Lublin, 10 września 2021 r.
Dyrekcja Publicznej Szkoły Podstawowej nr
5
im. M. Kopernika w Brzegu
ul. Robotnicza 22
49-300 Brzeg
e-mail: psp5@brzeg.pl
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego zwracam się z wnioskiem o zmianę sposobu odbierania oświadczeń w sprawie udziału uczniów w lekcjach religii i/lub etyki i wymuszania „opieki” nad uczniami, którzy nie mają w swoim planach lekcji zajęć z religii.
Od rodziców uczniów uczęszczających do szkoły otrzymaliśmy informację, że rodzicom, którzy nie zapisali dzieci na zajęcia religii rzymskokatolickiej, szkoła przedkłada do podpisania druk, w którym proponują Państwo następujące rozwiązanie: „w związku ze zwolnieniem z zajęć religii syna/córki, zwracam się z prośbą o zwolnienie z obecności na tych zajęciach”, które narusza obowiązujące przepisy oraz prawa obywatelskie.
Nie jest dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę (rodzic nie zwalnia ucznia z udziału w tych zajęciach, gdyż organizowane są one wyłącznie w następstwie jego życzenia, na jego wyraźną prośbę). Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania, a także Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.
Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli, a niewątpliwie treść proponowanego przez Państwa oświadczenia wymusza pośrednio składanie deklaracji, że dziecko nie będzie uczestniczyło w lekcjach religii rzymskokatolickiej, co jest niedopuszczalne.
Ponadto wnoszę o niezwłoczne utworzenie „klas wirtualnych” dla uczennic i uczniów, którzy są zapisani na lekcje religii rzymskokatolickiej.
Program obejmujący dziennik elektroniczny umożliwia utworzenie dla lekcji religii tzw. „klasy wirtualnej”, która pozwoli kierować informacje tylko do oznaczonego grona adresatów – tj. rodziców dzieci, które uczestniczą w tych zajęciach. Nie ma żadnego uzasadnienia dla prowadzenia dziennika elektronicznego w taki sposób, by rodzice, którzy nie życzą sobie, aby ich dzieci uczestniczyły w lekcjach religii, otrzymywali powiadomienia lub informacje o takich zajęciach za pośrednictwem dziennika elektronicznego czy też, co gorsza, by w dzienniku elektronicznym odnotowywano zwolnienie czy nieobecność ucznia z lekcji religii w sytuacji, gdy dziecko nie było w ogóle zapisane na lekcje religii. Przetwarzanie danych osobowych przez katechetę w tym zakresie nie ma podstawy prawnej (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/W).
Rodzic ucznia, który nie został zapisany na lekcje religii umiejscowione na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej, nie powinien widzieć tego przedmiotu w planie zajęć dziecka. Co za tym idzie dziecko nie ma obowiązku przebywania w tym czasie w szkole, zaś rodzice nie muszą przejmować odpowiedzialności za jego pobyt poza terenem szkoły.
Ponadto na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej działalności, wnoszę o udostępnienie informacji publicznej poprzez udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
- W jaki sposób wyrażane jest życzenie rodziców, by ich dzieci uczęszczały na lekcje religii lub/i etyki? Jeśli jest to druk prosimy o udostępnienie treści druku.
- Czy i w jaki sposób rodzice są informowani o prawie do zapisania dziecka na lekcje etyki?
- Czy w szkole organizowane są w tym roku szkolnym lekcje etyki dla chętnych uczniów?
- Czy rodzic ucznia, który nie zadeklarował „życzenia” jego udziału w lekcjach etyki musi wypełniać oświadczenie o przejęciu odpowiedzialności za dziecko analogicznie do tego, które Szkoła przedkłada rodzicom niezapisanym na lekcje religii rzymskokatolickiej?
- Czy wychowawcy klas utworzyli wirtualne oddziały dla uczniów zapisanych na lekcje religii rzymskokatolickiej w dzienniku elektronicznym?
Wskazuję również, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy, określam następujący sposób i formę udostępnienia żądanych informacji, tj. wysyłka na wskazany adres e-mail fundacja.wor@gmail.com, jako załącznik do korespondencji elektronicznej.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
Dnia 22 września wpłynęła odpowiedź szkoły:
Odpowiedź fundacji z dnia 22 września:
Dzień dobry,
dziękujemy za przesłaną odpowiedź i zmianę formularza „przejęcia opieki”. Jednocześnie proszę o usunięcie pytania o „nieuczęszczanie” na lekcje religii/etyki w Karcie Zgłoszenia Ucznia do szkoły (oświadczenie negatywne). Ponadto zwracam również Państwa uwagę, że życzenie rodziców w sprawie udziału w lekcjach religii nie może być złożone przed zakończeniem kwalifikacji/rekrutacji dzieci do szkoły, a zatem z oczywistych względów nie może być zawarte we wniosku o przyjęcie dziecka do klasy pierwszej tj. kandydatki lub kandydata do szkoły, których dane osobowe są przetwarzane w procedurze rekrutacyjnej (cel przetwarzania danych osobowych).
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu