Lublin, 8 września 2021 r.
Dyrekcja Przedszkola
nr 233
Zielony Domek
ul. Romana Pazińskiego 11a
04-643 Warszawa
e-mail: p233@edu.um.warszawa.pl
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego, a także uwzględnienia i poszanowania praw mniejszości wyznaniowych i mniejszości bezwyznaniowej, rodziców i ich dzieci, które nie uczęszczają na lekcje religii rzymskokatolickiej oraz w imię przestrzegania fundamentalnej zasady państwa demokratycznego tj. ochrony praw mniejszości i równości obywateli wobec prawa, w odpowiedzi na prośbę rodziców zwracam się do Państwa z wnioskiem o zmianę sposobu odbierania oświadczeń w sprawie udziału uczniów w lekcjach religii.
Pragnę szczególnie zwrócić Państwa uwagę na fakt, że nie jest dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie od rodziców, przez publiczne przedszkole, oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że dziecko nie będzie uczęszczało na religię (rzymskokatolicką?).
Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania, a także Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.
Na mocy
§ 1 ust. 1 Rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku, w brzmieniu
obowiązującym od dnia 1 września 2017 roku §1 ust.
1 W publicznych przedszkolach
i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych,
zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na
życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach
ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę
religii i etyki:
1) w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców;
2) w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie.
1a. W przedszkolach zajęcia religii uwzględnia się w ramowym rozkładzie dnia. W szkołach zajęcia religii i etyki uwzględnia się w tygodniowym rozkładzie zajęć.
2. Życzenie, o którym mowa w ust. 1, jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione.
3.Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie.
Przyjęta przez przedszkole procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli.
Z istoty rzeczy życzenie rodziców nie może być złożone przed zakończeniem kwalifikacji dzieci do przedszkola.
Rzecznik Praw Obywatelskich wskazuje, że naruszeniem wolności sumienia i wyznania oraz prawa do nieujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych czy wyznania jest żądanie składania deklaracji o odmowie uczestnictwa w lekcjach religii, czy też wymaganie wyrażenia życzenia udziału w takich zajęciach w obecności innych rodziców.
Załączam Pani prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:
Oświadczenie
na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka ……………………………………………………… w lekcjach religii ………………………. *
……………………….
* należy wskazać, o które wyznanie chodzi.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 25 września w odpowiedzi na otrzymane informacje, że dzieci niezapisane na lekcje religii uczestniczą w zajęciach wbrew woli rodziców ponownie skierowaliśmy wiadomość do przedszkola.
Szanowni Państwo,
w odpowiedzi na prośbę rodziców zwracam się do Państwa ponownie z wnioskiem o poszanowanie praw rodziców i ich dzieci uczestniczących w nauczaniu przedszkolnym. Proszę o zwrócenie uwagi wszystkich pracowników przedszkola na poniższe istotne zagadnienia związane z obowiązującym prawem oraz wolnością sumienia i zaprzestanie indoktrynacji oraz dyskryminacji dzieci i rodziców, poprzez zmuszanie ich do uczestnictwa w zajęciach katechezy.
I. Zasady organizowania nauki religii w przedszkolach są uregulowane w Rozporządzeniu MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz.U. z 1992 r. nr 36 poz. 155 z późn. zm.), zwanego dalej Rozporządzeniem.
II. Zgodnie z § 1 ust. 2 Rozporządzenia niezbędną przesłanką dopuszczenia dziecka do uczestnictwa w zajęciach z religii w przedszkolu jest uprzednie otrzymanie przez dyrektora przedszkola oświadczenia w formie pisemnej, podpisanego przez rodzica (opiekuna prawnego) zawierającego imię i nazwisko dziecka, będącego jednocześnie życzeniem (deklaracją) jego uczestnictwa w zajęciach z określonej religii. Ponieważ w przedszkolu nie organizuje się zajęć z etyki rodzice (opiekuni prawni) dziecka przyjętego do przedszkola publicznego mogą wyrazić na piśmie wolę uczestniczenia dziecka w zajęciach ze wskazanej religii albo zachować milczenie w tej sprawie, co skutkuje tym, że dziecko nie uczestniczy w zajęciach z religii.
Zgodnie
z art. 53 ust. 7 Konstytucji RP Nikt nie może być obowiązany przez organy
władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych
lub wyznania.
Z powyższych względów nie jest dopuszczalne odbieranie przez przedszkole „negatywnych deklaracji” wskazujących,
że dziecko nie będzie uczęszczało na religię. Rodzice nie mogą być poddawani
presji wynikającej z okoliczności towarzyszących złożeniu lub niezłożeniu
oświadczenia woli na etapie zapisów do przedszkola ani w żadnym innym czasie.
Przykładem zarówno presji, jak i złamania zasady nieujawniania światopoglądu
jest przedkładanie w obecności innych osób (np. na zebraniu rodziców) listy
dzieci zapisanych i niezapisanych na religię. Druki wniosków o przyjęcie
dziecka do przedszkola nie mogą zawierać pytań związanych z zamiarem
uczęszczania dzieci na zajęcia z określonej religii jako informacji żądanej bez
podstawy prawnej.
III. Zgodnie z § 2 ust. 1. Rozporządzenia dyrekcja przedszkola ma obowiązek zorganizowania lekcji religii dla grupy nie mniejszej niż siedmiu wychowanków grupy przedszkolnej. Dla mniejszej liczby uczniów w oddziale (wychowanków w grupie) lekcje religii w przedszkolu powinny być organizowane w grupie międzyoddziałowej. W przypadku oddziałów przedszkolnych tworzonych po raz pierwszy, dla najmłodszych dzieci, których rodzice z istoty rzeczy nie składali pisemnych deklaracji uczestnictwa w zajęciach z religii w latach poprzednich, rozpoczęcie zajęć z religii, w danym oddziale przedszkolnym jest dopuszczalne dopiero po złożeniu co najmniej siedmiu pisemnych deklaracji przez rodziców i zapewnieniu odpowiedniej opieki dla tych dzieci z oddziału przedszkolnego, które nie uczestniczą w zajęciach z religii.
IV. Z uwagi na specyficzny tryb zatrudniania w przedszkolach księży, zakonnic, katechetek lub katechetów nie jest dozwolone prowadzenie zajęć w przedszkolach przez ww. osoby w innym zakresie niż zajęcia z religii, w zakresie określonym w pisemnym skierowaniu do danego przedszkola, wydanym przez właściwe władze zwierzchnie związku wyznaniowego. Katalog uprawnień ww. osób jest określony w § 5 i następnych paragrafach Rozporządzenia i nie może być interpretowany rozszerzająco (jako wyjątek od reguły).
V. Art. 53 ust. 4 Konstytucji RPwskazuje, iż religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być naruszona wolność sumienia i religii innych osób. Analogicznie należy rozumieć organizację pracy w przedszkolu.
Rzeczpospolita Polska, korzystając z podatków uiszczanych przez jej obywateli, ma zapewnić dzieciom możliwość wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych. Optymalnym rozwiązaniem szanującym powyższe zasady jest umiejscowienie zajęć religii przed rozpoczęciem realizacji zajęć przedszkolnych obejmujących wszystkie dzieci lub, co wydaje się być trudniejsze, po zajęciach. Dzieci w wieku przedszkolnym mogą nie rozumieć, dlaczego są wyprowadzane z grupy rówieśników z powodu katechezy, a odłączenie od grupy może być przez nie odbierane jako niczym nieuzasadniona surowa kara. W tym zakresie ufam, że zarówno Państwa wiedza wynikająca z osiągnięć nauk pedagogicznych i psychologii, a także Państwa doświadczenie wychowawcze pozwolą na organizację zajęć z poszanowaniem dobrostanu wszystkich wychowanków.
VI. Dzieci niezapisane na zajęcia religii w przedszkolu nie mogą przebywać w tej samej sali, w której odbywają się zajęcia z religii dla innych dzieci z tego samego oddziału przedszkolnego. Zgodnie z § 3 ust. 3 Rozporządzenia przedszkole jest obowiązane zapewnić w czasie trwania zajęć z religii opiekę lub zajęcia wychowawcze dzieciom, które nie korzystają z nauki religii. Przepis ten wskazuje na opiekę lub zajęcia, które powinny odbywać się zamiast nauki religii w tym czasie, gdy pozostała część grupy uczestniczy w katechezie. Nie jest zgodne z powyższym przepisem przebywanie dzieci nieuczęszczających na religię w tej samej sali, w której odbywa się lekcja religii. Niezależne od niestosowania się w ten sposób do wymogów Rozporządzenia, nakazanie dziecku nieuczestniczącemu w lekcjach religii przebywania w sali, gdzie odbywa się katecheza, jest formą indoktrynacji. Dziecko chłonie treści religijne wbrew woli rodziców, co jest naruszeniem ich praw. W przypadku odmawiania modlitwy sytuacja może też nosić znamiona wymuszenia. Zgodnie z art. 53 ust. 6 Konstytucji RP Nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nieuczestniczenia w praktykach religijnych.
VII. Zgodnie § 2 ust. 1. Rozporządzenia Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie,przedszkole powinno więc szczególnie skrupulatnie przestrzegać przepisów prawa oświatowego zawartych w Rozporządzeniu, zachowując standardy równości wobec prawa i wolności sumienia.
W związku z powyższym uprzejmie proszę o sprawdzenie, czy wszystkie procedury organizacyjne w Przedszkolu zostały przygotowane zgodnie z przepisami prawa, czy czynności faktyczne są wykonywane w Przedszkolu zgodnie z procedurami i przekazanie mi zwrotnie informacji w tym zakresie.
Załączam Państwu również prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:
Oświadczenie
na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka ……………………………………………………… w lekcjach religii ………………………. *
……………………….
* należy wskazać, o które wyznanie chodzi.
Ponadto na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
1) W jaki sposób wyrażane jest życzenie rodziców, by ich dzieci uczęszczały na lekcje religii? Jeśli jest to druk prosimy o udostępnienie treści druku.
2) Czy przedszkole dopuszcza dzieci do udziału w katechezie dopiero po otrzymaniu oświadczeń („życzenia”) od rodziców, czy wszystkie dzieci z danej grupy uczestniczą w zajęciach już od 2-go września?
3) Czy przedszkole/wychowawcy pytają rodziców o to, czy ich dziecko nie będzie uczęszczało na zajęcia religii?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
Ze względu na brak odpowiedzi na wniosek i pisma fundacji, w dniu 22 wysłaliśmy przedsądowe wezwanie do wykonania obowiązku.
W dniu 28 października wpłynęła odpowiedź dyrekcji przedszkola. Dziękujemy.
Szanowni Państwo,
w odpowiedzi na pismo z dnia 22 października 2021r. w sprawie e-maila z dnia 25 września 2021r. Dyrektor Przedszkola nr 233 ”Zielony Domek” informuje, że dotychczasowy brak odpowiedzi ze strony naszej placówki wynikał z ogromnego obciążenia obowiązkami w związku z rozpoczynającym się rokiem szkolnym za co bardzo przepraszamy.
W nawiązaniu do otrzymanego pisma w sprawie wymuszania oświadczeń negatywnych dotyczących udziału dziecka w lekcji religii informujemy, że:
I. Pochylamy się nad ponownym i bardziej szczegółowym przeanalizowaniem Rozporządzenia MEN z dnia 14 września 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz.U. z 1992 r. nr36 poz. 155 z późn.zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.
II. Zgodnie z § 1 ust.2 Rozporządzenia dyrektor przedszkola otrzymał oświadczenia w formie pisemnej podpisane przez rodziców (opiekunów prawnych) zawierające imię i nazwisko dziecka, będącego jednocześnie życzeniem( deklaracją, zgodą) jego uczestnictwa w zajęciach z określonej religii.
Rodzice wyrażali bądź nie, taką zgodę (życzenie czy deklarację), otrzymując na zebraniu z rodzicami formularz do indywidualnego wypełnienia w domu. Wypełnione oświadczenie dostarczane było do grupy przedszkolnej, a następnie do dyrektora, co skutkowało uczestniczeniem bądź nieuczestniczeniem w zajęciach z religii. Informację o dzieciach uczestniczących posiada tylko nauczyciel grupy. Nie przedkładamy tez żadnej dodatkowej listy w tym względzie na zebraniu rodziców.
III. Zgodnie z § 2 ust.1 Rozporządzenia dyrektor organizuje lekcje religii w grupach przedszkolnych większych niż siedmiu wychowanków. W przypadku dzieci najmłodszych zajęcia z religii organizowane są po otrzymaniu deklaracji.
IV. Zgodnie z § 5 ust.1 pkt.1 nauczyciel katecheta prowadzi zajęcia z religii w zakresie określonym w pisemnym skierowaniu do danego przedszkola, wydanym przez właściwe władze zwierzchnie.
V. Zgodnie z art.53 Konstytucji RP zajęcia dla wszystkich dzieci prowadzone są w sposób zapewniający dzieciom możliwość wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych.
VI. Zgodnie z § 3 ust.3 Rozporządzenia przedszkole zapewnia w czasie trwania zajęć religii opiekę lub zajęcia wychowawcze dzieciom, które nie korzystają z nauki religii w innej sali.
VII. Zgodnie § 2 ust. 1. Rozporządzenia Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej nauce religii nie jest powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie, przedszkole przestrzega przepisów prawa oświatowego zawartych w Rozporządzeniu, zachowując standardy równości wobec prawa i wolności sumienia.
Ponadto na podstawie art.2 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, udzielam odpowiedzi na następujące pytania :
Ad.1. W odpowiedzi przesyłamy druk /w załączniku/ oraz (nowy druk oświadczenia zaproponowany przez Państwa Fundację jest już opracowany /w załączniku/do przekazania rodzicom wraz z nowym rokiem szkolnym, za co bardzo dziękujemy).
Ad.2. Przedszkole dopuszcza dzieci do udziału w katechezie po otrzymaniu oświadczeń.
Ad.3. Informacja o uczęszczaniu dziecka na zajęcia z religii przychodzi wraz ze złożeniem oświadczenia.
Z poważaniem
Bernardetta Piotrowska
Dyrektor Przedszkola nr 233
,, Zielony Domek ’’