ prawnych opiekunów lub dorosłych uczniów dla uczniów.
ad 6. W dzienniku elektronicznym tworzy się oddziały zgodnie z zapotrzebowaniem wyrażonym w oświadczeniach od rodziców/ prawnych opiekunów lub dorosłych uczniów.
Wskazać należy, że Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 983) nie wprowadza obowiązującego wzoru oświadczenia rodziców/prawnych opiekunów lub dorosłego ucznia. Stosowanie wzoru oświadczenia jest w gestii placówki oświatowej.
Z poważaniem
Ciepielewski Janusz
Dyrektor CLXV LO
Odpowiedź fundacji:
Szanowny Panie,
dziękujemy za przesłaną odpowiedź. Odnosząc się do ostatniej części Pana wypowiedzi, dotyczącej braku ministerialnego wzoru oświadczenia rodziców; nigdzie nie napisaliśmy, że taki wzór istnieje. Rodzice występują z pisemnym „życzeniem”, szkoła może nie przedkładać żadnych „wzorów”.
Czy Pan uznaje uwagi fundacji i zmieni obowiązujący obecnie w szkole wzór oświadczenia, który zawiera bezprawne pytanie o NIEuczęszczanie na katechezę?
Będę wdzięczna za szybką odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
Niestety Dyrektor Janusz Ciepelewski nie odpowiedział na naszą prośbę i nie potwierdził zmiany bezprawnych oświadczeń, których podpisania wymaga Szkoła. Będziemy za Państwa pośrednictwem sprawę monitorować, prosimy o nadsyłanie informacji.