Lublin, 3 września 2021 r.
Dyrekcja Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Nr 98
os. Na Stoku 52
31-708 Kraków
sp98krakow@poczta.onet.pl
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego zwracam się z wnioskiem o zmianę sposobu odbierania oświadczeń w sprawie udziału uczniów w lekcjach religii i/lub etyki.
Pragnę szczególnie zwrócić Państwa uwagę na fakt, że nie jest dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę, lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania, a także Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.
Na mocy § 1 ust. 1 Rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2017 roku §1 ust. 1 W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:
1) w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców;
2) w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie.
1a. W przedszkolach zajęcia religii uwzględnia się w ramowym rozkładzie dnia. W szkołach zajęcia religii i etyki uwzględnia się w tygodniowym rozkładzie zajęć.
2. Życzenie, o którym mowa w ust. 1, jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione.
3. Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie.
Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli.
Stanowisko ministra edukacji opublikowane na portalu ministerstwa w dniu 20 września 2016 r. brzmi: Oświadczenia w sprawie udziału ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki, istotne dla organizacji pracy szkoły, są dokumentami zawierającymi dane osobowe. Zatem informacje w nich zawarte mogą być przetwarzane zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych. Religia (określonego wyznania) i etyka są zajęciami, w których uczeń uczestniczy na zasadzie dobrowolnego wyboru. Podstawą udziału ucznia w zajęciach z religii, z etyki lub w zajęciach z obu przedmiotów jest życzenie wyrażone w formie pisemnego oświadczenia złożonego przez rodziców (opiekunów prawnych) lub pełnoletniego ucznia. Szkoła nie może domagać się od rodziców lub pełnoletniego ucznia oświadczenia o nieuczęszczaniu na lekcje religii lub etyki. Należy jednak poinformować szkołę, także w formie pisemnego oświadczenia o ewentualnym wycofaniu wcześniej złożonego oświadczenia deklarującego udział ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki.
Ponadto Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej korespondencji z ministerstwem z 2018 r. uznaje za wartą upowszechnienia dobrą praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom
i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.
Załączam Państwu prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:
Oświadczenie
na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka ……………………………………………………… w lekcjach …………………. *
……………………….
* Należy wpisać nazwę przedmiotu: religia, etyka. Można wyrazić życzenie uczestniczenia w lekcjach z obu przedmiotów jednocześnie. W przypadku wpisania religii należy wskazać, o które wyznanie chodzi.
Ponadto na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
- Czy szkoła proponuje uczniom nigdy niezapisanym na lekcje religii rzymskokatolickiej skorzystanie z wzoru rezygnacji z lekcji religii umieszczonego na stronie internetowej placówki pod linkiem:
http://www.sp98krakow.pl/wp-content/uploads/2020/08/Podanie-o-zwolnienie-z-Religii.pdf
2. Kiedy zostały zebrane oświadczenia rodziców, którzy wyrażają życzenie udziału dziecka w lekcjach religii?
3. Czy religia jest w planie zajęć uczniów klas pierwszych?
4. W jaki sposób wyrażane jest życzenie rodziców, by dzieci uczęszczały na lekcje religii? Jeśli jest to druk prosimy o udostępnienie treści druku.
5. Czy i w jaki sposób rodzice są informowani o prawie do zapisania dziecka na lekcje etyki?
6. Czy w szkole organizowane są lekcje etyki dla chętnych uczniów?
7. Czy wzór rezygnacji z lekcji etyki jest udostępniany uczniom, którzy chcą zrezygnować z udziału w zajęciach? A jeśli tak dlaczego na stronie szkoły znajduje się wyłącznie wzór rezygnacji z lekcji religii?
8. Czy wychowawcy klas utworzyli wirtualne oddziały dla uczniów zapisanych na lekcje religii rzymskokatolickiej w dzienniku elektronicznym?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 17 września wpłynęła odpowiedź ze szkoły, o treści jak poniżej.
Kraków 17.09 2021 r.
Dorota Wójcik
Fundacja Wolność od religii
Odnosząc się
do pisma z dnia 3 września 2021r. udzielam odpowiedzi na postawione
w dokumencie pytania według stanu na dzień 17 września 2021r.
Ad. 1 Nie.
Ad. 2 Rodzice mogą złożyć oświadczenie w dowolnym momencie.
Ad. 3 Tak.
Ad. 4 Rodzice mogą złożyć oświadczenie w pisemnej formie zredagowanej przez siebie lub skorzystać z oświadczenia zamieszczonego na stronie internetowej szkoły. https://www.sp98krakow.pl/wp-content/uploads/2021/09/oswiadczenie-rodzicow-religia.pdf
Ad. 5 Tak, poprzez dziennik elektroniczny oraz podczas zebrań z rodzicami.
Ad. 6 Nie.
Ad. 7 Nie, w szkole nie odbywają się zajęcia z etyki.
Ad. 8 Nie, takie oddziały utworzył administrator dziennika elektronicznego.
Ponadto pragnę
Państwa uspokoić, iż kierowana przeze mnie placówka jest przyjazna dla dzieci i
rodziców. Jesteśmy szkołą otwartą dla wszystkich dzieci, współpracujemy ze
wszystkimi rodzicami bez względu na ich status społeczny czy światopogląd.
Naszym celem nigdy nie było zmuszanie kogokolwiek do udziału w zajęciach
nieobowiązkowych. Jesteśmy placówką integracyjną,
a co za tym idzie naszych wychowanków uczymy tolerancji, akceptacji i szacunku
do każdego człowieka. Zdajemy sobie sprawę, że tylko dialog, wzajemny szacunek
i wyrozumiałość mogą zbudować właściwe relacje z rodzicami, uczniami i
nauczycielami. Jeśli zdarzają nam się jakiekolwiek błędy to zawsze wyciągamy
wnioski, staramy się poprawiać, aby nasi uczniowie czuli się w szkole dobrze i
bezpiecznie.
Z poważaniem,
Ewa Rzepecka
Dyrektor Szkoły