Szanowni Państwo – Rodzice i Nauczyciele!
W związku z Państwa licznymi interwencjami w Kuratorium Oświaty, związanymi z planowaniem organizowania w szkołach budzących światopoglądowe spory imprez, takich jak np. obchody Tęczowego Piątku, Halloween, czy też Dnia Myśliwych (Dnia Św. Huberta), Małopolski Kurator Oświaty przypomina o podstawowych zasadach, jakie winny być brane pod uwagę przez organizatorów takich przedsięwzięć.
Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 1-3 Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, Dz. U. z 2018 r., poz. 996 ze zm., dalej: Prawo oświatowe, dyrektor szkoły kieruje jej działalnością, reprezentuje na zewnątrz, sprawuje nadzór pedagogiczny oraz opiekę nad uczniami. Tym samym to dyrektor odpowiada za organizację i kształt danej imprezy organizowanej na terenie szkoły.
Organizowanie jakichkolwiek imprez tematycznych na terenie szkoły powinno odbywać się w zgodzie z celami systemu oświaty, określonymi w art. 1 Prawa oświatowego, a to w szczególności z:
- realizacją prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju;
- wychowaniem rozumianym jako wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży;
- upowszechnianiem wśród dzieci i młodzieży wiedzy i umiejętności niezbędnych do aktywnego uczestnictwa w kulturze i sztuce narodowej i światowej.
Zgodnie z dyrektywami interpretacyjnymi zawartymi w Preambule Prawa oświatowego, nauczanie i wychowanie – respektując chrześcijański system wartości – za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności.
Z tych też przyczyn dyrektor szkoły, podejmując decyzję w sprawie zorganizowania w szkole imprezy, której treść stanowi przedmiot poważnych sporów światopoglądowych toczonych w społeczeństwie, winien zachować daleko idącą staranność w nadzorze nad formą obchodów i treściami, jakie w ich trakcie są przekazywane dzieciom i młodzieży. Z jednej strony bowiem prezentowanie społeczności szkolnej zwyczajów i poglądów popularnych we współczesnych kulturach świata wpisuje się w cele systemu oświaty; z drugiej jednak ich forma nie może prowadzić do obrazy uczuć religijnych, czy też dyskryminowania osób o odmiennym światopoglądzie, a także podważania realizacji celu, jakim jest poszanowanie polskiego dziedzictwa kulturowego, zbudowanego na chrześcijańskim systemie wartości.
Z perspektywy odnalezienia rozsądnego kompromisu pomiędzy realizacją wyżej wymienionych – na gruncie światopoglądowym niejednokrotnie przeciwstawnych – celów systemu oświaty, wydaje się zasadne zachowanie rozsądnego umiaru i powściągliwości w planowanej formie imprez, a rzeczowości i rzetelności w treściach przez nie przekazywanych.
Szkoła bowiem nie może być przekształcana w miejsce indoktrynacji dzieci i młodzieży poglądami jednej ze stron sporu światopoglądowego, a jej działalność powinna cechować się zachowaniem adekwatnych proporcji w przekazywanych treściach i mieć przede wszystkim charakter edukacyjny, a nie promocyjny.
Należy także pamiętać o nadrzędnym interesie Narodu i racji stanu Państwa Polskiego, a co za tym idzie najpierw przekazywać wartości ściśle związane z dziejami Polski i rodzimą tradycją.
Małopolski Kurator Oświaty
Barbara Nowak