Pismo fundacji w sprawie wadliwego Kwestionariusza dla kandydatów do liceum/technikum w CKZiU w Złotowie, zawierającego pytanie o brak udziału w zajęciach religii

Lublin, 22 maja 2023 r.

Szanowny Pan Grzegorz Kolera
Dyrektor Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Złotowie
ul. Norwida 10
77-400 Złotów
e-mail: grzegorz.kolera@ckziu-zlotow.pl

dot. niezgodnych z prawem oświatowym zapisów w Kwestionariuszu Osobowym dla kandydata do klasy pierwszej w CKZiU w roku szkolnym 2023/2024

                           Szanowny Panie Dyrektorze,

Działając imieniem Fundacji Wolność od Religii z siedzibą w Lublinie, w ramach prowadzonej kampanii społecznej na rzecz przestrzegania w naszym kraju prawa oświatowego pragnę zwrócić Pana uwagę na następujące zagadnienie.

Na stronie internetowej Centrum został zamieszczony Kwestionariusz Osobowy (link: https://ckziu-zlotow.pl/download/ArKyYkHTNjHVsPZ2VReWEzZzFwYlddLDsyNQQ2XTwga0RyMWtUdXoOawxmJB8EOWZyPWN0WVN8LjA9Ew1rMWZzXGMmZVokbw5yD2AiSWFyZCJoLzRZU3wuMC4ecDh3IiASNXcVVyd4E24DYDMYB382DCgxLCdQODc9Pyp9MQlreCJ_NRVXdSZeYg9vIklhcmknYjI0EhAwPyMzAyF4Cis6ETJrPgEIYR1qAnojCi8xLCBjJ2JXXTI_Pz1UaCAlKGsD/kwestionariusz_osobowy_kandydata.pdf,

w którym pytają Państwo o NIE wyrażenie zgody na udział dziecka w dodatkowych zajęciach religii  (w domyśle katolickiej?).

Na zasadzie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach „W publicznych przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych, zwanych dalej „przedszkolami”, organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. W publicznych szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, zwanych dalej „szkołami”, organizuje się naukę religii i etyki:

1. w szkołach podstawowych – na życzenie rodziców
2. w szkołach ponadpodstawowych – na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie”.

Życzenie, o którym mowa powyżej jest wyrażane w formie pisemnego oświadczenia. Oświadczenie nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może jednak zostać zmienione w każdym czasie.

Powyższe przepisy w sposób jednoznaczny wskazują, że jedyną dopuszczalną prawnie formą wyrażenia woli uczestniczenia uczniów w lekcjach określonej religii lub etyki jest pisemne „życzenie” wyrażone przez rodziców (lub odpowiednio przez pełnoletnich uczniów). Nie jest przy tym dopuszczalne przez przepisy prawa odbieranie przez szkołę od rodziców lub uczniów oświadczeń (negatywnych deklaracji) wskazujących, że uczeń nie będzie uczęszczał na religię lub etykę,  lub też przedkładanie rodzicom wzorów oświadczeń, które preferują wybór zajęć z jakiejkolwiek religii lub z etyki, tak jak w zarządzanej przez Pana placówce oświatowej.

Procedura przyjmowania przedmiotowych oświadczeń od rodziców lub uczniów nie może bowiem naruszać dyspozycji art. 53 ust. 7 Konstytucji RP, który wskazuje, że „Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania”.    Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej oraz prawem oświatowym to rodzice samodzielnie występują do szkoły z ewentualnym życzeniem co do uczestniczenia ich dzieci w lekcjach określonej religii lub etyki.

Z istoty rzeczy życzenie rodziców nie może być złożone przed zakończeniem kwalifikacji/rekrutacji dzieci do szkoły, a zatem z oczywistych względów nie może być zawarte we wniosku o przyjęcie dziecka do szkoły tj. kandydatki lub kandydata do szkoły, których dane osobowe są przetwarzane w procedurze rekrutacyjnej (cel przetwarzania danych osobowych).

Przyjęta przez szkołę procedura nie może również kolidować z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 29, poz. 155) przez naruszający prawo do milczenia wymóg negatywnego oświadczenia woli (konieczność dokonania skreśleń w formularzu).

Załączam Panu prawidłowy wzór oświadczenia dla rodziców/opiekunów prawnych:

Oświadczenie

na podstawie § 1 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach wyrażam życzenie uczestniczenia mojego dziecka  ………………………………………………………  w lekcjach …………………. *

……………………….

* Należy wpisać nazwę przedmiotu: religia, etyka. Można wyrazić życzenie uczestniczenia w lekcjach z obu przedmiotów jednocześnie. W przypadku wpisania religii należy wskazać, o które wyznanie chodzi.

Chciałabym przywołać również wypowiedź Dyrektora Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, Pana Mirosława Wróblewskiego, który w dniu 25 października 2022 r., w taki oto sposób wypowiadał się w korespondencji z Pomorskim Kuratorem Oświaty w kwestii oświadczeń dot. udziału w zajęciach dodatkowych wymaganych przez szkoły w procesie rekrutacyjnym: „Szkoły publiczne organizują nauczanie religii i etyki na życzenie rodziców, a nie za ich zgodą. Stąd też szkoły nie powinny kierować do rodziców zapytania o zgodę na uczestnictwo dziecka w lekcjach religii/etyki, a jedynie informować o możliwości wyrażenia życzenia zorganizowania takich zajęć. Istotne jest, aby rodzice dysponowali informacją o tym, że możliwość zorganizowania nauczania religii dotyczy wszystkich kościołów lub innych związków wyznaniowych o uregulowanej sytuacji prawnej.”

Ponadto pragnę dopytać czy w zarządzanej przez Pana placówce kandydatka/kandydat, który będzie wnosił o organizację lekcji etyki lub religii np. protestanckiej (które w praktyce często nie są organizowane w szkołach), może mieć pewność, że będzie traktowany w ten sam sposób jak kandydatka/kandydat wnoszący o organizację lekcji religii katolickiej, która w formularzu szkolnym widnieje domyślnie jako „religia”? Można odnieść wrażenie, że szkoła przyjęła, iż „religia” oznacza w Polsce „religię katolicką” i nie ma tu już miejsca na wątpliwości. Zapewne założenie to powstało w efekcie obserwowanego przecież uprzywilejowania religii katolickiej w systemie edukacji publicznej w Polsce. Fundacja wielokrotnie publikowała raporty w sprawie naruszeń wolności sumienia uczniów i rodziców należących do mniejszości wyznaniowych. Materiały te są dostępne na stronie naszego projektu rownoscwszkole.pl, zachęcamy do zapoznania się.

Mając powyższe na uwadze wnoszę o zapewnienie w zarządzanej przez Pana placówce oświatowej, finansowanej ze środków publicznych, poszanowania przepisów prawa oświatowego i zaprzestanie stosowania wadliwego formularza.

Z poważaniem

Dorota Wójcik
prezeska zarządu

W dniu 14 czerwca fundacja otrzymała zmieniony druk formularza dostępnego na stronie szkoły (link: https://ckziu-zlotow.pl/download/pMJSgqEz1tE1UBaWtfd28_Zzt_bFlTIjU8Owo4UzIuZUp8PGVae3QAZQJoKhEKN2h8M216V11yID4zHQNlP2h9Um0oa1QqYQB8AW4sR298aixmITpXXXIgPiAQfjZ5LC4cO3kbWSl2HWANbj0WCXE4AiY_IileNjkzMSRzPwdldixxOxtZeyhQbAFhLEdvfGcpbDw6HB4-MS09DS92BCU0HzxlMA8GbxNkDHQtBCE_U2w5fX1YQ2RhcSQcOi53aCsRMG1lTHt0HigV/kwestionariusz_osobowy_kandydata_2023-241.pdf)

Dziękujemy 🙂