Pytanie o „nie wyrażanie zgody na udział w zajęciach religii” w formularzu rekrutacyjnym, brak etyki jako możliwości wyboru – interwencja fundacji w SP w Kalinówce w Świdniku

Aktualności Działania Religia/etyka w szkole

Lublin, 27 września 2021 r.

Dyrekcja Szkoły Podstawowej im. 100-lecia Niepodległości Polski w Kalinówce
Kalinówka 78
21-040 Świdnik
sekretariat@kalinowka.eu

dot. niezgodnych z prawem oświatowym zapisów we Wniosku o przyjęcie do klasy pierwszej

Szanowni Państwo,

Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego zwracam się do Państwa z wnioskiem o zmianę sposobu odbierania oświadczeń w sprawie udziału uczniów w lekcjach religii i/lub etyki.

Na zasadzie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:

1)     w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców

2)     w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie.

Życzenie, o którym mowa powyżej jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione w każdym czasie.

Powyższe przepisy w sposób jednoznaczny wskazują, że jedyną dopuszczalną prawnie formą wyrażenia woli uczestniczenia uczniów w lekcjach określonej religii lub etyki jest pisemne „życzenie”wyrażone przez rodziców (odpowiednio pełnoletnich uczniów). Nie jest przy tym dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę lub przedszkole publiczne od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę,  lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.   

Z istoty rzeczy życzenie rodziców nie może być złożone przed zakończeniem kwalifikacji/rekrutacji dzieci do szkoły, a zatem z oczywistych względów nie może być zawarte we wniosku o przyjęcie dziecka do klasy pierwszej tj. kandydatki lub kandydata do szkoły, których dane osobowe są przetwarzane w procedurze rekrutacyjnej (cel przetwarzania danych osobowych).

Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli.

W związku z powyższym wnoszę o odpowiednią zmianę stosowanego przez Państwa wzoru wniosku, poprzez usunięcie jakichkolwiek odniesień dotyczących zamiaru uczęszczania kandydatek lub kandydatów na lekcje określonej religii, jako informacji żądanej przez Państwa bez podstawy prawnej, z oczywistym naruszeniem prawa oświatowego,  jak i art. 53 ust. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponadto Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej korespondencji z ministerstwem z 2018 r. uznaje za wartą upowszechnienia dobrą praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.


Załączam Państwu prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:

Oświadczenie

na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka  ………………………………………………………  w lekcjach …………………. *

……………………….

* Należy wpisać nazwę przedmiotu: religia, etyka. Można wyrazić życzenie uczestniczenia w lekcjach z obu przedmiotów jednocześnie. W przypadku wpisania religii należy wskazać, o które wyznanie chodzi.

Z wyrazami szacunku

Dorota Wójcik
prezeska zarządu

W dniu 26 stycznia 2022 r. fundacja ponownie zwróciła się z pismem do dyrekcji szkoły, gdyż nie otrzymaliśmy odpowiedzi na nasz wniosek a druk pozostał niezmieniony.

Lublin, 26 stycznia 2022 r.

Dyrektor Szkoły Podstawowej
im. 100-lecia Niepodległości Polski w Kalinówce
Kalinówka 78
21-040 Świdnik
sekretariat@kalinowka.eu

Do wiadomości:

Urząd Gminy Głusk
ul. Rynek 1
Dominów 20-388 Lublin

Lubelski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty w Lublinie
ul. 3 Maja 6
20-950 Lublin

dot. niezgodnych z prawem oświatowym zapisów we WNIOSKU O PRZYJĘCIE DO SZKOŁY

Szanowni Państwo,

W dniu 27 września 2021 r. fundacja zwróciła się do Dyrekcji Szkoły z pisemnym wnioskiem o zmianę sposobu odbierania oświadczeń w sprawie udziału uczniów w lekcjach religii i/lub etyki. Do dnia nadania niniejszego pisma nie otrzymaliśmy odpowiedzi na pismo fundacji i nie odnotowaliśmy stosownej zmiany w wykorzystywanym przez szkołę formularzu opublikowanym m.in. w witrynie internetowej placówki.         

Ponownie podkreślamy, że jedyną dopuszczalną prawnie formą wyrażenia woli uczestniczenia uczniów w lekcjach określonej religii lub etyki jest pisemne „życzenie”wyrażone przez rodziców. Nie jest przy tym dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę negatywnych deklaracji wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę,  lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Z istoty rzeczy życzenie rodziców nie może być złożone przed zakończeniem kwalifikacji/rekrutacji dzieci do szkoły, a zatem z oczywistych względów nie może być zawarte we wniosku o przyjęcie dziecka do szkoły tj. kandydatki lub kandydata do szkoły, których dane osobowe są przetwarzane w procedurze rekrutacyjnej (cel przetwarzania danych osobowych).

Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli (konieczność dokonania skreśleń w formularzu).

W związku z powyższym ponownie wnioskujemy o bezzwłoczną zmianę druku „Wniosku o przyjęcie do klasy …” poprzez wykreślenie punktu 11.

Z wyrazami szacunku

Dorota Wójcik
prezeska zarządu

Załączniki:

  1. Pismo fundacji z dnia 27 września 2021 r.
  2. Druk „Wniosku o przyjęcie do Szkoły Podstawowej w Kalinówce”

Dnia 07.02.2022 r. na skrzynkę e-mail fundacji wpłynęło zapytanie od dyrekcji szkoły o „podstawę prawną” naszego wniosku. Byliśmy zaskoczeni tym bardziej, że kilka dni wcześniej dzwoniła do nas osoba podająca się za dyrektora szkoły, która informowała, że formularz został do szkoły wprowadzony na polecenie gminy, a szkoła dodatkowa rozdaje kartki z oświadczeniem dla uczniów klas pierwszych.

W związku z powyższym ponownie odpowiedzieliśmy:

Dyrektor Szkoły Podstawowej
 im. 100-lecia Niepodległości Polski w Kalinówce
Kalinówka 78
21-040 Świdnik
sekretariat@kalinowka.eu

Do wiadomości:

Urząd Gminy Głusk
ul. Rynek 1
Dominów 20-388 Lublin
sekretariat@glusk.pl

Lubelski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty w Lublinie
ul. 3 Maja 6
20-950 Lublin
kuratorium@kuratorium.lublin.pl

Szanowna Pani,

w odpowiedzi na otrzymane pismo będące odpowiedzią na pismo fundacji informuję, że na zasadzie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:

1)     w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców

2)     w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie.

Życzenie, o którym mowa powyżej jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione w każdym czasie.

Powyższe przepisy w sposób jednoznaczny wskazują, że jedyną dopuszczalną prawnie formą wyrażenia woli uczestniczenia uczniów w lekcjach określonej religii lub etyki jest pisemne „życzenie”wyrażone przez rodziców (odpowiednio pełnoletnich uczniów). Nie jest przy tym dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę lub przedszkole publiczne od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę,  lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.

Z istoty rzeczy życzenie rodziców nie może być złożone przed zakończeniem kwalifikacji/rekrutacji dzieci do szkoły, a zatem z oczywistych względów nie może być zawarte we wniosku o przyjęcie dziecka do klasy pierwszej tj. kandydatki lub kandydata do szkoły, których dane osobowe są przetwarzane w procedurze rekrutacyjnej (cel przetwarzania danych osobowych).

Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli.

W związku z powyższym wnoszę o odpowiednią zmianę stosowanego przez Państwa wzoru wniosku, poprzez usunięcie jakichkolwiek odniesień dotyczących zamiaru uczęszczania kandydatek lub kandydatów na lekcje określonej religii, jako informacji żądanej przez Państwa bez podstawy prawnej, z oczywistym naruszeniem prawa oświatowego,  jak i art. 53 ust. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponadto Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej korespondencji z ministerstwem z 2018 r. uznaje za wartą upowszechnienia dobrą praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.


Załączam Pani prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:

Oświadczenie

na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka  ………………………………………………………  w lekcjach …………………. *

……………………….

* Należy wpisać nazwę przedmiotu: religia, etyka. Można wyrazić życzenie uczestniczenia w lekcjach z obu przedmiotów jednocześnie. W przypadku wpisania religii należy wskazać, o które wyznanie chodzi.

 Z wyrazami szacunku

Dorota Wójcik
prezeska zarządu