Lublin, 9 sierpnia 2022 r.
Dyrekcja I
Liceum Ogólnokształcącego
im. Adama
Mickiewicza
ul. Staszica
2
73-110
Stargard
e-mail: liceum_szkola@poczta.onet.pl
dot. niezgodnych z prawem oświatowym zapisów we Wniosku o przyjęcie do szkoły w roku szkolnym 2022/2023
Szanowni Państwo,
Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego pragnę zwrócić Państwa uwagę na następujące zagadnienie.
Na stronie internetowej szkoły został zamieszczony formularz Wniosku o przyjęcie do szkoły w roku szkolnym 2022/2023 (link: https://cloud2z.edupage.org/cloud?z%3AXtXB7XGcD9NVBjdx1g1nS6lvVOm9cURicIYWlg21b1jKQnTTtJxbaR%2Fn22EJJna9
W formularzu pytają Państwo o NIE wyrażenie zgody na udział dziecka w dodatkowych zajęciach religii (katolickiej?) lub/i lekcjach etyki.
Ponadto informują Państwo, że oświadczenie obowiązuje wyłącznie w jednym roku szkolnym a zajęcia z etyki odbywają się o godzinie „0” (7.10 rano).
Na zasadzie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach „W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:
1) w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców
2) w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie”.
Życzenie, o którym mowa powyżej jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione w każdym czasie.
Powyższe przepisy w sposób jednoznaczny wskazują, że jedyną dopuszczalną prawnie formą wyrażenia woli uczestniczenia uczniów w lekcjach określonej religii lub etyki jest pisemne „życzenie” wyrażone przez rodziców (odpowiednio pełnoletnich uczniów). Nie jest przy tym dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę, lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że „Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania”. Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej oraz prawem oświatowym to rodzice samodzielnie występują do szkoły z ewentualnym życzeniem co do uczestniczenia ich dzieci w lekcjach określonej religii lub etyki.
Z istoty rzeczy życzenie rodziców nie może być złożone przed zakończeniem kwalifikacji/rekrutacji dzieci do szkoły, a zatem z oczywistych względów nie może być zawarte we wniosku o przyjęcie dziecka do szkoły tj. kandydatki lub kandydata do szkoły, których dane osobowe są przetwarzane w procedurze rekrutacyjnej (cel przetwarzania danych osobowych).
Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli (konieczność dokonania skreśleń w formularzu).
Odnosząc się do ostrzeżenia zawartego we wniosku o przyjęcie dziecka do szkoły, dotyczącego czasu kiedy organizuje się lekcje etyki (godzina 7.10), pragnę zauważyć, że w 2015 roku na zlecenie Rzecznika Praw Obywatelskich został przygotowany i opublikowany raport na podstawie badania „Dostępność lekcji religii mniejszościowych i lekcji etyki w ramach systemu edukacji szkolnej”. Rzecznik Praw Obywatelskich uznał za przejaw dyskryminacji w dostępie do lekcji etyki: Negatywną reakcję na zgłoszenie chęci udziału w lekcjach etyki przez rodziców, młodzież i dzieci; odmowę organizacji lekcji etyki ze względu na małą liczbę chętnych, odmowę zorganizowania lekcji etyki ze względu na brak nauczyciela, brak funduszy lub z innych powodów; organizowanie lekcji etyki w godzinach w placówkach utrudniających uczestnictwo w lekcji, np. poza standardowymi godzinami lekcyjnymi, w placówkach międzyszkolnych oddalonych od miejsca zamieszkania ucznia; nieinformowanie o możliwości wyboru etyki, niewpisywanie lekcji etyki do planu zajęć szkolnych, opóźnianie uruchomienia zajęć z etyki względem początku roku szkolnego.
Ponadto w korespondencji z ministerstwem z 2018 r. Rzecznik Praw Obywatelskich uznał za wartą upowszechnienia dobrą praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.
Załączam Państwu prawidłowy wzór
oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:
Oświadczenie
na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka ……………………………………………………… w lekcjach …………………. *
……………………….
* Należy wpisać nazwę przedmiotu: religia, etyka. Można wyrazić życzenie uczestniczenia w lekcjach z obu przedmiotów jednocześnie. W przypadku wpisania religii należy wskazać, o które wyznanie chodzi.
Mając powyższe na uwadze wnoszę o zapewnienie w Państwa placówce oświatowej, finansowanej ze środków publicznych, poszanowania przepisów prawa oświatowego i zaprzestanie stosowania wadliwego formularza.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
