Lublin, 27 maja 2024 r.
Dyrekcja Publicznej
Szkoły Podstawowej nr 2 im. Jana Pawła II
08-500 Ryki
ul. 15 Pułku Piechoty „Wilków” AK 5
tel. 81 865 34 13
e-mail: zso2@ryki.pl
Szanowni Państwo,
W związku z otrzymanymi informacjami o łamaniu praw osób bezwyznaniowych oraz mniejszości wyznaniowych przez władze szkoły publicznej, przekazujemy je dyrekcji, a zarazem oczekujemy podjęcia pilnych działań, które przywrócą stan wynikający z postanowień Konstytucji i Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
Według informacji, które przekazali Państwo rodzicom wszystkich uczniów uczęszczającym do szkoły, w dniu 20 maja 2024 r. cała społeczność miała obchodzić „Dzień Patrona” zgodnie z poniższym harmonogramem.
Oficjalne uroczystości rozpoczęły się o godz. 10.00 MODLITWĄ w sali gimnastycznej. Następnie odbył się m.in. VII BIEG PAPIESKI, w którym nagrody współfundowała parafia. Każdy uczeń, który zgodził się wziąć udział w Biegu Papieskim otrzymał ocenę celującą z w-f a nagrody zostały wręczono przez katolickiego księdza. Ponadto zorganizowali Państwo konkurs recytatorki – „Proza i Poezja Jana Pawła II” – i tutaj również uczniowie, którzy wzięli udział zostali nagrodzeni oceną z j. polskiego i PUNKTAMI DODATNIMI. W całym dniu obowiązywał strój galowy.
Święto takie jak „Dzień Patrona” winno być uroczystością skierowaną do wszystkich uczennic i uczniów uczęszczających do szkoły, nie tylko do uczniów katolickich. Do zarządzanej przez Państwa publicznej placówki oświatowej uczęszczają m.in. uczniowie niewierzący czy uczniowie z Ukrainy i zostali oni przez szkołę wykluczeni z oficjalnych uroczystości. Uczniowie oraz rodzice nieidentyfikujący się z wyznaniem katolickim w opisywanej sytuacji odczuwają presję na udział w wydarzeniach, które ich nie dotyczą (indoktrynacja religijna) lub wykluczenie ze szkolnej społeczności, której oferowane są konkursy o charakterze wyznaniowym i modlitwa, czyli z definicji nie dedykowane wszystkim uczniom, ale wyróżnionej grupie.
Modlitwa jako wydarzenie o charakterze wyznaniowym powinna pozostawać poza regułami szkolnymi, co pozwoli na nieujawnianie wyznania przez osoby nie chcące brać udziału w takim wydarzeniu, jak również na zachowanie konstytucyjnych standardów niedyskryminacji i równego traktowania uczniów.
Dyrektor swoim postępowaniem naruszył postanowienia Konstytucji ale również Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach § 12 „W szkole można także odmawiać modlitwę przed i po zajęciach. Odmawianie modlitwy w szkole powinno być wyrazem wspólnego dążenia uczniów oraz taktu i delikatności ze strony nauczycieli i wychowawców”.
Zwracam Państwa uwagę, że zgodnie z Ustawą o gwarancjach wolności sumienia z dnia 17 maja 1989 r. w art. 10 ust. 1 Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań.W związku z tym ogólnoszkolne wydarzenia i uroczystości, zgodnie z neutralnym światopoglądowo statusem publicznych placówek oświatowych nie powinny zawierać modlitwy czy mszy w obrządku rzymskokatolickim.
Powyżej opisana praktyka szkoły narusza określone w Konstytucji, a także aktach prawa międzynarodowego i krajowego zasady niedyskryminacji, a także rozdziału kościoła od państwa, jak również powinność bezstronności religijnej i światopoglądowej organów władzy publicznej.
Domagamy się przestrzegania przepisów prawa i niewprowadzania obrzędów jakiejkolwiek religii do życia szkoły publicznej. Informacja na temat każdej imprezy o charakterze religijnym, która jest przekazywana przez e-dziennik, stronę internetową szkoły czy przez wychowawców powinna zawsze podkreślać jej fakultatywny charakter i organizatora (parafia, katecheta, związek wyznaniowy itp.). Natomiast w przypadku, gdy szkoła chce współorganizować takie wyjście dla chętnych np. w ramach katechezy lub z okazji święta – proszę o uściślenie (zgodnie z przepisami prawa) charakteru opieki sprawowanej nad grupą chętnych uczniów oraz o pozyskanie każdorazowej zgody pisemnej rodzica, jak czynione jest to w przypadku innych wyjść czy zajęć ponadprogramowych.
Szkoła publiczna powinna być miejscem wolnym od wszelkiej dyskryminacji uczniów. Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, nauczanie i wychowanie powinno mieć za podstawę uniwersalne zasady etyki. Tylko takie kształcenie uczniów i młodzieży, oparte na wspólnych dla nich wartościach, pozwoli wykształtować w nich postawę szacunku wobec innych. Szkoła publiczna to miejsce, w którym wszyscy uczniowie powinni być traktowani jednakowo i dlatego musi być miejscem neutralnym światopoglądowo. W art. 53 ust. 3 Konstytucji wskazano, iż rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Natomiast zgodnie z art. 25 ust. 1 i 2 Konstytucji, Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej (a do takich należy zaliczyć również dyrekcję szkoły publicznej) zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.
Dyrektor szkoły uważany jest za organ władzy publicznej, jako podmiot powołany w drodze ustawy do wykonywania zadań publicznych (por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 06 marca 2008 r., I OSK 1918/07 , M. Jabłoński, K. Wygoda, Ustawa o dostępie do informacji publicznej – komentarz, Wrocław 2002). Nauczyciele pracujący w szkole pozostają w służbowej zależności wobec dyrektora. Z powyższych względów Szkoła powinna mieć na szczególnej uwadze treść art. 53 ust. 7 Konstytucji, stanowiący, że nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania. Do fundacji wpływa wiele skarg od nauczycieli, którzy zwracają uwagę na fasadowy charakter „prośby” dyrektorów szkół o opiekę nad uczniami podczas mszy lub w czasie odprowadzania do Kościoła. Zwracam uwagę, że tego rodzaju „prośba”, kierowana przez przełożonego wobec pracowników w sposób zasadniczy łamie zapisy Konstytucji RP „Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania (Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.1997.78.483) w art 53 ust. 7). Nauczyciel „poproszony” przez przełożonego chcąc odmówić, jednocześnie zdradza, iż nie należy do wyznania rzymskokatolickiego.
Ponadto według Ministerstwa Edukacji Narodowej „Wszelkie zajęcia wykraczające poza realizację podstawy programowej a więc m.in. udział uczniów w uroczystościach kościelnych powinny odbywać się za zgodą rodziców”.
Deklaracja chęci uczestniczenia w lekcjach religii, nawet jeśli została złożona przez rodziców uczniów nie jest jednoznaczna z chęcią uczestniczenia w dowolnych uroczystościach religijnych w przyszłości, jest wyłącznie deklaracją chęci uczestniczenia w lekcjach religii, podobnie nie jest deklaracją światopoglądową, a szkoły nie mają prawa pytać uczniów o wyznanie ani światopogląd. W przeciwnym razie działanie szkoły przyjęłoby formę zmuszania do udziału w praktykach religijnych, która wprost byłaby naruszeniem Konstytucji RP (Art. 53 ust. 6 Nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nieuczestniczenia w praktykach religijnych).
Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
- Czy 20 maja 2024 r. na który zaplanowano uroczystości religijne był dniem wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych zgodnie z § 5 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U.2017.1603 z dnia 28.08.2017 r.?
- Ilu uczniów skorzystało z opieki świetlicowej w czasie kiedy uczniowie katoliccy uczestniczyli w modlitwie?
- Ilu uczniów uczęszczających do szkoły nie było obecnych w tym dniu w szkole? Proszę o wskazanie wyniku procentowego i ilościowego.
- Czy wychowawcy zostali zaproszeni do uczestnictwa w wydarzeniach religijnych czy udział ich był obligatoryjny, gdyż uroczystości zostały wpisane w rozkład zajęć szkolnych? W jaki sposób poproszono nauczycieli o opiekę nad uczniami?
- Jakie zajęcia w dniu Święta Patrona Szkoły zaplanowano dla uczniów nieuczestniczących w lekcjach religii i tych których rodzice nie życzą sobie, aby uczestniczyli w modlitwie/Biegu Papieskim/konkursie recytorskim dzieł Jana Pawła II?
- Kto był inicjatorem pomysłu, aby w obchody Święta Patrona Szkoły obejmowały modlitwę?
- Czy harmonogram obchodów był przedmiotem ustaleń z Radą Rodziców? Czy w tej sprawie były podejmowane jakieś uchwały (prosimy o udostępnienie)?
- Czy rodzice uczniów uczęszczających do szkoły mają prawo wniesienia sprzeciwu wobec organizowania wydarzeń ogólnoszkolnych we współpracy z instytucjami wyznaniowymi oraz czy jawny sprzeciw jednego lub kilkorga rodziców wobec przedstawionego programu obchodów zostałby uszanowany przez dyrekcję szkoły i uczyniłby przebieg oficjalnych uroczystości szkolnych neutralnym religijnie?
- Ile godzin „okienek” w swoich tygodniowych planach zajęć w roku szkolnym 2023/2024 mają uczniowie niezapisani na katechezę?
- Czy szkoła utworzyła tzw. wirtualne oddziały dla uczniów zapisanych na zajęcia religii rzymskokatolickiej w dzienniku elektronicznym?
- Ilu uczniów uczy się w szkole w roku szkolnym 2023/2024? Ilu uczniów w szkole uczęszcza na religię katolicką w roku szkolnym 2023/2024?
- Ilu uczniów w szkole nie uczęszcza na religię katolicką w roku szkolnym 2023/2024?
- Ilu uczniów uczęszcza na lekcje etyki w roku szkolnym 2023/2024?
- Ile jest oddziałów, w których więcej niż 10% uczniów nie uczestniczy w zajęciach religii rzymskokatolickiej w roku szkolnym 2023/2024?
- Ilu rodziców/z ilu oddziałów zwracało się do dyrekcji szkoły w ostatnich trzech latach szkolnych z prośbą o zmianę planu zajęć, do którego uczęszcza ich dziecko wobec zaistnienia tzw. „okienek” w związku z nieuczestniczeniem dziecka w zajęciach dodatkowych? W ilu przypadkach dyrekcja odniosła się pozytywnie do próśb rodziców (tj. nastąpiła zmiana planu zajęć)?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 5 czerwca 2024 r. wpłynęła odpowiedź od Pani Hanny Majek, Dyrektor Szkoły.
Pani dyrektor informuje, że dzień w którym w miejsce zajęć dydaktyczno-wychowawczych zaplanowano apel z modlitwą nie był dniem wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych co oznacza, że uczniowie musieli być obecni w szkole na proponowanych uroczystościach.
Pięcioro uczniów skorzystało z opieki świetlicowej (zostało wykluczonych z oficjalnych uroczystości szkolnych).
Tej grupie uczniów dyrekcja NIE ZAPROPONOWAŁA ŻADNYCH ZAJĘĆ.
38 uczennic i uczniów nie przyszło w tym dniu do szkoły.
Opiekę nad uczniami uczestniczącymi w uroczystościach religijnych pełnili nauczyciele zgodnie z planem lekcji. JEŚLI NIE CHCIELI BRAĆ UDZIAŁU W UROCZYSTOŚCIACH MUSIELI ZGŁOSIĆ SWÓJ SPRZECIW (naruszenie Konstytucji RP)!)
Dyrekcja deklaruje, że o harmonogramie obchodów decyduje DYREKTOR SZKOŁY ale Rada Rodziców również angażuje się w organizację.
Dyrektor deklaruje, że jeśli JEDEN RODZIC ZGŁOSI JAWNY SPRZECIW WOBEC PROGRAMU SPRZECIW TEN ZOSTANIE USZANOWANY PRZEZ DECYDUJĄCEGO O HARMONOGRAMIE DYREKTORA SZKOŁY.
W roku szkolnym 2023/2024 454 uczniów (z 469) zostało zapisanych na religię katolicką (96,8%). Na religię nie uczęszcza 15 uczniów. Lekcje etyki nie są organizowane w szkole.