Lublin, 11 października 2022 r.
Szkoła Podstawowa
im. Jana Pawła II w Rudnej
ul. Piaskowa 3, 3a, 3b
59-305 Rudna
e-mail: sekretariat@sprudna.pl
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania prawa oświatowego, a także uwzględnienia i poszanowania praw mniejszości wyznaniowych oraz osób bezwyznaniowych, rodziców i ich dzieci, które nie uczęszczają na lekcje religii rzymskokatolickiej oraz w imię przestrzegania fundamentalnej zasady państwa demokratycznego tj. ochrony praw mniejszości i równości obywateli wobec prawa, zwracam się z prośbą o organizowanie wydarzeń szkolnych nie posiadających charakteru wykluczającego uczniów ze względu na światopogląd oraz udzielenie wyjaśnień w sprawie organizowanego w szkole Balu Wszystkich Świętych oraz konkursu z nagrodami pn. „Sobowtór Świetego”.
Zgodnie z informacją opublikowaną w portalu internetowym szkoły w dniu 28 października w godz. 8.50 – 10.30 (tj. w miejsce obowiązkowych zajęć dydaktycznych) wszyscy uczniowie mają uczestniczyć w Balu Wszystkich Świętych z zastrzeżeniem, że „na Balu bawią się wyłącznie aniołki i święci, nie zapraszamy diabłów, duchów itp.”.
Zwracamy Państwa uwagę, że wydarzenia szkolne (bale, konkursy), o których informacje umieszczane są w publicznym portalu szkoły, powinny być przeznaczone dla wszystkich uczniów, a nie wyłącznie uczniów należących do wyznania rzymskokatolickiego i prawosławnego, w których to obowiązuje kult świętych. Praktyka organizowania życia szkoły w powyższy sposób wydaje się być próbą łamania sumienia uczniów wyznania/światopoglądu innego niż dwa powyższe i brakiem poszanowania wolności wyznawania lub niewyznawania religii. Uczniowie, którzy z powodu wyznania nie wezmą udziału w konkursie i/lub w Balu, są przez szkołę wykluczeni i dyskryminowani. Nawet jeśli szkoła zapewni im opiekę świetlicową w czasie Balu, będzie to miało charakter krzywdzący dla tych uczniów.
Z korespondencji prowadzonej przez fundację z Ministerstwem Edukacji Narodowej wynika, iż wszelkie zajęcia wykraczające poza realizację podstawy programowej a więc m.in. udział uczniów w uroczystościach o charakterze religijnym powinny odbywać się za zgodą rodziców. Zajęcia tego rodzaju mogą odbywać się podczas lekcji religii bądź w czasie wolnym dla uczniów.
Pragniemy również przypomnieć, iż Ustawa o gwarancjach wolności sumienia z dnia 17 maja 1989 r. w art. 6 ust. 1 wyraźnie określa, iż nikt nie może być dyskryminowany bądź uprzywilejowany z powodu religii lub przekonań w sprawach religii, a także „Nie wolno zmuszać obywateli do niebrania udziału w czynnościach lub obrzędach religijnych ani do udziału w nich”. Ponadto zgodnie z art. 10 Ustawy „Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań.”
Również art. 6. ustawy „Karty nauczyciela” stanowi, że nauczyciel obowiązany jest m.in. „kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka” oraz „dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów”.
Powyżej
opisana praktyka szkoły narusza określone w Konstytucji, a także aktach prawa międzynarodowego
i krajowego zasady niedyskryminacji, a także rozdziału kościoła od państwa, jak
również powinność bezstronności religijnej i światopoglądowej organów władzy
publicznej.
Szkoła publiczna to miejsce, w którym wszyscy uczniowie powinni być traktowani jednakowo i dlatego powinna być miejscem neutralnym światopoglądowo. W art. 53 ust. 3 Konstytucji wskazano, iż rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Natomiast zgodnie z art. 25 ust. 1 i 2 Konstytucji, Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej (a do takich należy zaliczyć również dyrekcję szkoły publicznej) zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym. Obowiązujące akty normatywne wykluczają możliwość włączenia wydarzenia o charakterze religijnym do oficjalnego planu pracy szkoły publicznej, jak również promowanie wartości religijnych przez szkołę w wychowaniu dzieci i młodzieży.
Wolność sumienia i religii oznacza, że każdy obywatel ma prawo do nieujawniania swoich przekonań religijnych, a wprowadzenie przez państwo jakichkolwiek mechanizmów bezpośredniego czy pośredniego obowiązku ujawnienia faktu nie wyznawania religii stanowi naruszenie prawa.Wolność wyznania („wolność wyznania” formułowana w ten sposób, zawiera się również „wolność braku wyznania”) ma umocowanie w źródłach prawa o charakterze międzynarodowym i krajowym.
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności gwarantuje wolność sumienia i wyznania, a także prawo rodziców do wychowania dzieci według swoich przekonań. Prawo do wychowywania dziecka w określonej religii, nie może nigdy wykluczać prawa rodzica do wychowywania dziecka w innej lub w żadnej. Warunkiem spełnienia tego prawa jest zachowanie neutralności światopoglądowej placówek publicznych i uwzględnienie racji mniejszości, szczególnie w sytuacji zgłoszenia przez nie jawnego sprzeciwu wobec dyskryminacji. Zasada poszanowania praw mniejszości jest fundamentem państw demokratycznych. W szkole powinna obowiązywać zasada równego traktowania uczniów i niedyskryminowania uczniów ze względu na wyznanie. W opisanej sytuacji szkoła narusza tę zasadę, a przy tym powoduje naruszenie dobra osobistego, jakim jest godność dziecka. Ponadto, warto zauważyć, że rolą szkoły jest zapobieganie dyskryminacji oraz wykluczaniu dzieci m.in. nieuczęszczających na lekcje religii.
Liczę na zrozumienie i Państwa wrażliwość jako reprezentantów władzy publicznej, proszę również o udzielenie odpowiedzi z zachowaniem formy pisemnej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
