Lublin, 6 września 2023 r.
Dyrekcja Szkoły Podstawowej w Bieruniu
e-mail: sekretariat@sp3.bierun.pl
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego, w odpowiedzi na prośby rodziców uczniów uczęszczających do szkoły, zwracam się z wnioskiem o bezzwłoczną zmianę procedury „zwolnienia” z zajęć religii i stosowanego przez szkołę wzoru Podaniaprzedkładanego do podpisu rodzicom uczniów, którzy nie zapisali dziecka na katechezę.
Na mocy § 1 ust. 1 Rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2017 roku §1 ust. 1 W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:
1) w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców;
2) w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie.
1a. W przedszkolach zajęcia religii uwzględnia się w ramowym rozkładzie dnia. W szkołach zajęcia religii i etyki uwzględnia się w tygodniowym rozkładzie zajęć.
2. Życzenie, o którym mowa w ust. 1, jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione.
3.Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie.
Stanowisko ministra edukacji opublikowane na portalu ministerstwa w dniu 20 września 2016 r. brzmi: Oświadczenia w sprawie udziału ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki, istotne dla organizacji pracy szkoły, są dokumentami zawierającymi dane osobowe. Zatem informacje w nich zawarte mogą być przetwarzane zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych. Religia (określonego wyznania) i etyka są zajęciami, w których uczeń uczestniczy na zasadzie dobrowolnego wyboru. Podstawą udziału ucznia w zajęciach z religii, z etyki lub w zajęciach z obu przedmiotów jest życzenie wyrażone w formie pisemnego oświadczenia złożonego przez rodziców (opiekunów prawnych) lub pełnoletniego ucznia. Szkoła nie może domagać się od rodziców lub pełnoletniego ucznia oświadczenia o nieuczęszczaniu na lekcje religii lub etyki. Należy jednak poinformować szkołę, także w formie pisemnego oświadczenia o ewentualnym wycofaniu wcześniej złożonego oświadczenia deklarującego udział ucznia w zajęciach z religii i/lub etyki.
Ponadto Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej korespondencji z ministerstwem z 2018 r. uznaje za wartą upowszechnienia dobrą praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.
Załączam Państwu prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:
Oświadczenie
na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka ……………………………………………………… w lekcjach …………………. *
……………………….
* Należy wpisać nazwę przedmiotu: religia, etyka. Można wyrazić życzenie uczestniczenia w lekcjach z obu przedmiotów jednocześnie. W przypadku wpisania religii należy wskazać, o które wyznanie chodzi.
Ponadto wnoszę o niezwłoczne utworzenie „klas wirtualnych” dla tych uczennic i uczniów, którzy są zapisani na lekcje religii.
Program obejmujący dziennik elektroniczny umożliwia utworzenie dla lekcji religii tzw. „klasy wirtualnej”, która pozwoli kierować informacje tylko do oznaczonego grona adresatów – tj. rodziców dzieci, które uczestniczą w tych zajęciach.
Nie ma żadnego uzasadnienia dla prowadzenia dziennika elektronicznego w taki sposób, by rodzice, którzy nie życzą sobie, aby ich dzieci uczestniczyły w lekcjach religii, otrzymywali powiadomienia lub informacje o takich zajęciach za pośrednictwem dziennika elektronicznego czy też, co gorsza, by w dzienniku elektronicznym odnotowywano zwolnienie czy nieobecność ucznia z lekcji religii w sytuacji, gdy dziecko nie było w ogóle zapisane na lekcje religii.
Przetwarzanie danych osobowych przez katechetę w tym zakresie nie ma podstawy prawnej (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/W).
Rodzic ucznia który nie został zapisany na lekcje religii umiejscowione na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej, nie powinien widzieć tego przedmiotu w planie zajęć dziecka. Co za tym idzie dziecko nie ma obowiązku przebywania w szkole, a szkoła nie ma obowiązku opiekowania się nim, zaś rodzice nie muszą „przejmować opieki w związku z rezygnacją z uczęszczania na lekcje religii”, jeśli religia organizowana jest na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej.
Ponadto na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
- W jaki sposób szkoła informuje uczniów i ich rodziców o możliwości wyrażenia życzenia udziału w lekcjach etyki (w tym o możliwości udziału w lekcjach religii i etyki jednocześnie)?
- Czy szkoła zbiera oświadczenia rodziców lub pełnoletnich uczniów w sprawie ich udziału w lekcjach religii lub/i etyki przed dopuszczeniem uczniów do udziału w zajęciach?
- Czy w szkole organizowane są lekcje etyki dla chętnych uczniów?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 11 września 2023 r. wpłynęła odpowiedź od Pani Bożeny Mosler-Gajdzik, Dyrektor Szkoły.
Dyrektor nie odniosła się do poruszonych w piśmie fundacji kwestii tj. obowiązku wnoszenia rezygnacji z udziału w religii, nawet wówczas gdy dziecko nie było wcześniej zapisane na zajęcia oraz wymuszania obecności w szkole, nawet gdy religia jest pierwszą lub ostatnią godziną lekcyjną. To zmusza fundację do skierowania skargi do organu prowadzącego oraz kuratorium.
Lublin, 13 września 2023 r.
Urząd Miejski w Bieruniu
Wydział Edukacji
ul. Rynek 14
43-150 Bieruń
e-mail: urzad@um.bierun.pl
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu
Plac Powstańców Warszawy 1
50-153 Wrocław
e-mail: poczta@kuratorium.wroclaw.pl
Do wiadomości:
Szanowna Pani
Bożena Mosler-Gajdzik
Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 3
ul. Węglowa 11
43-155 Bieruń
e-mail: sekretariat@sp3.bierun.pl
Szanowni Państwo,
WYSTĄPIENIE
W SPRAWIE NIEPRAWIDŁOWOŚCI WRAZ Z WNIOSKIEM O ZAJĘCIE SIĘ SPRAWĄ
Wnoszę o interwencję w opisanej poniżej sprawie i podjęcie odpowiednich środków nadzorczych, ze względu na nieprawidłowości występujące w Szkole Podstawowej Nr 3 w Bieruniu tj. obowiązującą procedurę „zwolnienia” z zajęć religii i stosowanego przez szkołę wzoru Podaniaprzedkładanego do podpisu rodzicom uczniów, którzy nie zapisali dziecka na katechezę. Niepokoi również brak możliwości deklarowania udziału w etyce.
W dniu 6 września 2023 r. fundacja zwróciła się do Dyrekcji SP Nr 3 w Bieruniu z wnioskiem o poszanowanie przepisów prawa oświatowego i zaprzestanie stosowania wadliwego formularza dotyczącego udziału w zajęciach dodatkowych.
W dniu 11 września 2023 r. fundacja otrzymała odpowiedź od Pani Bożeny Mosler-Gajdzik, Dyrektor placówki, w której nie zostaliśmy poinformowani o słuszności złożonego przez nas wniosku i zamiarze zmiany brzmienia pytań zawartych w formularzu, o którym mowa powyżej.
Ponieważ nie mamy pewności, że nieprawidłowość wskazywana w naszym piśmie i potwierdzana od wielu lat przez instytucje publiczne m.in. Ministerstwo Edukacji Narodowej, Rzecznika Praw Obywatelskich i Kuratoria Oświaty zostanie skutecznie usunięta zwracamy się z wnioskiem o pilne zajęcie się sprawą.
W związku z powyższym, wnoszę jak we wstępie.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
Załączniki:
- Pismo fundacji z dnia 06.09.2023 r.
- Pismo Dyrektor Szkoły z dnia 11.09.2023 r.
W dniu 28 września wpłynęła odpowiedź Urzędu Miejskiego w Bieruniu. Potwierdzono w niej, że dyrektor szkoły dostosowała wzory oświadczeń zgodnie z wytycznymi zawartymi w piśmie fundacji.
Dziękujemy.
