Lublin, 25 września 2023 r.
Dyrekcja Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
ul. Św. Ducha 1A
37-500 Jarosław
e-mail: szkola@zstiojar.edu.pl
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie w związku z wpływającymi do fundacji skargami dorosłych uczniów, którzy uczęszczają do zarządzanej przez Państwa placówki oświatowej dotyczącymi uniemożliwiania im składania rezygnacji z udziału w zajęciach religii w formie pisemnego „oświadczenia” oraz na zmuszaniu ich do uczestnictwa w zajęciach lekcyjnych innych klas w czasie katechezy, na którą nie uczęszczają, wnosimy o natychmiastowe zaprzestanie tej praktyki i podjęcie działań zapobiegających ograniczaniu wolności osobistej obywateli i obywatelek RP.
Zgodnie z art. 11 Kodeksu cywilnego pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności. Oznacza to, że od tego momentu uczniowie i uczennice nabywają pełną zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych, czyli do przyjmowania i składania oświadczeń woli mających na celu wywołanie powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego.
W momencie ukończenia osiemnastu lat ustaje jednocześnie władza rodzicielska, a wraz z nią wykonywana przez rodziców lub prawnych opiekunów funkcja opiekuńcza, analogicznie również szkoła nie odpowiada od tego momentu za bezpieczeństwo w trakcie zajęć, ponieważ z mocy prawa pełnoletni obywatele i obywatelki są uprawnieni do swobodnego dysponowania swoim czasem, w tym również opuszczania terenu szkoły w trakcie trwania zajęć lekcyjnych, szczególnie takich, w których nie uczestniczą.
Pomimo ukończenia przez uczniów i uczennice osiemnastu lat i nabycia pełnej zdolności do czynności prawnych szkoła zobowiązuje ich do pozostawania na terenie placówki w czasie, kiedy odbywają się zajęcia katechetyczne dla chętnych uczniów. Takie działanie szkoły należy uznać za nieuzasadnione i pozbawione podstawy prawnej, w opinii fundacji nosi znamiona szykany, praktyk dyskryminacyjnych i jest wyrazem nierównego traktowania uczniów.
Troska o uczniów, w tym o ich bezpieczeństwo, nie może być podstawą do ograniczenia gwarantowanych w Konstytucji RP (art. 52 ust. 3) wolności uczniów pełnoletnich, którzy korzystając ze swojej samodzielności postanowili nie uczestniczyć w zajęciach.
W tej sprawie wypowiadał się również Rzecznik Praw Obywatelskich. Pismo Rzecznika z dnia 25.02.2023 r. (w załączeniu) ugruntowuje stanowisko fundacji.
Podkreślamy, że szkoła nie ma prawa odmawiać pełnoletniemu uczniowi złożenia rezygnacji z udziału w katechezie, ani żądać złożenia oświadczenia w formie narzuconej przez dyrektora szkoły. Rozporządzenie, które reguluje te kwestie nie dopuszcza takiej praktyki ze strony władz publicznych. Decyzja o uczestnictwie w zajęciach katechetycznych należy wyłącznie do pełnoletniego ucznia, rola dyrektora ograniczona jest do jej przyjęcia i wdrożenia (np. usunięcia danych ucznia z tzw. oddziału wirtualnego dot. zajęć religii w dzienniku elektronicznym).
W związku z powyższym wnoszę o pilne podjęcie działań w tej sprawie i poinformowanie fundacji z zachowaniem formy pisemnej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
Załączniki:
W dniu 23 października wpłynęła odpowiedź Pana Adama Tomaszewskiego, dyrektora szkoły.
Dyrektor potwierdza, że zmusza osoby pełnoletnie do przebywania na terenie szkoły podczas zajęć dodatkowych, w których Ci dorośli nie uczestniczą.
Dzień dobry!
W odpowiedzi na Państwa pismo w sprawie rzekomego ograniczania praw uczniów pełnoletnich dot. uczęszczania na lekcje religii, dyrektor Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha w Jarosławiu przesyła stosowne wyjaśnienia.
Jarosław, 23 października 2023
Sz.P.
Dorota Wójcik
Prezes Zarządu
Fundacja Wolność od Religii
W odpowiedzi na Państwa pismo z dnia 25 września 2023 roku w sprawie rzekomego ograniczania praw uczniów pełnoletnich dot. uczęszczania na lekcje religii, dyrektor Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha w Jarosławiu wyjaśnia.
W naszej szkole uczęszczanie na lekcje religii organizowane jest zgodnie z odpowiednimi i aktualnymi przepisami, tj. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (tekst jednolity Dz.U. z 2020 poz. 983 ze zm.).
O uczęszczaniu swojego dziecka na lekcje religii decydują rodzice, poprzez złożenie pisemnej deklaracji przed rozpoczęciem kształcenia w klasie pierwszej, która obowiązuje na cały cykl kształcenia.
Jeżeli pełnoletni uczeń, mimo wcześniejszej deklaracji swoich rodziców, chce zrezygnować z uczęszczania na lekcje religii, to wystarczy złożenie u dyrektora pisemnego wniosku i nic więcej nie potrzeba. Forma i sposób złożenia takiego wniosku nie ma znaczenia, byleby była zachowana forma pisemna. Po złożeniu takiego wniosku, uczeń nie uczęszcza na lekcje religii i nie jest notowany w dzienniku elektronicznym.
Czym innym jest natomiast problem opieki nad uczniami w tym czasie. Szkoła ma obowiązek zapewnić uczniowi opiekę w czasie, gdy nie ma lekcji religii i to niezależnie od tego, czy uczeń jest pełnoletni, czy jeszcze tej pełnoletności nie osiągnął.
Jeżeli jest to lekcja pierwsza lub ostatnia, to jest to sprawa prosta, gdyż uczeń do szkoły przychodzi później na kolejne lekcje, albo wychodzi wcześniej.
Natomiast problem pojawia się, gdy lekcje religii zostały zaplanowane w środku dziennego planu lekcji.
Nie mamy możliwości organizacyjnych przydzielenia dodatkowo nauczyciela do opieki nad takimi uczniami, więc pozostaje możliwość dołączenia ucznia do innych zajęć, wynikających z aktualnego planu lekcji, które w tym czasie są realizowane.
Chcemy to zrobić w porozumieniu z uczniem, by wybrał sobie inne zajęcia jemu odpowiadające, ale możliwe do realizacji. Czasami taki wybór może pomóc, np: w przygotowaniu do matury z j. polskiego, j. angielskiego, czy matematyki, lub do egzaminu zawodowego. Jest również możliwa opieka w bibliotece, ale nie w każdej sytuacji udaje się to zorganizować, bo nauczyciel bibliotekarz też ma inne obowiązki. Ważne, żeby był to też wybór ucznia, dlatego też musimy to zrobić w porozumieniu (obie strony muszą to uzgodnić) i przy odrobinie dobrej woli udaje się to zorganizować. Dotychczas w tej kwestii nie było większego problemu, poza ochotą uczniów do złożenia takiej pisemnej deklaracji. Owszem, niektórzy uczniowie zgłaszają chęć nie uczestniczenia w lekcjach religii, ale trudniej im przychodzi złożenie takiej pisemnej deklaracji i tu może być problem.
Wobec powyższego, Państwa słowa o „szykanach, praktykach dyskryminacyjnych i … nierównym traktowaniu uczniów” nie mają w żadnej sytuacji uzasadnienia i są bardzo krzywdzące dla szkoły.
W szkole panuje dobra atmosfera pracy i nauki wśród uczniów i nauczycieli. Uczniowie pod kierunkiem nauczycieli są bardzo aktywni w rozwijaniu swoich zainteresowań i osiągają wiele sukcesów rangi ogólnopolskiej i międzynarodowej (można obejrzeć szkolną stronę www.zstiojar.edu.ploraz profile szkoły na fc „Jarosław Mechanik” lub „Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha w Jarosławiu„). Szkoła tworzy im wiele możliwości rozwijania swoich zainteresowań i kluczową rolę w tym procesie odgrywają nauczyciele. Od kilku lat corocznie szkoła uzyskuje tzw. „Złotą Tarczą” w rankingu Perspektyw (pierwsza setka najlepszych szkół w Polsce), która jest efektem uzyskania m.in: wielu tytułów finalisty i laureata w konkursach i olimpiadach ogólnopolskich, a nawet międzynarodowych, np: możemy się poszczycić złotym medalem i trzema brązowymi medalami na Międzynarodowych Targach Wynalazków „INTARG”. W ubiegłym roku nasz uczeń wygrał Ogólnopolski Konkurs Naukowy w Gdyni i został reprezentantem Polski na Międzynarodowy Konkurs Naukowy Regeneron w Dallas (USA), gdzie zdobył 3 miejsce w swojej kategorii i uzyskał drugą nagrodę specjalną od IEEE.
Za całość naszych oddziaływań szkoła otrzymała wiele nagród, które świadczą o dobrej pracy szkoły. Wystarczy wspomnieć o wynikach matury – zdawalność za poprzedni rok to 97,6%, w sytuacji gdy średnia zdawalność w Polsce w technikum to 74%, a nawet średnia zdawalność w liceum to 84%. Wyniki egzaminów zawodowych podobnie – we wszystkich zawodach średnia zdawalność to kilkanaście procent wyżej niż średnia krajowa, a w trzech z nich to 100%.
Dwa lata temu otrzymaliśmy prestiżową nagrodę „Złoty Prym” od Podkarpackiego Kuratora Oświaty dla najaktywniejszej szkoły w województwie, za poprzedni rok otrzymaliśmy również prestiżową nagrodę od Burmistrza Miasta Jarosławiu, tzn. „Jarosława 2023” za „wybitne osiągnięcia naukowe, nowatorskie metody edukacji, a także promocję miasta Jarosławia oraz Polski na arenie międzynarodowej„.
Gdyby były potrzebne jeszcze jakieś wyjaśnienia, to pozostaję do dyspozycji.
Pozdrawiam!
Adam Tomaszewski
dyrektor
Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
im. Stefana Banacha
ul. Św. Ducha 1
37-500 Jarosław
www.zstiojar.edu.pl
adtom@wp.pl tel. 16-621-65-24
W związku z powyższym stanowiskiem fundacja ponowie poprosiła dyrektora o rozważenie kwestii wymuszania opieki wobec osób dorosłych.
Nasze drugie pismo z dn. 23.10.2023 r. pozostało bez odpowiedzi.
Dzień dobry Panie Dyrektorze,
dziękuję za odpowiedź. Czy zapoznał się Pan ze stanowiskiem wyrażonym przez Rzecznika Praw Obywatelskich?
https://wolnoscodreligii.pl/2022/11/30/nie-mozna-zmuszac-uczniow-nie-uczestniczacych-w-zajeciach-z-religii-do-obecnosci-w-bibliotece-jesli-oni-sami-lub-ich-rodzice-sobie-tego-nie-zycza-interwencja-fundacji-w-zse-w-poznaniu/
Czy uważa Pan, że szkoła ma prawo zmuszać osoby dorosłe do pozostawania na jej terenie w czasie zajęć dodatkowych, na które się nie zapisali?
Podstawą domniemania obowiązku pozostawania uczniów nie objętych katechizacją podczas jej trwania w szkole nie może być § 3 ust. 3 rozporządzenia dotyczącego nauki religii, gdyż wykładnia funkcjonalna i celowa tego przepisu wskazują na konieczność jego stosowania w sytuacji, gdy lekcja religii znajduje się w środku zajęć lekcyjnych danego dnia (nie jako pierwsza i nie jako ostatnia godzina lekcyjna). Ratio legis wskazanego przepisu nie było bowiem ograniczenie praw uczniów i konieczność przebywania w szkole mimo braku innych zajęć lekcyjnych w tym czasie i jednocześnie nieuczęszczania na lekcje religii.
Przepis § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, nakłada na szkołę obowiązek zapewnienia w czasie trwania lekcji religii lub etyki opiekę lub zajęcia wychowawcze uczniom, którzy nie korzystają z nauki religii lub etyki w szkole. Jednocześnie nie został nałożony na uczniów obowiązek uczestnictwa w tych zajęciach.
Szkoła ma obowiązek organizacji zajęć wychowawczo-opiekuńczych (występujących pod różnymi nazwami), ale wyłącznie jako dobrowolną możliwość dla uprawnionych uczniów. Żaden przepis prawa nie nakazuje im uczestnictwa w zajęciach. Ponadto szkoła nie sprawuje opieki nad uczniami, w tym nie jest odpowiedzialna za ich bezpieczeństwo, którzy dobrowolnie nie zechcieli uczestniczyć w tych zajęciach.
Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego, szkoła ma obowiązek zorganizowania zajęć wychowawczo-opiekuńczych w razie ustalenia przez dyrektora szkoły dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Przepis § 6 ust. 2 rozporządzenia stanowi zaś, że szkoła ma obowiązek informowania rodziców o możliwości udziału uczniów w zajęciach wychowawczo-opiekuńczych organizowanych w tych dniach, co ponad wszelką wątpliwość potwierdza, że mają one charakter nieobowiązkowy.
Takie działanie szkoły należy uznać za nieuzasadnione i pozbawione podstawy prawnej, w opinii fundacji nosi znamiona praktyk dyskryminacyjnych i jest wyrazem nierównego traktowania uczniów. Ponadto jest odbierane przez uczniów jako miękkie przymuszanie do uczestnictwa w katechezie, instytucjonalne „zachęcanie” do nie rezygnowania z udziału w zajęciach.
Proszę o ponowne rozważenie tej kwestii i poinformowanie fundacji. W przeciwnym razie skierujemy skargę do kuratorium i RPO.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 21 listopada 2023 r. fundacja skierowała do szkoły wniosek o udostępnienie informacji publicznej.
Lublin, 21 listopada 2023 r.
Szanowny Pan Adam Tomaszewski
Dyrektor Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
ul. Św. Ducha 1A
37-500 Jarosław
e-mail: szkola@zstiojar.edu.pl; adtom@wp.pl
Szanowny Panie Dyrektorze,
Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
- Czy szkoła organizuje obowiązkowe „zajęcia wychowawcze” pełnoletnim uczennicom i uczniom, którzy nie zapisali się na dodatkowe zajęcia religii rzymskokatolickiej?
- Czy dyrektor szkoły, zgodnie z art. 11 Kodeksu cywilnego (pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności) wyraża zgodę na dobrowolne opuszczenie budynku szkoły przez pełnoletnich uczniów, którzy nie zapisali się na dodatkową katechezę?
- Czy dyrektor szkoły stosuje się do obowiązującego stanu prawnego, iż w momencie ukończenia osiemnastu lat ustaje władza rodzicielska, a wraz z nią wykonywana przez rodziców lub prawnych opiekunów funkcja opiekuńcza, analogicznie również szkoła nie odpowiada od tego momentu za bezpieczeństwo w trakcie zajęć, ponieważ z mocy prawa pełnoletni obywatele i obywatelki są uprawnieni do swobodnego dysponowania swoim czasem, w tym również opuszczania terenu szkoły w trakcie trwania zajęć lekcyjnych, szczególnie takich, w których nie uczestniczą?
- Ile godzin „okienek” w swoich tygodniowych planach zajęć mają nauczyciele katecheci w roku szkolnym 2023/2024? Przez „okienko” rozumiemy spowodowane ułożeniem planu relatywnie krótkie – długości 1-2 lekcji przerwy, w czasie których nauczyciel nie prowadzi swoich lekcji. Prosimy nie uwzględniać jako „okienek” planu zakładającego, że nauczyciel przychodzi do szkoły dwa razy dziennie – rano i po południu.
- Ilu uczniów uczy się w szkole w roku szkolnym 2023/2024?
- Ilu uczniów w szkole uczęszcza na katechezę w roku szkolnym 2023/2024?
- Ilu uczniów uczęszcza na lekcje etyki w roku szkolnym 2023/2024?
- Ilu uczniów z Ukrainy uczęszcza do szkoły w roku szkolnym 2023/2024?
- Ile godzin „okienek” w swoich tygodniowych planach zajęć w roku szkolnym 2023/2024 mają uczniowie zapisani na katechezę?
- Ile jest oddziałów, w których więcej niż połowa uczniów nie uczestniczy w zajęciach religii rzymskokatolickiej w roku szkolnym 2023/2024? Ile godzin „okienek” mają w tych oddziałach nieuczęszczający na katechezę uczniowie?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 04.12.23 r. wpłynęła odpowiedź szkoły. Dyrektor potwierdza, że nadal uniemożliwia osobom pełnoletnim opuszczanie budynku szkoły podczas zajęć, na które nie są zapisani.
W dniu 5 grudnia 2023 r. fundacja przekazała sprawę do Kuratorium oraz Wydziału Edukacji w Rzeszowie.
Lublin, 5 grudnia 2023 r.
Kuratorium Oświaty w Rzeszowie
ul. Grunwaldzka 15
35-959 Rzeszów
Urząd Miejski w Rzeszowie
Wydział Edukacji
Plac Ofiar Getta 7
35-002 Rzeszów
Do wiadomości:
Szanowny Pan
prof. Marcin Wiącek
Rzecznik Praw Obywatelskich
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
Aleja „Solidarności”
77
00 – 090
Warszawa
Szanowny Pan Adam Tomaszewski
Dyrektor Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
ul. Św. Ducha 1A
37-500 Jarosław
WYSTĄPIENIE
W SPRAWIE NIEPRAWIDŁOWOŚCI WRAZ Z WNIOSKIEM O ZAJĘCIE SIĘ SPRAWĄ
Wnoszę o interwencję w opisanej poniżej sprawie i podjęcie odpowiednich środków nadzorczych, ze względu na nieprawidłowości występujące w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Jarosławiu, ul. Św. Ducha 1A, 37-500 tj. wymuszanie „opieki” nad uczniami pełnoletnimi, którzy nie uczęszczają na religię i uniemożliwianie swobodnego opuszczania budynku szkoły w czasie zajęć dodatkowych, na które uczniowie Ci nie są zapisani.
W dniu 25 września 2023 r. fundacja zwróciła się do Dyrekcji ZSTiO im. Stefana Banacha w Jarosławiu z wnioskiem o poszanowanie przepisów prawa i zaprzestanie wymuszania obecności w szkole pełnoletnich uczniów i uczennic, którzy nie zapisali się na fakultatywne zajęcia religii katolickiej.
W
dniu 23 października 2023 r. fundacja otrzymała odpowiedź od Pana Adama Tomaszewskiego, dyrektora szkoły,
w której poinformowano nas, że: „Szkoła ma obowiązek zapewnić uczniowi opiekę w czasie, gdy nie ma
lekcji religii i to niezależnie od tego, czy uczeń jest pełnoletni, czy jeszcze
tej pełnoletności nie osiągnął.
(…) Nie mamy możliwości organizacyjnych przydzielenia dodatkowo nauczyciela do
opieki nad takimi uczniami, więc pozostaje możliwość dołączenia ucznia do
innych zajęć, wynikających z aktualnego planu lekcji, które w tym czasie są
realizowane.
Chcemy to zrobić w porozumieniu z uczniem, by wybrał sobie inne zajęcia jemu
odpowiadające, ale możliwe do realizacji. Czasami taki wybór może pomóc, np: w
przygotowaniu do matury z j. polskiego, j. angielskiego, czy matematyki, lub do
egzaminu zawodowego. Jest również możliwa opieka w bibliotece, ale nie w każdej
sytuacji udaje się to zorganizować, bo nauczyciel bibliotekarz też ma inne
obowiązki. Ważne, żeby był to też wybór ucznia, dlatego też musimy to zrobić w
porozumieniu (obie strony muszą to uzgodnić) i przy odrobinie dobrej woli udaje
się to zorganizować. Dotychczas w tej kwestii nie było większego problemu, poza
ochotą uczniów do złożenia takiej pisemnej deklaracji. Owszem, niektórzy
uczniowie zgłaszają chęć nie uczestniczenia w lekcjach religii, ale trudniej im
przychodzi złożenie takiej pisemnej deklaracji i tu może być problem.(…)
Z odpowiedzi Dyrektora, ale również z informacji, które otrzymaliśmy od uczniów wynika, że pełnoletnie osoby, które chcą zrezygnować z udziału w lekcjach religii katolickiej muszą jednocześnie zadeklarować swój udział w lekcjach z innymi klasami, które odbywają się w czasie katechezy.
Dyrektor wspomina, że „ważne jest aby był to wybór ucznia”, jednak uczniowie zwracają uwagę na wymuszanie decyzji przez dyrekcję. Wybór obowiązkowych zajęć alternatywnych jest odbierany przez uczniów jako forma szykany i powstrzymania uczniów przed składaniem rezygnacji z udziału w lekcjach religii katolickiej. Taka postawa dyrekcji jako przedstawiciela władzy publicznej jest niedopuszczalna.
Ponadto troska o uczniów, w tym o ich bezpieczeństwo, nie może być podstawą do ograniczenia gwarantowanych w Konstytucji RP (art. 52 ust. 3) wolności uczniów pełnoletnich, którzy korzystając ze swojej samodzielności postanowili nie uczestniczyć w zajęciach.
W tej sprawie wypowiadał się również Rzecznik Praw Obywatelskich. W piśmie z dnia 25.02.2023 r. (w załączeniu) podtrzymał stanowisko fundacji.
Pomimo ukończenia przez uczniów i uczennice osiemnastu lat i nabycia pełnej zdolności do czynności prawnych szkoła zobowiązuje ich do pozostawania na terenie placówki w czasie, kiedy odbywają się zajęcia katechetyczne dla chętnych uczniów. Takie działanie szkoły należy uznać za nieuzasadnione i pozbawione podstawy prawnej, w opinii fundacji nosi znamiona szykany, praktyk dyskryminacyjnych i jest wyrazem nierównego traktowania uczniów.
Nakaz pozostawania ucznia w szkole z powodu organizowania zajęć nadobowiązkowych, na które uczeń ten nie jest zapisany – wbrew jego woli – jest naruszeniem podstawowych praw człowieka, a także wprost próbą wymuszania przez dyrektora uczęszczania na lekcje religii. Uczniowie pozostający w szkole bez wyraźnej potrzeby mogą odebrać ów obowiązek jako szykanę oraz próbę wymuszenia udziału w katechezie.
Podstawą domniemania obowiązku pozostawania uczniów nie objętych katechizacją podczas jej trwania w szkole nie może być § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Owszem nakłada on na szkołę obowiązek zapewnienia opieki lub zajęć wychowawczych uczniom i uczennicom, którzy nie korzystają z zajęć etyki lub/i religii, jednocześnie nie został w żaden sposób nałożony na uczniów obowiązek uczestnictwa w tych zajęciach. Ratio legis wskazanego przepisu nie było ograniczenie praw uczniów i konieczność przebywania w szkole mimo braku innych zajęć lekcyjnych w tym czasie.
Ponadto w momencie ukończenia osiemnastu lat ustaje władza rodzicielska, a wraz z nią wykonywana przez rodziców lub prawnych opiekunów funkcja opiekuńcza, analogicznie również szkoła nie odpowiada od tego momentu za bezpieczeństwo w trakcie zajęć, ponieważ z mocy prawa pełnoletni obywatele i obywatelki są uprawnieni do swobodnego dysponowania swoim czasem, w tym również opuszczania terenu szkoły w trakcie trwania zajęć lekcyjnych, szczególnie takich, w których nie uczestniczą.
Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego, szkoła ma obowiązek zorganizowania zajęć wychowawczo-opiekuńczych w razie ustalenia przez dyrektora szkoły dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Przepis § 6 ust. 2 rozporządzenia stanowi zaś, że szkoła ma obowiązek informowania rodziców o możliwości udziału uczniów w zajęciach wychowawczo-opiekuńczych organizowanych w tych dniach, co ponad wszelką wątpliwość potwierdza, że mają one charakter nieobowiązkowy.
Ponieważ nie mamy pewności, że nieprawidłowość wskazywana w naszym piśmie do dyrekcji szkoły, potwierdzana przez Rzecznika Praw Obywatelskich zostanie skutecznie usunięta zwracamy się z wnioskiem o pilne zajęcie się sprawą.
W związku z powyższym, wnoszę jak we wstępie.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
Załączniki:
- Pismo fundacji do Dyrekcji Szkoły z dnia 25.09.2023 r.
- Odpowiedź Dyrektora Szkoły – pismo z dnia 23.10.2023 r.
- Odpowiedź Rzecznika Praw Obywatelskich na wniosek fundacji dot. ograniczania wolności osobistej pełnoletnich uczniów i uczennic
- Pismo fundacji do Dyrekcji Szkoły– wniosek o udostępnienie informacji publicznej z dnia 21.11.2023 r.
- Odpowiedź szkoły z dnia 03.12.2023 r.
W dniu 9 stycznia 2024 r. wpłynęło pismo od Rzecznika Praw Obywatelskich jak również od p.o. Podkarpackiego Kuratora Oświaty.
Rzecznik wnioskuje do kuratorium o poinformowanie go o działaniach podjętych w sprawie, jednocześnie przypomina że „w odniesieniu do uczniów i uczennic, którzy ukończyli 18 lat, ma zastosowanie art. 11 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, tj. nabycie pełnej zdolności do czynności prawnych, a także art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, czyli okres pozostawania pod władzą rodzicielską. W swoich wystąpieniach RPO podkreślał, że prawa uczniów pełnoletnich powinny być lepiej chronione w szkołach i innych placówkach oświatowych”.
Pani Dorota Nowak-Maluchnik, p.o. Podkarpackiego Kuratora Oświaty stwierdza w swoim piśmie do fundacji, iż przeprowadzono interwencję w wyniku której dyrektorowi ZSTiO im. Stefana Banacha w Jarosławiu „wydano zalecenie dotyczące opracowania procedur opuszczania terenu szkoły przez ucznia pełnoletniego w trakcie zajęć organizowanych przez szkołę”.
Pani Kurator zapomniała, że w tej sprawie chodzi o zajęcia organizowane przez szkołę dla chętnych uczniów i że w gruncie rzeczy dotyczy procedury opuszczania szkoły przez dorosłych mężczyzn i kobiety, którzy nie zapisali się na zajęcia fakultatywne organizowane w przerwie między ich zajęciami obowiązkowymi. Poza tym pismo pointerwencyjne kuratora pełne jest stwierdzeń, które niewiele wnoszą do sytuacji uczniów, którzy zwrócili się do fundacji z prośbą o wsparcie. Ci, zostali zignorowani zarówno przez dyrekcję jak i kuratora. Kurator np. stwierdza, że „dyrektor oświadczył, że nie było sytuacji w której uczeń prosił o zgodę na wyjście ze szkoły w potrzebie koniecznej, a dyrektor nie wyraził zgody„. Zdanie to jednoznacznie wskazuje na przymusowe przetrzymywanie wszystkich uczniów i uczennic w szkole (w czasie zajęć religii). Ci niezapisani na zajęcia mogą ewentualnie poprosić dyrektora o opuszczenie budynku, a ten wyrazi zgodę lub nie.
No i to co zawsze powtarzają dyrektorzy, kiedy zgłaszamy nieprawidłowości w imieniu rodziców lub uczniów, dbając jednocześnie o ich prawo do zachowania anonimowości, w obawie przed szykanami: „nikt nie wnosił skargi na działania dyrektora”, „żaden uczeń nie zgłosił takiego problemu” ….
Pytanie tylko, czy gdyby zgłosił/zgłosiła, czy wówczas nie napiszecie Państwo (co również zdarza nam się czytać w pismach), że to jednostkowa i odosobniona opinia, że Rada Rodziców większością głosów zdecydowała, że samorząd uczniowski rozpatruje sprawy z korzyścią dla ucznia (tak jak w tej sprawie, podobno jest „korzyścią” obowiązkowy udział w zajęciach z inną klasą, jeśli ktoś nie chce uczestniczyć w zajęciach religii katolickiej).
