Szkoła nie ma prawa domagać się oświadczeń informujących o nieuczestniczeniu ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki, natomiast w przypadku rezygnacji z udziału w tych zajęciach konieczne jest poinformowanie szkoły o zmianie decyzji.
Nie jest dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że rodzic NIE WYRAŻA WOLI udziału dziecka w zajęciach religii lub/i lekcjach etyki lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania, a także Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.
Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli.
Jeżeli uczeń był zapisany na religię lub/i etykę w poprzednim roku szkolnym, a rodzice lub on sam (w przypadku osób pełnoletnich) chce ZREZYGNOWAĆ Z UDZIAŁU W ZAJĘCIACH, wówczas powinien wypełnić druk „rezygnacji” tj. wycofania wcześniej złożonego oświadczenia deklarującego udział w zajęciach.
Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej korespondencji z ministerstwem z 2018 r. uznał za wartą upowszechnienia dobrą praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.
Jeżeli druki oświadczeń, którymi posługuje się szkoła są nieprawidłowe doradzamy wysłanie dyrekcji szkoły wniosku o ich zmianę wg. załączonego wzoru: