Dnia 10 września fundacja zwróciła się z wnioskiem do Ministra Edukacji Narodowej o pilną interwencję w sprawie związanej z możliwością deklarowania przez rodziców/opiekunów prawnych/pełnoletnich uczniów chęci uczestnictwa w zajęciach nieobowiązkowych religii lub etyki ich dzieci lub ich samych za pośrednictwem systemu EPUAP.
Docierają do fundacji liczne informacje od rodziców, którzy chcieliby złożyć deklaracje udziału dziecka w zajęciach etyki lub/i religii za pośrednictwem systemu EPUAP, że w przypadku wielu szkół po rozwinięciu kolejno opcji:
- www.epuap.gov.pl i zalogowaniu się do konto epuap,
- wybraniu kategorii „Edukacja”
- wybraniu kategorii „System oświaty”
- wybraniu kategorii „Pokaż więcej”
- wybraniu „Zgoda rodziców na udział ucznia w zajęciach z religii lub etyki” (z opisem „Usługa umożliwia wysłanie do wybranej szkoły oświadczenia o wyrażeniu zgody na udział ucznia w zajęciach z religii lub etyki”),
nie ma realnej możliwości udzielenia „zgody rodziców”, gdyż szkoły wprowadzają nieprawidłowe formularze oświadczeń związanych z uczestnictwem dziecka w lekcjach religii lub/i etyki.
Poniżej zamieszczamy przykłady takiej usługi:
W przypadku Szkoły Podstawowej w Pomiechówku, po wejściu w zakładkę „Zgoda rodziców na udział ucznia w zajęciach z religii lub etyki” wyświetla się jedynie możliwość złożenia „podania o zwolnienie dziecka z zajęć religii”. W związku z powyższym nie ma realnej możliwości złożenia „zgody” na udział dziecka w zajęciach nadobowiązkowych.
W przypadku Zespołu Szkół nr 1 w Choszcznie natomiast system zawiera pytanie, czy uczeń „nie będzie uczestniczył” w zajęciach nadobowiązkowych.
Nie jest dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę, lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania, a także Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, które wskazuje, że ww. przedmioty organizuje się na życzenie rodziców.
W związku z opisanymi nieprawidłowościami wnosimy o pilną interwencję Ministerstwa Edukacji Narodowej skierowaną do kuratorów oświaty oraz wszystkich szkół, która zwróci uwagę placówkom edukacyjnym na potrzebę zarówno ujednolicenia jak i prawidłowego sformułowania formularza zgody, o którym mowa w niniejszym piśmie, jak i konieczność równego traktowania religii i etyki.
Stanowisko Ministra Edukacji Narodowej opublikowane w portalu ministerstwa w dniu 20 września 2016 r. brzmi: Oświadczenia w sprawie udziału ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki, istotne dla organizacji pracy szkoły, są dokumentami zawierającymi dane osobowe. Zatem informacje w nich zawarte mogą być przetwarzane zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych. Religia (określonego wyznania) i etyka są zajęciami, w których uczeń uczestniczy na zasadzie dobrowolnego wyboru. Podstawą udziału ucznia w zajęciach z religii, z etyki lub w zajęciach z obu przedmiotów jest życzenie wyrażone w formie pisemnego oświadczenia złożonego przez rodziców (opiekunów prawnych) lub pełnoletniego ucznia. Szkoła nie może domagać się od rodziców lub pełnoletniego ucznia oświadczenia o nieuczęszczaniu na lekcje religii lub etyki. Należy jednak poinformować szkołę, także w formie pisemnego oświadczenia o ewentualnym wycofaniu wcześniej złożonego oświadczenia deklarującego udział ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki.
Ponadto Rzecznik Praw
Obywatelskich w swojej korespondencji z ministerstwem z 2018 r. uznaje za wartą upowszechnienia dobrą
praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom
i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania
lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe
jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy
szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są
zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.
Poniżej przedstawiamy prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:
Oświadczenie
na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka ……………………………………………………… w lekcjach …………………. *
Z poważaniem
……………………….
* Należy wpisać nazwę przedmiotu: religia, etyka. Można wyrazić życzenie uczestniczenia w lekcjach z obu przedmiotów jednocześnie. W przypadku wpisania religii należy wskazać, o które wyznanie chodzi.
Pismo z dnia 10.09.2020 r.
W dniu 12.10.2020 r. wpłynęła odpowiedź z ministerstwa, które wyjaśnia że „e-PUAP to elektroniczna platforma usług administracji publicznej, która służy do komunikacji obywateli i przedsiębiorstw z urzędami. Szkoły jako jednostki organizacyjne gminy (powiatu) nie mają osobowości prawnej, nie są też urzędami i w związku z tym nie mają obowiązku posiadania konta użytkownika na platformie e-PUAP. Przytoczone w Pani piśmie przykłady zamieszczania nieprawidłowych lub niekompletnych formularzy, dotyczących nauki religii i etyki w szkołach są oczywistym przykładem niekompetentnej „innowacji” organizacyjnej szkół. W każdej z tych spraw MEN zwróci się do właściwego kuratora oświaty z prośbą o interwencję”.
Pełna treść pisma w załączeniu:
W odpowiedzi na otrzymane pismo w dniu 16.10.2020 r. fundacja wysłała kolejną prośbę w tej sprawie:
W dniu 22.10.2020 r. wpłynęły pisma z Kuratorium Oświaty w Szczecinie oraz z Kuratorium Oświaty w Warszawie w odpowiedzi na zgłoszone przez nas nieprawidłowości, które w następstwie naszej interwencji zostały usunięte.
Dnia 31 grudnia 2020 r. w związku z brakiem odpowiedzi na pismo fundacji z dnia 16 października 2020 r. ponownie zwróciliśmy się do ministra edukacji, Pana Przemysława Czarnka o poinformowanie fundacji w opisanej sprawie.
W dniu 01.02.2021 r. wpłynęła odpowiedź z MEiN, w której zostaliśmy poinformowani, że ministerstwo skieruje do placówek oświatowych e-mailing z informacją : Szkoła publiczna prowadzona przez organ administracji rządowej lub jednostkę samorządu terytorialnego jako jednostka budżetowa w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, z późn. zm.) realizującą zadania publiczne, o których mowa w ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 346, z późn. zm.) ma obowiązek posiadania skrzynki e-PUAP.
