Kontrola działalności fundacji zlecona Wojewodzie Lubelskiemu przez prof. Piotra Glińskiego (PiS), Wiceprezesa Rady Ministrów, Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego

Z dniem 16 lutego 2023 r. zostaliśmy powiadomieni, że w związku „z pismem znak: DOB.NK.6620.2.1.2022.IC z dnia 31 maja 2022 r. Wiceprezesa Rady Ministrów Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, powierzającego Wojewodzie Lubelskiemu przeprowadzenie kontroli na podstawie art. 29 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r., poz. 1057 z późn. zm.) w fundacji zostanie przeprowadzona kontrola.

To już druga kontrola fundacji od 2017 r., pierwsza miała miejsce w okresie od 18 grudnia 2017 r. do 31 stycznia 2018 r.

Kontrola odbyła się w terminie od  27 lutego do 17 marca 2023 r.

W dniu 10 maja 2023 r. (dłuuugo….) odebraliśmy protokół kontroli fundacji, którego treść publikujemy poniżej.

W dniu 6 czerwca 2023 r. (proszę zwrócić uwagę jak długo trwa proces kontrolny, od zawiadomienia o kontroli do otrzymania „wyniku” minęło kilka m-cy. Partia rządząca zabiera nielubianym NGO-som czas i próbuje zniechęcić do aktywizmu) otrzymaliśmy Wystąpienie pokontrolne z wynikiem pozytywnym z uchybieniem – jedna z faktur, na kwotę 240,00 zł., została opłacona 1 dzień po terminie.

PROTOKÓŁ KONTROLI

Jednostka kontrolowana:

Fundacja Wolność od Religii, ul. Chopina 41/2, 20 – 023 Lublin.

Kontrolujący:

• Magdalena Wożakowska –kierownik Oddziału kontroli Wydziału Finansów i Ceryfikacji Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie – przewodniczący zespołu kontrolnego,
• Agnieszka Kopryk –inspektor wojewódzki Oddziału Kontroli Wydziału Finansów i Certyfikacji Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie,

działający na podstawie pisemnego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli nr 5/2023 z dnia 16 lutego 2023 r. wydanego przez Dyrektora Wydziału Finansów i Certyfikacji Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie.

Termin kontroli:

Kontrolę przeprowadzono w terminie od  27 lutego do 17 marca 2023 r. Kontrolujący dokonali wpisu do książki kontroli prowadzonej w jednostce pod numerem 2/2023.

Zakres kontroli:

Prawidłowość gromadzenia i wydatkowania środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w organizacjach pożytku publicznego w okresie od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.

Kontrolę przeprowadzono w związku z pismem znak: DOB.NK.6620.2.1.2022.IC z dnia 31 maja 2022 r. Wiceprezesa Rady Ministrów Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, powierzającego Wojewodzie Lubelskiemu przeprowadzenie kontroli na podstawie art. 29 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r., poz. 1057 z późn. zm.).

1. Ustalenia ogólne.

Fundacja Wolność od Religii posiada osobowość prawną, zarejestrowana jest w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, prowadzonym przez Sąd Rejonowy Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000403073.

Organizację i zasady funkcjonowania Fundacji, w okresie objętym kontrolą i w trakcie kontroli, określał Statut Fundacji Wolność od Religii z dnia 27 października 2018 r. Zgodnie z pkt 12 przedłożonego w trakcie kontroli Statutu, celami Fundacji Wolność od Religii są:

1. działania na rzecz informowania opinii publicznej w kwestiach dotyczących ateizmu i promowanie konstytucyjnej zasady rozdziału kościoła i państwa,
2. wspieranie procesu edukacji społecznej poprzez upowszechnianie i umacnianie samodzielnego i krytycznego myślenia, rozumowego i naukowego poznawania i wyjaśniania otaczającego świata oraz popularyzację metody i wiedzy naukowej,
3. rozwój świadomości obywatelskiej, postaw demokratycznych, zaangażowania społecznego i obywatelskiego,
4. upowszechnianie i ochrona wolności i praw człowieka i swobód obywatelskich, w szczególności rozwijanie postaw tolerancyjnych, zwalczanie uprzedzeń i wspieranie idei społeczeństwa otwartego,
5. upowszechnianie tolerancji i szacunku wobec wyznawców innych religii oraz niewierzących,
6. udzielanie wsparcia i pomocy osobom i organizacjom dyskryminowanym na tle religijnym,
7. udzielanie pomocy placówkom wychowawczym, oświatowym, medycznym i opiekuńczym,
8. niesienie pomocy finansowej i rzeczowej potrzebującym osobom fizycznym, jak i prawnym,
9. badanie współczesnych zjawisk kulturowych i ich społecznego oddziaływania,
10. wspieranie działań organizacji o podobnym profilu działalności.

Fundacja Wolność od Religii reprezentowana jest przez Zarząd Fundacji. Oświadczenia woli w imieniu Fundacji składają dwaj członkowie Zarządu działający łącznie. W sprawach dotyczących zatrudniania pracowników oraz w sprawach niezwiązanych z zaciąganiem zobowiązań majątkowych powyżej 10.000 zł – oświadczenia woli w imieniu Fundacji może składać jednoosobowo Prezes / Prezeska Zarządu Fundacji.

W okresie objętym kontrolą w skład Zarządu Fundacji Wolność od Religii wchodzili:

– Pani Dorota Wójcik – Prezeska Zarządu,

– Pan Tomasz Kalbarczyk – członek Zarządu.

Wyjaśnień udzielała:

1. Pani Dorota Wójcik- Prezeska Zarządu.

Stosowane skróty:

Fundacja – Fundacja Wolność od Religii,

1% pdof – 1% podatku dochodowego od osób fizycznych.

1. Ustalenia szczegółowe.

1. Zasady prowadzenia rachunkowości w Fundacji.

Polityka rachunkowości została przyjęta uchwałą Zarządu Fundacji z dnia 03 stycznia 2012 r. w sprawie zasad (polityki) rachunkowości, a następnie zmieniona:

– aneksem nr 1 z dnia 31.12.2012 r. z mocą obowiązywania od dnia 1 stycznia 2013 r.

– aneksem nr 2 z dnia 29.08.2014 r. z mocą obowiązywania od dnia 1 września 2014 r.

– aneksem nr 3 z dnia 01.10.2014 r. z mocą obowiązywania od dnia 1 stycznia 2015 r.

W roku objętym kontrolą obowiązywały konta syntetyczne i analityczne zgodnie z planem kont załączonym do akt kontroli.

[kopia kont Fundacji za 2021 rok: akta kontroli  str. 11-14]

W kontrolowanym okresie księgi rachunkowe Fundacji prowadziło Biuro Rachunkowe VIKI S.C. Lublin, ul. Narutowicza 83/30, 20-019 Lublin na podstawie umowy z dnia 03.01.2012 r. Zgodnie z postanowieniami tej umowy dokumenty przechowywane są w siedzibie biura rachunkowego. Biuro rachunkowe VIKI S.C. przyjęło odpowiedzialność przewidzianą przepisami prawa za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości oraz sprawozdawczości podatkowej. Biuro rachunkowe zostało upoważnione do kontroli formalno-rachunkowej dokumentów księgowych. Księgi rachunkowe Fundacji prowadzone były na przy pomocy programu finansowo- księgowego WAPRO Fakir wersja 8.80.4.

Fundacja, zgodnie z art. 27 ust. 2c ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r., poz. 1057 z późn. zm.) wyodrębniła w ewidencji księgowej przychody z tytułu 1% podatku od osób fizycznych oraz finansowane z nich koszty, jak również środki pochodzące z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych wydatkowane na promocję 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, o której mowa w art. 27c ust. 1 ww. ustawy

Zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości oraz planem kont, przychody Fundacji grupowane były na kontach zespołu 7 z podziałem na przychody z poszczególnych źródeł. Przychody z tytułu 1% podatku od osób fizycznych ewidencjonowano na koncie 764 (1% podatku).

[wydruki z ewidencji księgowej (konta 764) – akta kontroli str. 15]

Koszty, zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości oraz planem kont, ewidencjonowano na kontach zespołu 5, tj. koncie 502 (koszty działalności statutowej finansowanej z 1%). Koszty sfinansowane w 2021 roku środkami z tytułu 1% podatku od osób fizycznych ewidencjonowano na następujących kontach analitycznych:

• 502-1 (zużycie materiałów),
• 502-2 (usługi obce),
• 502-3 (kampania społeczna),
• 502-4 (wynagrodzenia),
• 502-5 (narzuty na wynagrodzenia).

Na koncie 502-2-8 księgowane były środki finansowe pochodzące z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych wydatkowane na promocję 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, o której mowa w art. 27c ust. 1 ww. ustawy.

[wydruk z ewidencji księgowej analitycznej (konto 502) – akta kontroli str. 16-25]

2. Przychody z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r.

Na podstawie ewidencji księgowej i przedłożonych w toku kontroli wyciągów bankowych stwierdzono, że w 2021 roku Fundacja osiągnęła przychody z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w kwocie  236 860,40 zł.

Wpływające środki finansowe z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych księgowano na wydzielonym koncie 764 – „ 1% podatku” w korespondencji z kontem 131- „Bieżący rachunek bankowy”.

W 2021 r. środki z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych wpłynęły na konto Fundacji w miesiącu kwietniu w kwocie 771,40 zł, w miesiącu lipcu w kwocie 236 085,70 zł i we wrześniu w kwocie 3,30 zł.

Na podstawie analizy wyciągów bankowych oraz zapisów w ewidencji księgowej na w zakresie przychodów z tytułu 1% podatku dochodowego od osób fizycznych stwierdzono, że:

• zapisów w ewidencji księgowej w ww. zakresie dokonano zgodnie z dokumentami źródłowymi,
• wpływy z tytułu 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, przyporządkowano na rzecz realizacji zadań statutowych Fundacji w prawidłowej wysokości.

[wydruk z konta 764 za 2021 r.: akta kontroli str. 15]

3. Wydatkowanie środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w okresie do 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r.

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r. Fundacja poniosła koszty sfinansowane ze środków pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości ogółem 213 286,97 zł, z tego:

• zużycie materiałów w kwocie – 929,42 zł (konto 502-1),
• usługi obce w kwocie 36 007,40 zł (konto 502-2),
• kampania społeczna w kwocie 119 640,82 zł (konto 502-3),
• wynagrodzenia w kwocie 47 100,00 zł (konto 502-4),
• narzuty na wynagrodzenia w kwocie 9 609,33 zł (konto 502-5).

[wydruk z konta 502 – Koszty działalności statutowej finansowane z 1%pdof za rok 2021 r.: akta kontroli str. 16-26]

Badaniem objęto 100% kosztów poniesionych przez Fundację w 2021 roku. Koszty zostały prawidłowo udokumentowane i ujęte w ewidencji księgowej w sposób pozwalający je zidentyfikować. Dowody księgowe zostały sprawdzone pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym oraz zatwierdzone do zapłaty. Na wszystkich dokumentach zamieszczono informację „Wydatek sfinansowany z wpłat 1% podatku”. Zobowiązania regulowano terminowo na podstawie dowodów źródłowych, z wyjątkiem faktury VAT Nr 16/06/2021 z dnia  01-06-2021 r.  na kwotę 240,00 zł z terminem płatności do 08.06.2021 r. W/w faktura została uregulowana z jednodniowym opóźnieniem, tj. w dniu 09.06.2021 r., co stanowi naruszenie art. 44 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 305 z późn. zm.).

Ze złożonego oświadczenia Prezeski Fundacji wynika, że powyższa sytuacja była błędem pisarskim popełnionym w dacie przelewu oraz że z tytułu nieterminowej płatności dostawca usług nie obciążył Fundacji odsetkami ani dodatkowymi opłatami.

[kopia faktury nr 16/06/2021 z dnia 01.06.2021r. opłacona po terminie płatności: akta kontroli str. 27-28]

[wyjaśnienia Prezeski Fundacji z dnia 14 marca 2023 r. w sprawie  nieterminowej zapłaty za  fakturę: akta kontroli str. 29]

Kontroli poddano koszty poniesione na promocję 1% podatku dochodowego od osób fizycznych polegającą na publicznym zachęcaniu do przekazania 1% podatku, na podstawie faktury Nr 10/1/2021 z dnia 13.01.2021 r. za reklamę na ekranach LED w Gdyni, Warszawie, Krakowie, Tczewie oraz autobusach PKM w Gdyni. Materiał promocyjny zawierał informacje, o których mowa  w § 2 ust. 1 rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego w sprawie zamieszczania informacji przez organizację pożytku publicznego z zakresu 1% podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2053).  

[kopia faktury nr 10/1/2021 z dnia 13.01.20201r. reklama na ekranach LED: akta kontroli str. 30-33]

Fundacja nie posiadała wyodrębnionego rachunku bankowego do obsługi środków z 1 % podatku dochodowego od osób fizycznych. Na dzień 01.01.2021 r. Fundacja posiadała na rachunku bankowym środki w wysokości 119 046,29 zł, w tym zgodnie z oświadczeniem Prezeski Fundacji z dnia 2 marca 2023 r. środki pochodzące z 1 % podatku dochodowego od osób fizycznych w kwocie 86 794,72 zł. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r. Fundacja otrzymała 236 860,40 zł z tytułu 1% podatku dochodowego od osób fizycznych za 2020 r. W roku 2021 Fundacja poniosła koszty sfinansowane 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w kwocie 213 286,97 zł. Stan środków na dzień 31 grudnia 2021 r. na rachunku bankowym Fundacji kwota 222 522,32 zł, w tym zgodnie z oświadczeniem Prezeski z dnia 17 marca 2023 r. środki z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w kwocie 110 368,15 zł.

[oświadczenie Prezeski Fundacji z dnia 02.03.2023 r. o stanie środków pochodzących z 1% pdof na 01.01.2021 r.: akta kontroli str.34]

[oświadczenie Prezeski Fundacji z dnia 17.03.2023 r. o stanie środków pochodzących z 1% pdof na 31.12.2021 r.: akta kontroli str.35]

Rozliczenie środków z 1 % podatku dochodowego od osób fizycznych w postaci tabelarycznej przedstawiono poniżej.

Rozliczenie środków z 1% podatku od osób fizycznych
wyszczególnienie	kwota
Stan środków pieniężnych z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych na dzień 01.01.2021 r.	86 794,72 zł
Przychody z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych zrealizowane w 2021 roku	236 860,40 zł
Koszty finansowane z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w 2021 roku	213 286,97 zł
Stan środków pieniężnych z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych na dzień 31.12.2021 r.	110 368,15 zł

Sprawozdawczość.

Fundacja wypełniła obowiązek wynikający z art. 23 ust. 1 ww. ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie i sporządziła roczne sprawozdanie merytoryczne z działalności organizacji pożytku publicznego za rok 2021, które zostało zatwierdzone uchwałą nr 1/2022 Rady Fundacji Wolność od  Religii z dnia 29.09.2022 r.

Sprawozdanie merytoryczne sporządzono zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego z dnia 24 października 2018 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania merytorycznego oraz rocznego uproszczonego sprawozdania merytorycznego z działalności organizacji pożytku publicznego (Dz. U. 2018, poz. 2061 z późn. zm.).

[wydruk  sprawozdania merytorycznego za 2021 rok ze strony NIW: akta kontroli str. 36-52]

[kopia ww. uchwały: akta kontroli str. 53]

Roczne sprawozdanie merytoryczne z działalności organizacji pożytku publicznego za rok 2021 zostało zamieszczone na stronie Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w terminie wynikającym z przepisów prawa, tj.  rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu do spraw pożytku publicznego w sprawie określenia innego terminu w zakresie zamieszczania przez organizacje pożytku publicznego sprawozdania merytorycznego z działalności i sprawozdania finansowego w roku 2021 (Dz. U. z 2022 r., poz. 797), tj. w dniu 13 października 2022 r.

Zgodnie ze sprawozdaniem merytorycznym za rok 2021, Fundacja osiągnęła w 2021 r. przychody z działalności pożytku publicznego w wysokości 389 554,07 zł, z tego z odpisu 1% podatku dochodowego za rok 2021 r. w wysokości 236 860,40 zł.

Analiza sprawozdania merytorycznego za rok 2021 wykazała, że Fundacja przedstawiła w nim prawidłowe dane w zakresie środków z 1%. Dane w sprawozdaniu merytorycznym za 2021 r. wynikają z prowadzonej ewidencji księgowej.

[oświadczenie Prezeski Fundacji z dnia 02.03.2023 r. o stanie środków pochodzących z 1% pdof na 01. 01.2021 r.: akta kontroli str. 34]

[wydruk z ewidencji księgowej za 2021 r.: akta kontroli str. 62-78]

Na podstawie art. 23 ust. 2 ww. ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz art. 45 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r., poz. 217 z późn. zm.) Fundacja sporządziła sprawozdanie finansowe za rok 2021, zgodnie z wzorem wskazanym w załączniku nr 6 do ww. ustawy o rachunkowości.

[wydruk sprawozdania finansowego za rok 2021 r.: akta kontroli str. 54-61]

Sprawozdanie finansowe Fundacji sporządzone zostało w terminie zgodnym z obowiązującymi przepisami prawa, tj. w dniu 30 czerwca 2022 r. i zostało zatwierdzone w dniu 29 września 2022 r. uchwałą Rady Fundacji Nr 1/2022. Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w kwotach zgodnych z ewidencją księgową.

Według sprawozdania finansowego za rok 2021 r. Fundacja osiągnęła łączne przychody z działalności statutowej w wysokości 389 554,07 zł, z tego przychody z nieodpłatnej działalności pożytku publicznego w wysokości 389 554,07 zł, przychody z działalności gospodarczej w wysokości 11 427,38 zł oraz pozostałe przychody operacyjne w wysokości 27,43 zł.

Nadwyżka przychodów nad kosztami na całej działalności Fundacji wyniosła 101 963,29 zł, która zgodnie z uchwałą Nr 1/2022 Rady Fundacji Wolność od Religii z dnia 29 września 2022 r. została przeznaczona na realizację celów statutowych Fundacji.

[wydruk sprawozdania finansowego za rok 2021 r.: akta kontroli str. 54-61]

[wydruk z ewidencji księgowej za 2021 r.: akta kontroli str. 62-78]

[kopia ww. uchwały: akta kontroli str. 53]

Sprawozdanie finansowe za rok 2021 zostało zamieszczone na stronie Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w terminie wynikającym z przepisów prawa, tj. dnia 13 października 2022 r.

Zgodnie z art. 23 ust. 2a ww. ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, powyższe sprawozdania (merytoryczne i finansowe) zostały również zamieszczone na stronie internetowej Fundacji.

Ze złożonego oświadczenia przez Prezeskę Fundacji wynika, że w 2021 r. Fundacja:

• korzystała ze zwolnienia od podatku od osób prawnych,
• nie korzystała ze zwolnienia od podatku od nieruchomości,
• nie korzystała ze zwolnienia od czynności cywilnoprawnych,
• nie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług,
• korzystała ze zwolnienia od opłaty skarbowej i opłat sądowych,
• nie korzystała z nieodpłatnego informowania o swojej działalności w jednostkach publicznej radiotelefonii i telewizji na zasadach określonych w odrębnych przepisach,
• nie korzystała z wykonywania pracy przez osoby skierowane do odbycia służby zastępczej w organizacji pożytku publicznego na zasadach i w trybie określonym w odrębnych przepisach,
• nie korzystała z innych zwolnień,
• nie nabyła na szczególnych warunkach prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości z zasobu Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, nie zawarła na preferencyjnych warunkach z podmiotami publicznymi umowy użytkowania, najmu, dzierżawy lub użyczenia i nie przysługuje jej w odniesieniu do tych nieruchomości prawo własności, użytkowania wieczystego, najmu, użytkowania, użyczenia, dzierżawy.

[oświadczenie Prezeski Fundacji z dnia 02.03.2023 r.: akta kontroli str. 79]