Lublin, 16 marca 2022 r.
Szanowna Pani Dominika Naworska
Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 93
w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 9
ul. Umultowska 114
61-614 Poznań
adres e-mail: sekretariat@zsp9-poznan.pl
Szanowna Pani Dyrektor,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii w odpowiedzi na prośby zaniepokojonych rodziców i na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego, a także na rzecz uwzględnienia i poszanowania praw mniejszości, rodziców i ich dzieci, które nie uczęszczają na lekcje religii rzymskokatolickiej oraz w imię przestrzegania fundamentalnych zasad państwa demokratycznego tj. ochrony praw mniejszości i równości obywateli wobec prawa, zwracam się do Pani z prośbą o niewyrażanie zgody organizatorom rekolekcji na dowolne przerywanie zajęć obowiązkowych rekolekcjami i zapewnienie całkowicie dobrowolnego udziału w praktykach religijnych – rekolekcjach.
Rodzice uczniów uczęszczających do szkoły otrzymali od Pani poprzez portal Librus informację, że w dniach 21-23 marca 2022 r. odbędą się Rekolekcje Wielkopostne. Rekolekcje w Kościele Parafialnym będą odbywały się w godz. 10-00-12-30. Przed rekolekcjami oraz po ich zakończeniu zajęcia dydaktyczne będą odbywały się zgodnie z planem lekcji, w dniu 22 marca młodsze dzieci będą mogły skorzystać z opieki świetlicowej. W czasie rekolekcji uczniowie, którzy nie będą brali w nich udziału, pozostaną na terenie szkoły i wezmą udział w projekcie edukacyjnym. Poniżej deklaracja rodzica o uczestnictwie dziecka w projekcie edukacyjnym. Dziecko, którego rodzic/opiekun prawny nie przekaże ww. deklaracji wychowawcy do dnia 16 marca 2022, a będzie obecne w szkole w ww. terminach będzie uczestniczyło w rekolekcjach poza terenem szkoły.
Deklaracja uczestnictwa,
deklaruję uczestnictwo córki/syna ……………………………………………………………….., w projekcie edukacyjnym „Razem łatwiej i weselej”, w dniu 22, w godz. 10-00-12-30. Po godz. 12-30 oraz przed 10-00 zajęcia dydaktyczne odbywają się zgodnie z planem.
Podpis rodzica
Zgodnie z otrzymaną wiadomością uczniowie i uczennice mają obowiązek wziąć udział w projekcie edukacyjnym, na co wymagana jest jednak zgoda rodziców. Rodzice zwracają uwagę, że nie otrzymali od Pani żadnej merytorycznej informacji czego ma dotyczyć tenże projekt edukacyjny, jakie treści będą przekazywane w jego ramach a są zmuszeni wyrazić zgodę, aby chronić dziecko przed zaprowadzeniem do Kościoła.
Należy zauważyć również, że jest to wprost naruszenie postanowień Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, a w szczególności dyspozycji z art. 53 ust. 6 „Nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nieuczestniczenia w praktykach religijnych”. Uczniowie tej placówki odbierają w praktyce lekcję pogardy dla konstytucji oraz porządku prawnego obowiązującego w naszym kraju.
Ponadto jak wskazuje konstytucja i prawo oświatowe rodzice samodzielnie występują do szkoły z ewentualnym życzeniem co do uczestniczenia ich dzieci w lekcjach religii danego wyznania oraz w uroczystościach religijnych lub też biorą w nich dobrowolny udział na zaproszenie katechetów. § 10 ust. 1 Rozporządzenia z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wskazuje, że Uczniowie uczęszczający na naukę religii mają prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych w celu odbycia trzydniowych rekolekcji wielkopostnych, jeżeli rekolekcje te stanowią praktykę danego kościoła lub innego związku wyznaniowego. W czasie trwania rekolekcji szkoła nie jest zwolniona z realizowania funkcji opiekuńczej i wychowawczej. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do rekolekcji organizowanych w innym terminie.
W związku z powyższym szkoła jest zobowiązana zebrać oświadczenia rodziców, którzy zwalniają swoje dzieci z zajęć dydaktycznych na rekolekcje. Jednocześnie dla uczniów, którzy nie zostali zwolnieni ze szkoły przez rodziców szkoła ma zapewnić zajęcia dydaktyczne.
Powyższe stanowisko prezentował Minister Edukacji Narodowej w piśmie do fundacji z dnia 27 czerwca 2017 r. wskazując, że uczniowie nieuczestniczący w rekolekcjach są zobowiązani do udziału w zajęciach szkolnych odbywających się w godzinach ustalonego stałego planu zajęć i mają odnotowywany fakt obecności na tych zajęciach. Nieuprawnione jest więc informowanie rodziców, że w czasie rekolekcji nie ma zajęć – z wyjątkiem sytuacji, gdy wszyscy uczniowie szkoły uczęszczają na religię.
Z obowiązujących aktów prawnych wynika wprost, że w czasie rekolekcji w szkołach publicznych zajęcia dydaktyczno-wychowawcze odbywają się zgodnie z planem i obecność uczniów jest odnotowywana w dzienniku lekcyjnym. Jeśli są to dni dodatkowo wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w rozumieniu § 5 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U.2017.1603 z dnia 28.08.2017 r.), szkoła organizuje zajęcia wychowawczo-opiekuńcze, na które rodzice mogą, ale nie muszą posłać dzieci, których obecność jest odnotowywana w dzienniku zajęć w świetlicy lub bibliotece szkolnej.
Chciałabym również wspomnieć, że w ubiegłych latach nauczyciele przekazywali do fundacji skargi, z których wynika, że dyrektorzy szkół wydawali im polecenia – lub przekazywali „dorozumiane oczekiwanie” – sprawowania opieki nad uczniami w czasie rekolekcji organizowanych przez proboszcza, co prowadziło do poddawania nauczycieli „wbrew ich woli czynnościom, które stanowią formę praktyki religijnej„. Takie zachowania dyrektorów szkół stanowią naruszenie dóbr osobistych nauczycieli. (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2013 r. sygn. akt II CSK 1/13). Niezależne od tego wskazujemy, że powyższe przypadki powinny być kwalifikowane jako naruszenie art. 11 zn 1 Kodeksu pracy tj. obowiązku szanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika, a także w przypadkach skrajnych przybierają postać mobbingu w rozumieniu art. 94 zn 4 Kodeksu pracy.
Z chwilą zwolnienia ucznia na wniosek rodziców to organizator rekolekcji tj. proboszcz parafii miejsca lokalizacji szkoły odpowiada w całości za przebieg rekolekcji, w tym za bezpieczeństwo uczniów, a w czasie rekolekcji szkoła normalnie realizuje program zajęć, nawet w przypadkach, gdy większość lub znaczna część uczniów uczestniczy w tym samym czasie w rekolekcjach.
Tym samym nie powinny mieć miejsca zdarzenia polegające na bezpośrednim lub pośrednim przymuszaniu nauczycieli do uczestniczenia w praktykach religijnych w czasie wykonywania ich pracy.
Żadna religia nie powinna wpływać na działania edukacyjne w polskiej szkole publicznej. Szkoła publiczna winna być szkołą przyjazną dla wszystkich dzieci, niezależnie od światopoglądu ich rodziców i ich samych. Ustawa o gwarancjach wolności sumienia z dnia 17 maja 1989 r. w art. 10 ust. 1 wyraźnie określa, że Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań.
Z powyższych względów szkoła powinna mieć na szczególnej uwadze treść
art. 53 ust. 7 Konstytucji, stanowiący, że nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania. Nadto Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej formułuje zakaz dyskryminacji w art. 32 ust. 1 i ust. 2, zgodnie z którym wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Przywołać także należy przepis Konwencji o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 roku. Zgodnie bowiem z art. art. 14 ust. 1 i 2 Konwencji, Państwa-Strony będą respektowały prawo dziecka do swobody myśli, sumienia i wyznania, będą respektowały prawa i obowiązki rodziców lub, w odpowiednich przypadkach, opiekunów prawnych odnośnie do ukierunkowania dziecka w korzystaniu z jego prawa w sposób zgodny z rozwijającymi się zdolnościami dziecka. Religia rzymskokatolicka może być przedmiotem nauczania jednak zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach Uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie.
Należy również zwrócić uwagę na to, że parafia zorganizowała rekolekcje na trzeciej-piątej godzinie lekcyjnej, w miejsce obowiązkowych zajęć zapisanych w tygodniowym planie. Podstawowym i priorytetowym zadaniem szkoły jest zapewnienie uczniom dostępu do edukacji, zgodnie z zatwierdzonymi programami nauczania, w odpowiedniej liczbie godzin. Powyższe stanowi jednocześnie realizację zadań publicznych. W tygodniowym planie lekcji szkoła wyznacza ściśle określone godziny zajęć poszczególnych przedmiotów. Zastąpienie lekcji wydarzeniami religijnymi powoduje powstawanie zaległości w nauce, dlatego też wydarzenia o charakterze religijnym powinny być organizowane w czasie pozalekcyjnym.
Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
- Ile godzin „okienek” w swoich tygodniowych planach zajęć mają nauczyciele katecheci w roku szkolnym 2021/2022? Przez „okienko” rozumiemy spowodowane ułożeniem planu relatywnie krótkie – długości 1-2 lekcji przerwy, w czasie których nauczyciel nie prowadzi swoich lekcji. Prosimy nie uwzględniać jako „okienek” planu zakładającego, że nauczyciel przychodzi do szkoły dwa razy dziennie – rano i po południu
- Czy uczniowie zapisani na lekcje etyki muszą oczekiwać na te zajęcia przed lub po lekcjach? Jeśli tak ile godzin „okienek” w swoich tygodniowych planach zajęć mają uczniowie zapisani na lekcje etyki w szkole?
- Ile godzin „okienek” w swoich tygodniowych planach zajęć mają uczniowie zapisani na lekcje religii rzymsko-katolickiej w szkole?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 29 marca wpłynęła odpowiedź szkoły.
W dniu 05.04.2022 r. została przesłana stosowna odpowiedź.
W dniu 19.04.2022 r. wpłynęła odpowiedź szkoły dotycząca informacji publicznej. Z pisma dowiadujemy się, że uczniowie, którzy zostali zapisani na lekcje etyki w szkole mają „okienka” w swoich planach zajęć, a uczniowie zapisani na lekcje religii rzymsko-katolickiej nie mają „okienek” w swoich planach zajęć.
