Piszemy do Komendanta Głównego PSP z wnioskiem o zaniechanie łączenia oficjalnych uroczystości państwowych z uroczystościami religijnymi oraz prosimy o przekazanie stosownych wytycznych do komend wojewódzkich.

Aktualności Działania Policja-Wojsko Przestrzeń publiczna

Lublin, 16 maja 2024 r.

Szanowny Pan nadbryg. dr inż. Mariusz Feltynowski
Komendant Główny PSP
 Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej
ul. Podchorążych 38
00-463 Warszawa
e-mail:
kancelaria@kg.straz.gov.pl

Szanowny Panie Komendancie,

Działając w zakresie realizacji celów statutowych fundacji (w szczególności wskazanych w ust. 12 lit. a,c,d,f statutu), wskazujemy na konieczność podjęcia pilnych działań, które przywrócą stan wynikający z postanowień Konstytucji i Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Fundacja otrzymuje zgłoszenia od pokrzywdzonych funkcjonariuszy PSP i OSP zmuszanych do udziału w uroczystościach religijnych (m.in. w ramach obchodów Dnia Strażaka). W związku z powyższym wnosimy o zaniechanie łączenia oficjalnych uroczystości państwowych z uroczystościami religijnymi oraz prosimy o przekazanie stosownych wytycznych do komend wojewódzkich.

Poniżej zamieszczamy przykłady tego rodzaju wydarzeń:

            1. KP PSP w Kościerzynie. Nadanie sztandaru i przekazanie wozów rozpoczęte od mszy w kościele.

            https://www.gov.pl/web/kppsp-koscierzyna/uroczyste-nadanie-sztandaru-dla-kp- psp-koscierzyna-oraz-osp-koscierzyna

            2. KP PSP w Chojnicach – przekazanie i poświęcenie wozu.

            https://www.gov.pl/web/kppsp-chojnice/obchody-narodowego-swieta-            niepodleglosci-oraz-przekazanie-samochodu-pozarniczego

            3. Ślubowanie słuchaczy w szkole Aspirantów w Krakowie poprzedzone mszą

            https://www.gov.pl/web/kgpsp/slubowanie-sluchaczy-xxxiii-turnus-sapsp-krakow-           2023

            4. Nadanie sztandaru komendzie miejskiej w Gdańsku poprzedzone mszą

https://www.gov.pl/web/kmpsp-gdansk/uroczyste-nadanie-sztandaru

            5. KP PSP w Gorzowie Wielkopolskim. Przekazanie i poświęcenie pojazdów

            https://www.gov.pl/web/kwpsp-gorzow-wielkopolski/dwa-nowe-pojazdy-i-cztery- lodzie-ratownicze-przekazane-w-zarach

            6. Święto 35. Skwierzyńskiego dywizjonu rakietowego Obrony Powietrznej. Gorzów Wielkopolski uroczystość z mszą.

            https://www.gov.pl/web/kwpsp-gorzow-wielkopolski/swieto-35-skwierzynskiego-        dywizjonu-rakietowego-obrony-powietrznej

            7. Woj. Lubelskie Przekazanie i poświęcenie pojazdów.

            https://straz.lublin.pl/2023/10/uroczyste-przekazanie-pojazdow-quad-dla-jednostek-       psp-i-osp-z-terenu-woj-lubelskiego-w-radzyniu-podlaskim/

            8. Uroczystość 39. rocznicy męczeńskiej śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki

            https://www.gov.pl/web/kwpsp-olsztyn/uroczystosc-39-rocznicy-meczenskiej-   smierci-bl-ks-jerzego-popieluszki

Prosimy również o udzielenie odpowiedzi, na jakiej podstawie prawnej podległe służby wystawiają delegacje na uroczystości religijne oraz czy biorą w nich udział wyłącznie osoby deklarujące się jako wierzące? Czy funkcjonariusz może odmówić udziału w obchodach/uroczystościach w związku z „wpleceniem” w te uroczystości obrzędów religijnych?

  1. W pierwszej kolejności fundacja zwraca uwagę na wskazane w sekcji „kluczowe przepisy” rozwiązania normatywne, implikujące granice wolności sumienia i wyznania, chronione choćby na gruncie zapisów Konstytucji, jak także – in casum  – przepisy OSP. Weryfikacja powyższych pozwoli na uzyskanie podstawowego źródła wiedzy, dotyczącej wolności sumienia i wyznania w ujęciu negatywnym.
  2. Mając na względzie unikalne rozróżnienie pomiędzy osobami członkowskimi PSP i OSP, fundacja przygotowała opracowanie dotyczące obydwu podmiotów.
  3. Państwowa Straż Pożarna (PSP) jest zorganizowaną formacją, której zadaniami są przede wszystkim prewencja oraz walka z pożarami. Służbę w Państwowej Straży Pożarnej pełnią funkcjonariusze pożarnictwa, zwani w treści ustawy „strażakami”. Stosunki służby funkcjonariuszy państwowej straży pożarnej nie są stosunkami pracy, funkcjonariusze tej służby mundurowej nie są pracownikami w rozumieniu przepisów Kodeksu Pracy.[1]
  4. Nawiązując do Zasad Etyki Zawodowej Strażaka: Strażak jako przełożony jasno określa swoje polecenia, zachowuje bezstronność w decyzjach, stwarza dogodne warunki rozwoju zawodowego podwładnych bez względu na płeć i uwzględnia różnice w ich uzdolnieniach oraz cechach osobowości (Zasada 14), Przełożeni są świadomi, że scentralizowana, hierarchiczna i rozkazodawcza struktura władzy właściwa formacji strażackiej, stwarza możliwość nadużyć tej władzy. Żadne formy przemocy nie powinny mieć miejsca w Państwowej Straży Pożarnej (Zasada 16), Strażacy, ze względu na uznane wartości w służbie, atmosferę pracy, solidarność, lojalność i tradycję, stanowią jedną wielką rodzinę. Dlatego wszyscy, przełożeni zaś szczególnie, troszczą się o poszkodowanych strażaków i ich rodziny (Zasada 17)[2].
  5. Sytuacja Ochotniczej Straży Pożarnej (dalej OSP) jest nieco odmienna. W piśmiennictwie wskazuje się, iż przepisy Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 194 z późn. zm., dalej uOSP) w art.1 konstytuują podwójny status jednostek ochotniczych straży pożarnych. Z jednej strony ustanawia je jako jednostki ochrony przeciwpożarowej, czyniąc je podmiotem systemu ochrony przeciwpożarowej, z drugiej zaś definiuje je jako stowarzyszenia – podmioty systemu instytucjonalnego państwa[3]. OSP to formacja umundurowana, wyposażona w specjalistyczny sprzęt, przeznaczoną do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami. Prowadzi ona działania w zakresie ratownictwa specjalistycznego, jednostką ochrony przeciwpożarowej. Organami OSP jest zarząd, walne zebranie członków oraz komisja rewizyjna. OSP działa na podstawie uOSP, Prawa o stowarzyszeniach oraz swego statutu. Członkowie/członkinie OSP korzystają z ochrony prawnokarnej, właściwej dla funkcjonariuszy publicznych. Zakres ochrony został przyznany na wszystkie działania związane z ochroną przeciwpożarową. W związku z tym ochrona ta występuje nie tylko podczas udziału w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych, ale we wszelkich działaniach związanych z ochroną przeciwpożarową. Ochrona ta została uregulowana w przepisach Kodeksu karnego (art. 222 – naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego, art. 223  – czynna napaść na funkcjonariusza publicznego i art. 226  – znieważenie funkcjonariusza publicznego). Przepis te to przykład szczególnej ochrony osób członkowskich OSP. Zaznaczyć jednak należy, iż członek/członkini OSP nie są funkcjonariuszami publicznymi. Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej (dalej ZOSP) jest ogólnopolskim, samorządnym, trwałym stowarzyszeniem, które zrzesza Ochotnicze Straże Pożarne i inne osoby prawne w celu reprezentowania ich interesów oraz propagowania i realizacji celów statutowych, działa na podstawie uOSP, stowarzyszeń oraz swojego Statutu. Zapisy statutu każdego stowarzyszenia (OSP i ZOSP) musi być zgodny z przepisami powszechnie obowiązującymi, zatem z Konstytucją RP oraz Ustawą z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 265, zwana dalej Gwarancjami). Przykładowo w zapisach statutu ZOSP (rozdział II, § 8 PKT 10 wskazuje, iż celem ZOSP jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu oraz dyskryminacji osób i grup społecznych (zatem także osób o aksjologii ateistycznej bądź agnostycznej).
  6. Jak słusznie wskazuje się na gruncie doktrynalnym, określona w zapisach Konstytucji wolność sumienia i religii rozumiana jest, prima facie, jako wolność negatywna, obejmująca w swym zakresie wolność od ingerencji organów władzy publicznej i samego państwa. Podkreślić należy, iż ten właśnie negatywny aspekt omawianych wolności jest expressis verbis wyeksponowany w treści art. 53 ust. 6 Konstytucji[4].
  7. Art. 53 ust. 6 i 7 Konstytucji bezpośrednio statuują: wolność od zmuszania do uczestniczenia albo nieuczestniczenia w praktykach religijnych oraz wolność od zmuszania przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania (tzw. prawo do milczenia)[5].
  8. Jak słusznie wskazuje się w piśmiennictwie, unormowania Konstytucji w zakresie wolności sumienia i wyznania w ujęciu negatywnym wzmacniane są zapisami Gwarancji.
  9. Przepisy Konstytucji I Gwarancji expressis verbis zakazują zmuszania do brania udziału w jakichkolwiek czynnościach lub obrzędach religijnych (art. 53 ust. 6 Konstytucji, art. 6 ust. 2 Gwarancji).
  10. Zmuszanie strażaka, będącego członkiem/członkinią PSP/OSP do uczestnictwa w uroczystościach lub czynnościach religijnych jest sprzeczne z przepisami Konstytucji i Gwarancji.
  11. W ocenie informatora fundacji: „W służbach mundurowych, wykorzystując podległość służbową, przełożeni zmuszają podwładnych do udziału w imprezach o charakterze religijnym. Przykładem takich imprez są  m. in. obchody jubileuszy powstania służb czy jednostek organizacyjnych połączone z mszami świętymi oraz uroczystości przekazania do służby sprzętu/samochodów połączone z jego święceniem przez księży. W obu przypadkach udział w tego typu imprezach, zakładając ich czysto świecki charakter, leżałby w zakresie obowiązków służbowych funkcjonariusza.”.
  12. Analizując wskazany casus, dojść można do wniosku, iż następuje klasyczne rozmycie się świeckiego charakteru uroczystości, poprzez inkorporację elementów o charakterze stricte religijnym. Same obchody jubileuszy powstania służb oraz jednostek organizacyjnych niejako uzupełnione zostały o elementy religijne (msze święte oraz święcenie sprzętów – obrzędy religijne).
  13. Nikt nie może być zmuszony do uczestnictwa w obrzędach lub czynnościach religijnych, niezależnie od jakiejkolwiek podległości służbowej/zawodowej/pracowniczej. Powyższe wynika z samej istoty wolności sumienia i wyznania w ujęciu negatywnym, wskazywanym powyżej.
  14. Chcemy także przytoczyć przepisy Kodeksu karnego, które mogą być aplikowane przy – teoretycznej – próbie wymuszania uczestnictwa w uroczystościach lub czynnościach religijnych. Zgodnie z treścią art. 224 § 2 Kodeksu karnego, karze pozbawienia wolności do lat 3 podlega ten, kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo osoby do pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub zaniechania prawnej czynności służbowej. Art. 115 § 12 Kodeksu karnego wskazuje, iż „Groźbą bezprawną jest zarówno groźba, o której mowa w art. 190, jak i groźba spowodowania postępowania karnego lub innego postępowania, w którym może zostać nałożona administracyjna kara pieniężna, jak również rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej; nie stanowi groźby zapowiedź spowodowania postępowania karnego lub innego postępowania, w którym może zostać nałożona administracyjna kara pieniężna, jeżeli ma ona jedynie na celu ochronę prawa naruszonego przestępstwem lub zachowaniem zagrożonym administracyjną karą pieniężną.”. Art. 190 Kodeksu karnego, do którego nawiązuje ww. przepis, podkreśla zaś, iż „Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”. Penalizowany stan faktyczny może dotyczyć okoliczności stosowania przemocy lub groźby bezprawnej, celem przedsięwzięcia czynności służbowej (w przypadku odmowy uczestnictwa w części uroczystości o charakterze religijnym).
  15. Art. 191 § 1 Kodeksu karnego wskazuje, iż: „Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. Penalizowany stan faktyczny może dotyczyć okoliczności zmuszania osoby członkowskiej PSP/OSP to brania udziału w uroczystościach lub czynnościach religijnych.
  16. Art. 223b § 1 Kodeksu karnego wskazuje: „Kto bez zgody funkcjonariusza organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusza Służby Więziennej, udostępnia innej osobie informacje dotyczące jego życia prywatnego, których udostępnienie może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa tego funkcjonariusza lub osoby dla niego najbliższej, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”. Penalizowany stan faktyczny może dotyczyć okoliczności ujawnienia informacji dotyczących światopoglądu osoby członkowskiej w PSP/OSP, który warunkowałby odmowę udziału w uroczystościach lub czynnościach religijnych.
  17. Art. 194 Kodeksu karnego wskazuje, iż: „Kto ogranicza człowieka w przysługujących mu prawach ze względu na jego przynależność wyznaniową albo bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.” Penalizowany stan faktyczny może dotyczyć okoliczności wymuszania na osobach członkowskich PSP/OSP udziału w uroczystościach lub czynnościach religijnych.
  18. Art. 231 § 1 Kodeksu karnego wskazuje, iż: „Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”  Penalizowany stan faktyczny może dotyczyć okoliczności wymuszania na osobach członkowskich PSP/OSP udziału w uroczystościach lub czynnościach religijnych przez przełożonego.
  19. Zmuszanie do praktyk religijnych jest także naruszeniem dóbr osobistych w ujęciu cywilnoprawnym (art. 23 Kodeksu cywilnego: Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.”
  20. Art. 115 § 18 Kodeksu karnego wskazuje, iż: Rozkazem jest polecenie określonego działania lub zaniechania wydane służbowo żołnierzowi przez przełożonego lub uprawnionego żołnierza starszego stopniem.
  21. Przepisy dot. rozkazu mają odpowiednie stosowanie dla strażaków PSP (art. 116 uPSP).
  22. Zarządzenie reguluje zakres podległości strażaka PSP. W jego treści (§ 2 pkt 7) wskazano: „przełożonym – należy przez to rozumieć strażaka lub osobę niebędącą strażakiem, któremu na mocy przepisów prawa, decyzji, rozkazu lub polecenia podporządkowano strażaka (podwładnego lub strażaków) w myśl struktury jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej oraz struktury Państwowej Straży Pożarnej, uprawnionego (uprawnioną) do wydawania rozkazów, poleceń służbowych podwładnym i kierowania ich czynnościami służbowymi. Strażak może być również przełożonym w stosunku do strażaków niepodporządkowanych mu pod względem organizacyjnym, w zakresie realizacji zadań służbowych, wynikających z innych dokumentów kompetencyjnych lub przepisów prawa”. § 2 pkt 8 wskazuje zaś, iż poprzez rozkaz „należy (…) rozumieć polecenie określonego działania lub jego zaniechania, wydane ustnie lub na piśmie przez przełożonego;”
  23. Art. 318 Kodeksu karnego statuuje tzw. zasadę posłuszeństwa wobec rozkazu. Oznacza ona, iż podstawowym obowiązkiem każdego strażaka jest jego wykonanie, a więc wykonanie polecenia przełożonego. Artykuł ten wyłącza penalizację wykonania rozkazu, jeśli jego wykonanie wiąże się z dopuszczeniem się przez strażaka czynu zabronionego. Wyjątkiem jest sytuacja, w której wykonanie rozkazu będzie jednocześnie popełnieniem umyślnego przestępstwa.
  24. Odmowa wykonania rozkazu: oznacza manifestację nieposłuszeństwa względem otrzymanego polecenia służbowego. Znamię „odmawia wykonania rozkazu” obejmuje zarówno sytuacje, gdy (strażak) w jakikolwiek sposób (w bezpośredniej rozmowie, za pośrednictwem innej osoby, za pomocą pisma itd.) wprost komunikuje rozkazodawcy, że otrzymanego rozkazu nie wykona, jak i sytuacje, gdy strażak wprawdzie wprost tego nie czyni, ale zachowuje się w sposób, z którego wynika jednoznacznie, że rozkazu nie wykona.[6]
  25. O niewykonaniu rozkazu należy natomiast mówić wówczas, gdy (strażak) wprawdzie swej niesubordynacji wobec otrzymanego polecenia służbowego nie manifestuje, ale zarazem też tego, co mu rozkazano, nie czyni.[7]
  26. Przy odmowie wykonania rozkazu uczestnictwa w uroczystościach lub czynnościach religijnych należy powołać się na wskazane powyżej zapisy Konstytucji I Gwarancji (art. 53 ust. 6 Konstytucji i art. 6 ust. 2 Gwarancji), będące bezpośrednio stosowanymi.
  27. Równocześnie, jeśli istnieje ryzyko ustalenia, czy rozkaz przełożonego zmierza do naruszenia ww. przepisów, można wykorzystać § 12 pkt 12 Zarządzenia: „W odpowiedzi na polecenie, rozkaz przełożonego lub starszego stopniem, strażak odpowiada twierdząco, np. „Tak jest”, „Zrozumiałem” lub przecząco „Nie zrozumiałem”. W przypadku, gdy polecenie nie jest jasne dla przyjmującego, strażak prosi o jego powtórzenie lub wyjaśnienie.
  28. Wydanie rozkazu lub polecenia uczestnictwa w uroczystościach lub czynnościach religijnych wobec osoby niewierzącej może skutkować odpowiedzialnością karną osoby wydającej rozkaz.
  29. Wydanie rozkazu lub polecenia uczestnictwa w uroczystościach lub czynnościach religijnych wobec osoby niewierzącej narusza także  Zasady Etyki Zawodowej Strażaka (wskazane powyżej, ust. 8 Opinii).
  30. Przepisy Konstytucji, Gwarancji Oraz Kodeksu karnego I Kodeksu cywilnego chronią strażaka przed wykonaniem rozkazu, który zmierzałby do naruszenia jego/jej podstawowej wolności jaką jest wolność sumienia i wyznania.

               WYBRANE AKTY PRAWNE:

  1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), w zapisie skrótowym Konstytucja.
  2. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2261)
  3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1138 z późn. zm.) – Kodeks karny
  4. Zarządzenie Nr 5 Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 21 czerwca 2006 r. w sprawie ramowego regulaminu służby w jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej oraz regulaminu musztry i ceremoniału pożarniczego (Dz. Urz. KGPSP z 2006 r. Nr 1, poz. 4 z późn. zm.).  – ZARZĄDZENIE

               KLUCZOWE PRZEPISY:

  1. Art. 25 ust. 2 Konstytucji: Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.
  2. art. 53 ust. 6 Konstytucji: Nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nieuczestniczenia w praktykach religijnych.
  3. art. 1 ust. 1 Gwarancji: Obywatele wierzący wszystkich wyznań oraz niewierzący mają równe prawa w życiu państwowym, politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym.
  4. art. 6 ust. 2 Gwarancji: Nie wolno zmuszać obywateli do niebrania udziału w czynnościach lub obrzędach religijnych ani do udziału w nich.
  5. art. 10 ust. 1 Gwarancji: Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań.
  6. art. 57 uPSP: Strażak w związku z pełnieniem obowiązków służbowych korzysta z ochrony przewidzianej w kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.
  7. art. 116 ust. 1 uPSP: Przepisy art. 115 § 18 oraz art. 318 i 344 Kodeksu karnego mają odpowiednie zastosowanie do strażaków.
  8. Art. 26 uOSP: Strażacy ratownicy OSP biorący udział w działaniach związanych z ochroną przeciwpożarową korzystają z ochrony przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, 1726, 1855, 2339 i 2600) dla funkcjonariuszy publicznych.
  9. Art. 1 ust. 1 Prawa o stowarzyszeniach: Obywatele polscy realizują prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach, zgodnie z przepisami Konstytucji oraz porządkiem prawnym określonym w ustawach.

Mając powyższe zagadnienia na uwadze, bardzo proszę o zwrócenie szczególnej uwagi na zapewnienie w kierowanej przez Pana instytucji poszanowania konstytucyjnych wolności i praw.

Liczę na Pana zrozumienie i udzielenie odpowiedzi z zachowaniem formy pisemnej.

Z wyrazami szacunku
 Dorota Wójcik
prezeska zarządu


[1]K. Kwapisz-Krygel [w:] Ustawa o Państwowej Straży Pożarnej. Komentarz, Warszawa 2014, art. 1.

[2]https://www.gov.pl/web/kppsp-rawa-mazowiecka/zasady-etyki-zawodowej-funkcjonariuszy-panstwowej-strazy-pozarnej

[3]D. P. Kała [w:] Ochotnicze straże pożarne. Komentarz, Warszawa 2023, art. 1.

[4]M. Florczak-Wątor [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, red. P. Tuleja, LEX/el. 2021, art. 53.

[5]Tamże.

[6]J. Majewski [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., wyd. V, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2022, art. 343.

[7]Tamże.

W dniu 6 czerwca 2024 r. wpłynęła odpowiedź z Komendy Głównej PSP. W piśmie zapewniono fundację, że „UCZESTNICTWO FUNKCJONARIUSZY PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ W JAKICHKOLWIEK UROCZYSTOŚCIACH RELIGIJNYCH JEST DOBROWOLNE”.

Jednakowoż Pani Edyta Jobda, Dyrektor w PSP, podkreśla że jest różnica pomiędzy UCZESTNICTWEM W UROCZYSTOŚCIACH RELIGIJNYCH A WYKONYWANIEM CZYNNOŚCI SŁUŻBOWYCH. Np. asysta honorowa wymaga od strażaka wzięcia udziału w każdej uroczystości religijnej i traktowana jest jako ZADANIE SŁUŻBOWE.

Ponadto Pani Dyrektor deklaruje, że jeśli jakikolwiek funkcjonariusz zgłosi fakt, że udział w uroczystościach religijnych narusza poszanowanie jego poglądów, BEZ WĄTPIENIA ZOSTANIE TO UWZGLĘDNIONE. Można skorzystać ze złożenia skargi lub wniosku. W jednostkach organizacyjnych PSP obowiązuje procedura antymobbingowa i antydyskryminacyjna z dnia 17 czerwca 2014 r. Biuro Nadzoru Komendy Głównej PSP od 2022 r. NIE ODNOTOWAŁO ZGŁOSZEŃ W ZAKRESIE BRAKU POSZANOWANIA POGLĄDÓW OSÓB BEZWYZNANIOWYCH.

Organizacja uroczystości w Państwowej Straży Pożarnej odbywa się w oparciu o przepisy ZARZĄDZENIA NR 1 KOMENDANTA GŁÓWNEGO PSP Z 21 LUTEGO 2022 R. zmieniającego zarządzenie w sprawie ramowego regulaminu służby w jednostkach organizacyjnych PSP oraz regulaminu musztry i ceremoniału pożarniczego. Ceremoniał Pożarniczy ustala zasady i formy organizacji oraz porządek przebiegu uroczystości.

Za organizację uroczystości każdorazowo odpowiada kierownik jednostki organizacyjnej, w której się ona odbywa.