Lublin, 9 kwietnia 2024 r.
Dyrekcja Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Technicznych
ul. Antoniuk Fabryczny 1
Białystok 15-762
e-mail: zsoit@um.bialystok.pl
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii w odpowiedzi na prośby zaniepokojonych rodziców i uczniów, na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego, a także na rzecz uwzględnienia i poszanowania praw mniejszości oraz w imię przestrzegania fundamentalnych zasad państwa demokratycznego tj. ochrony praw mniejszości i równości obywateli wobec prawa, zwracam się z prośbą o wyjaśnienie czy prawdą jest, że za udział w wydarzeniu religijnym, którym była Droga Krzyżowa uczniowie biorący udział zostali nagrodzeni ocenami z przedmiotów obowiązkowych prowadzonych przez wychowawców.
Opis wydarzenia umieszczony na szkolnych fanpejdżu na Facebooku w dniu 22 marca 2024 r. przedstawiał się następująco:
Droga Krzyżowa na terenie szkoły to już nasza tradycja. W zadumie, ciszy i skupieniu uczniowie, nauczyciele i pracownicy szkoły przemierzali korytarze szkoły, rozważając kolejne stacje męki pańskiej. Wyjątkowy nastrój, wspaniała oprawa muzyczna i głębokie, poruszające teksty podkreśliły wyjątkowy nastrój nabożeństwa. Wspólna modlitwa miała uzmysłowić obecnym wielkość ofiary, jaką poniósł za nas – grzesznych ludzi Jezus Chrystus. Upaść jest rzeczą ludzką. Ważne jest jednak to, by znaleźć w sobie tyle siły, aby wstać i iść dalej. Tego właśnie organizatorzy życzą uczestnikom niezwykłej Drogi Krzyżowej.
Jak wskazuje konstytucja i prawo oświatowe rodzice samodzielnie występują do szkoły z ewentualnym życzeniem co do uczestniczenia ich dzieci w lekcjach religii danego wyznania oraz w uroczystościach religijnych lub też biorą w nich dobrowolny udział na zaproszenie katechetów. § 10 ust. 1 Rozporządzenia z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wskazuje, że Uczniowie uczęszczający na naukę religii mają prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych w celu odbycia trzydniowych rekolekcji wielkopostnych, jeżeli rekolekcje te stanowią praktykę danego kościoła lub innego związku wyznaniowego. W czasie trwania rekolekcji szkoła nie jest zwolniona z realizowania funkcji opiekuńczej i wychowawczej. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do rekolekcji organizowanych w innym terminie.
W związku z powyższym szkoła jest zobowiązana zebrać oświadczenia rodziców, którzy zwalniają swoje dzieci z zajęć dydaktycznych na rekolekcje. Jednocześnie dla uczniów, którzy nie zostali zwolnieni ze szkoły przez rodziców szkoła ma zapewnić zajęcia szkolne.
Powyższe stanowisko prezentował Minister Edukacji Narodowej w piśmie do fundacji z dnia 27 czerwca 2017 r. wskazując, że uczniowie nieuczestniczący w rekolekcjach są zobowiązani do udziału w zajęciach szkolnych odbywających się w godzinach ustalonego stałego planu zajęć i mają odnotowywany fakt obecności na tych zajęciach. Nieuprawnione jest więc informowanie rodziców, że w czasie rekolekcji nie ma zajęć – z wyjątkiem sytuacji, gdy wszyscy uczniowie szkoły uczęszczają na religię.
Szkoła nie może sprawdzać obecności na rekolekcjach. Nie może też ingerować w to, kto i czy w ogóle uczestniczy w rekolekcjach, gdyż może to być wyłącznie autonomiczna decyzja pełnoletniego ucznia lub jego rodziców, jeśli jeszcze pełnoletni nie jest.
Jednocześnie na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
- Czy za uczestnictwo w Drodze krzyżowej nauczyciele-wychowawcy wystawiali oceny z przedmiotów obowiązkowych (wychowawców)?
- Czy wychowawcy informują uczniów, że ich udział w Drodze krzyżowej (marszu w szkole) zostanie nagrodzony w jakikolwiek sposób np. plus za aktywność z danego przedmiotu?
- Czy to organizator (strona kościelna) zaproponował, że rekolekcje odbędą się na terenie szkoły, w godzinach zajęć szkolnych? Czy dyrektor proponował, aby proboszcz organizował praktyki religijne na terenie parafii?
- Czy nauczyciele/wychowawcy zostali „poproszeni” przez dyrektora szkoły o opiekę nad uczniami w czasie odbywania przez nich praktyk religijnych?
- Ilu nauczycieli nie posiadających skierowania do nauczania religii opiekowało się uczniami podczas Drogi krzyżowej?
- Ilu nauczycieli opiekowało się uczniami nieuczestniczącymi w rekolekcjach w związku z tym, że zajęcia dydaktyczne zostały odwołane? Jaka informacja została umieszczona w planie zajęć uczniów niezapisanych na religię w miejsce przedmiotów obowiązkowych ( rekolekcje/droga krzyżowa?) Jakie zajęcia organizowano w szkole dla uczniów nie uczestniczących w rekolekcjach?
- Ilu jest uczniów zapisanych na religię rzymskokatolicką w roku szkolnym 2023/2024 (prosimy o wskazanie wyniku ilościowo i procentowo)?
- Ilu uczniów w szkole nie jest zapisanych na religię rzymskokatolicką w roku szkolnym 2023/2024 (prosimy o wskazanie wyniku ilościowo i procentowo)?
- Ilu uczniów nie zapisanych na religię było nieobecnych w szkole w dniu, w którym odbywała się Droga krzyżowa (prosimy o wskazanie wyniku ilościowo i procentowo)?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 12 kwietnia 2024 r. fundacja skierowała w tej sprawie pismo do Kuratorium Oświaty w Białymstoku.
Lublin, 12 kwietnia 2024 r.
Kuratorium
Oświaty w Białymstoku
Rynek Kościuszki 9
15-950 Białystok
e-mail: kuratorium@kuratorium.bialystok.pl
Do wiadomości:
Dyrekcja Zespołu Szkół
Ogólnokształcących i Technicznych
ul. Antoniuk Fabryczny 1
Białystok 15-762
e-mail: zsoit@um.bialystok.pl
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii w odpowiedzi na prośby zaniepokojonych rodziców i uczniów zwracamy się z prośbą o pomoc w wyjaśnieniu czy prawdą jest, że za udział w wydarzeniu religijnym – Droga krzyżowa – uczniowie biorący udział nagradzani są ocenami (5 za aktywność) z przedmiotów obowiązkowych prowadzonych przez wychowawców (lub w jakikolwiek inny sposób np. ocena z zachowania) w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Technicznych ul. Antoniuk Fabryczny 1, Białystok. Posiadamy informację, że taka sytuacja miała miejsce w roku ubiegłym ale również powtarza się w bieżącym. Proponujemy m.in. aby w szkole przeprowadzono anonimowe ankiety wśród uczniów i nauczycieli w celu zweryfikowania informacji dotyczących nagradzania udziału w drodze krzyżowej w formie ocen za aktywność z przedmiotów innych niż religia.
Opis wydarzenia umieszczony na szkolnych fanpejdżu na Facebooku w dniu 22 marca 2024 r. przedstawiał się jak poniżej. Komunikat ten, umieszczony na stronie szkolnej odbieramy również jako naruszający zasadę bezstronności światopoglądowej władzy publicznej, naruszający wolność sumienia oraz standardy rozdziału instytucji państwowych od związków wyznaniowych. Treści te mają charakter indoktrynujący i uznający światopogląd rzymskokatolicki w domyśle jako obowiązujący w szkole.
„Droga Krzyżowa na terenie szkoły to już nasza tradycja. W zadumie, ciszy i skupieniu uczniowie, nauczyciele i pracownicy szkoły przemierzali korytarze szkoły, rozważając kolejne stacje męki pańskiej. Wyjątkowy nastrój, wspaniała oprawa muzyczna i głębokie, poruszające teksty podkreśliły wyjątkowy nastrój nabożeństwa. Wspólna modlitwa miała uzmysłowić obecnym wielkość ofiary, jaką poniósł za nas – grzesznych ludzi Jezus Chrystus. Upaść jest rzeczą ludzką. Ważne jest jednak to, by znaleźć w sobie tyle siły, aby wstać i iść dalej. Tego właśnie organizatorzy życzą uczestnikom niezwykłej Drogi Krzyżowej.”
W powyższej sprawie w dniu 9
kwietnia 2024 r. wysłaliśmy pismo do Dyrekcji szkoły. W dniu 10 kwietnia 2024
r. wpłynęła odpowiedź szkoły podpisana przez Panią Joannę Chwiećko
– sekretarz o następującej treści:
„Dzień dobry,
W odpowiedzi na maila z dnia 9 kwietnia 2024 r. Dyrektor ZSOiT w Białymstoku proponuje rozmowę z udziałem mediów na temat rekolekcji. Jeżeli przedstawiciel Państwa fundacji, nie zechce wziąć udziału w takiej rozmowie to istnieje możliwość indywidualnego spotkania z Panem Dyrektorem po wcześniejszym umówieniu terminu pod numerem telefonu: 85-65-30-073. Jednocześnie Dyrektor ZSOiT w Białymstoku informuje, że pomówienia o nagradzaniu uczniów ocenami z przedmiotów obowiązkowych za udział w rekolekacjach uznaje jako wymysł i totalną bzdurę i w przypadku rozpowszechniania kolejnych nieprawdziwych informacji i oszczerstw na temat Szkoły Dyrektor będzie zmuszony do zgłoszenia odpowiednim instytucjom takiej sytuacji w celu ochrony dobrego imienia szkoły.”
Pismo nadesłane przez sekretarz szkoły na polecenie przełożonego odbieramy jako próbę zastraszania organizacji pozarządowej w związku z podejmowaną przez nią kontrolą obywatelską, a także próbę uniknięcia odpowiedzi na zadane pytania. Oczekujemy od szkoły odpowiedzi na pytania w trybie dostępu do informacji publicznej.
Zwracamy uwagę, że zgodnie z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP (Dz.U. 1997, NR 78 poz. 483) oraz zgodnie z art. 4 ust 1 Ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2020, poz. 2176) placówka edukacyjna jako podmiot wykonujący zadania publiczne – zadania z zakresu edukacji publicznej jest zobowiązana do udostępniania informacji publicznej.
Termin „zadania publiczne” w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 782) jest pojęciem szerszym od terminu „zadania władzy publicznej” (art. 61 Konstytucji RP). Pojęcie „zadanie publiczne” użyte w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej zamiast pojęcia „zadanie władzy publicznej” użytego w art. 61 Konstytucji RP ignoruje element podmiotowy i oznacza, że zadania publiczne mogą być wykonywane przez różne podmioty, niebędące organami władzy i bez konieczności przekazywania tych zadań. Tak rozumiane „zadanie publiczne” cechuje powszechność i użyteczność dla ogółu, a także sprzyjanie osiąganiu celów określonych w Konstytucji lub ustawie. Wykonywanie zadań publicznych zawsze wiąże się z realizacją podstawowych publicznych praw podmiotowych obywateli (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 6 czerwca 2014 r., II SAB/Kr 139/14).
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
Załączniki:
– pismo fundacji do Dyrekcji szkoły z dnia 9 kwietnia 2024 r.
W dniu 26 kwietnia 2024 r. wpłynęła odpowiedź kuratorium, które poinformowało fundację, że „dyrektor kategorycznie, by z jakiegokolwiek przedmiotu obowiązkowego za udział w wydarzeniu”.
