Lublin, 14 lutego 2024 r.
Szanowna Pani Iwona Gaweł
p.o.
Podlaskiego Kuratora Oświaty
Kuratorium Oświaty w Białymstoku
Rynek Kościuszki 9
15-950 Białystok
kuratorium@kuratorium.bialystok.pl
Do wiadomości:
Dyrekcja Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Kleosinie
ul. Zambrowska 20
16-001 Kleosin
e-mail: sekretariat@zskleosin.pl
dot. niezgodnych z prawem oświatowym zapisów w formularzu rekrutacyjnym do klasy pierwszej w ramach rekrutacji w roku 2023/2024 oraz 2024/2025
Szanowni Państwo,
W dniu 28 grudnia 2023 r. fundacja przesłała do Dyrekcji Szkoły Podstawowej w Kleosinie pismo z wnioskiem o usunięcie z formularza rekrutacyjnego bezprawnie wymaganych oświadczeń negatywnych w sprawie udziału w zajęciach religii oraz wprowadzenie informacji o możliwości udziału w lekcjach etyki w drukach dobrowolnych deklaracji rodziców dot. przedmiotów nadobowiązkowych. Niestety do dziś nie wpłynęła żadna odpowiedź od dyrekcji szkoły, a formularz rekrutacyjny na rok 2024/2025 nie uwzględnia wnioskowanych przez nas zmian.
W związku z powyższym wnosimy o przeprowadzenie kontroli doraźnej i usunięcie nieprawidłowości w szkole.
Na zasadzie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:
1) w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców
2) w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie.
Życzenie, o którym mowa powyżej jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione w każdym czasie.
Powyższe przepisy w sposób jednoznaczny wskazują, że jedyną dopuszczalną prawnie formą wyrażenia woli uczestniczenia uczniów w lekcjach określonej religii lub etyki jest pisemne „życzenie”wyrażone przez rodziców.
Nie jest przy tym dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę lub przedszkole publiczne od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę, lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki. Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.
Z istoty rzeczy życzenie rodziców nie może być złożone przed zakończeniem kwalifikacji/rekrutacji dzieci do szkoły, a zatem z oczywistych względów nie może być zawarte we wniosku o przyjęcie dziecka do klasy pierwszej tj. kandydatki lub kandydata do szkoły, których dane osobowe są przetwarzane w procedurze rekrutacyjnej (cel przetwarzania danych osobowych).
Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli (konieczność dokonania skreśleń w formularzu).
W związku z powyższym wnoszę o odpowiednią zmianę deklaracji udziału w religii (druk w załączeniu) oraz zaprzestanie wymuszania na rodzicach uczniów kandydujących do szkoły składania oświadczeń w sprawie UDZIAŁU/BRAKU UDZIAŁU w katechezie. Informacja ta jest żądana przez szkołę bez podstawy prawnej, z oczywistym naruszeniem prawa oświatowego, jak i art. 53 ust. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Ponadto Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej korespondencji z ministerstwem z 2018 r. uznaje za wartą upowszechnienia dobrą praktykę, jaką jest rozdawanie rodzicom i uczniom formularzy, w których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. W formularzach powinna być informacja, że możliwe jest uczęszczanie jednocześnie na lekcje różnych religii i etyki. Dyrektorzy szkół i kuratorzy oświaty winni upowszechniać wiedzę, że uczniowie nie są zmuszeni wybierać między tymi lekcjami.
Z wyrazami szacunku
Dorota Wójcik
prezeska zarządu
W dniu 21 lutego 2024 r. wpłynęła odpowiedź z Kuratorium Oświaty w Białymstoku. Szkoła usunęła pytanie o udział w religii z formularza rekrutacyjnego.
Więcej informacji: